Барсова Валерия Владимировна

Музыка ҡоралы	вокал[d]
Һөнәр төрө	певица, оперная певица, музыка педагогы, актриса, музыкант
Псевдоним	Барсова
Эшмәкәрлек төрө	opera acting[d] и вокальная педагогика[d]
Уҡыу йорто	П. И. Чайковский исемендәге Мәскәү дәүләт консерваторияһы[d];
Вафат булған урыны	Сочи, Краснодар крайы, РСФСР, СССР;
Сәйәси фирҡә ағзаһы	Советтар Союзы Коммунистар партияһы;
Йырсы тауышы	сопрано[d]
Ерләнгән урыны	Центральное Успенское кладбище (Сочи)[d];
Гражданлығы	Рәсәй империяһы; СССР;
Заты	ҡатын-ҡыҙ
Эш урыны	П. И. Чайковский исемендәге Мәскәү дәүләт консерваторияһы[d];
Тыуған көнө	1 (13) июнь 1892
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	;
Вафат булған көнө	13 декабрь 1967 (75 йәш)
Әүҙемлек урыны	СССР
Тыуған урыны	Әстрәхән, Рәсәй империяһы;

Барсова Валерия Владимировна (төп исеме һәм фамилияһы — Калерия Владимирова ^[5] ; 1 июнь (13 июнь) 1892 йыл — 13 декабрь 1967 йыл) — опера йырсыһы (лирик-олоратура сопрано ), уҡытыусы, йәмәғәт эшмәкәре. 1-се дәрәжә Сталин премияһы лауреаты (1941). СССР-ҙың халыҡ артисы (1937) ^[6]^[7]. Ленин ордены (1937) кавалеры.

Биографияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Валерия Владимировна Барсова (Калерия Владимирова) 1892 йылдың 1 (13) июнендә Әстерханда типография хеҙмәткәре ғаиләһендә тыуған

Ул үҙенең апаһы йырсы (сопрано), Мариин театры солисы (1911—1916), 1925 йылдан Мәскәү консерваторияһында (профессор 1939 йылдан, РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре) Мария Владимировна Владимировала белем ала.

Ул Әстерхан музыка мәктәбендә уҡыған (хәҙерге М.П. Мусоргский исемендәге Әстерхан музыка колледжы). Калугала И. Я. Коншина-Рейтованан вокаль дәрестәр ала. 1919 йылда ул Мәскәү консерваторияһын фортепиано (А. А.Ярошевскийҙа, һуңыраҡ А.П.Островскаяла) һәм яңғыҙ йырлау ( В. А.Мазеттила) кластарын тамамлай. Консерваторияла уҡығанда, ул үҙе шәхси дәрестәр бирә, башланғыс синыфтарҙа уҡыта.

1915 йылдан башлап «Летучая мышь» (Мәскәү) театр-кабаре сәхнәһендә миниатюраларҙа уйнай.

Беренсе тапҡыр опера сәхнәһенә 1917 йылда Зимина опера театрында сыға. 1919 йылда эшсе ойошмаларҙың сәнғәт-ағартыу союзы театры сәхнәһендә сығыш яһай. Шул уҡ йылды Ф.И. Шаляпин менән бергә Дж.Россининың «Севильский цирюльник» операһында «Эрмитаж» баҡсаһында (барыһы да Мәскәүҙә) йырлай.

1920—1947 йылдарҙа ул Мәскәүҙә Ҙур театр солисы булды. Театр сәхнәһендә дебюты Розина («Севильский цирюльник» Дж. Россини).

Бер үк ваҡытта, 1920—1924 йылдарҙа Т.С. Станиславский етәкселегендәге Ҙур театр опера студияһында һәм В. И. Немирович-Данченко етәкселегендәге МХТ Музыка студияһында (хәҙерге ваҡытта Т. С. Станиславский һәм Вл. И. Немирович-Данченко исемендәге Мәскәү музыка театры) эшләй. Ш.Лекоканың «Дочь мадам Анго» опереттаһында Клеретта ролен башҡара.

Камера йырсыһы булараҡ та сығыш яһай. Репертуарында Милли, көнбайыш-Европа операларынан ариялар, урыҫ вокаль лирикаһы, совет композиторҙарының әҫәрҙәре, халыҡ йырҙары (урыҫ, украин, чех, инглиз, шотланд, ирланд, норвег, испан, грек йырҙары).

Беренсе булып йырсы тематик төҙөлөш программаларын үҫтерә башлай. Шулай итеп, уның «Вокал музыкаһына бейеүгә» арналған беренсе концерттарының береһе Союздар Йортоноң Колонналар залында була.

1929 йылдан ул сит илдәрҙә (Германия, Бөйөк Британия, Төркиә, Польша, Югославия, Болгария) гастролдәрҙә була.

1950—1953 йылдарҙа ул П.И. Чайковский исемендәге Мәскәү консерваторияһында уҡыта. (1952 йылдан — профессор).

1-се саҡырылыш РСФСР Юғары Советы депутаты (1938-1946), 1947 йылдан - Дәүләт Советы депутаты. 30 йыл дауамында Үҙәк мәҙәниәт идара йортонда Президиум рәйесе булып эшләй. Ҙур театрҙың опера студияһында, сит илдәр менән Бөтә Союз мәҙәни бәйләнеш йәмғиәте президиумында етәксе вазифалар биләй.

1940 йылдан Советтар Союзы Коммунистар партияһы ағзаһы.

1947 йылда Сочиҙа, Черноморская урамында, опера-вокал студияһын асыу ниәте менән дача төҙөй. 1947—1967 йылдарҙа нәҡ шул ҡалаға йыш килә, йылына бер нисә ай йәшәй, курорттың ижтимағи һәм мәҙәни тормошонда ҡатнаша, Сочи филармонияһы Сәнғәт советы ағзаһы була, бер үк ваҡытта вокаль-педагогик эшмәкәрлек менән шөғөлләнә

Валерия Барсова 1967 йылдың 13 декабрендә Сочиҙа вафат була. Сочиҙағы Үҙәк Успение зыяратында ерләнгән

Исемдәре һәм бүләктәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

СССР халыҡ артисы (1937)
Беренсе дәрәжәләге Сталин премияһы (1941) - театр һәм вокал сәнғәте өлкәһендәге күп йыллыҡ өсөн ҡаҙаныштары өсөн
Ленин ордены (02.06.1937)
Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (1951)
“1941—1945 йылдарҙа Бөйөк Ватан һуғышында маҡтаулы хеҙмәт өсөн миҙалы "
"Мәскәүҙең 800-йыллығы иҫтәлегенә" миҙалы

Ижады[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Ҡыҙыл майҙанда СССР халыҡ артисы Валерия Барсова. 1938. П. Трошкин фотоһы

Вокаль партиялары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

1920 — «Севильский цирюльник» Дж. Россини — Розина
1927 — «Иван-солдат» Т. А. Корчмарев — Красота Неожиданная
1928 — «Лакме» Л. Делиа — Лакме
1937 — «Руслан и Людмила» М. И. Глинка — Людмила
1939 — «Иван Сусанин» М. И. Глинка — Антонида
1941 — «Ромео и Джульетта» * Ш. Гуно — Джульетта
«Золотой петушок» Н.А.Римский-Корсаков — Шамаханская царица
«Садко» Н. А. Римский-Корсаков — Волхов
«Снегурочка» Н. А. Римский-Корсаков — Снегурочка
«Сказка о царе Салтане» Н. А. Римский-Корсаков — Царевна Лебедь
«Царская невеста» Н. А. Римский-Корсаков — Марфа
«Риголетто» Дж. Верди — Джильда
«Травиата» Дж. Верди — Виолетта
«Трубадур» Дж. Верди — Леонора
«Гугеноты» Дж. Мейербер — Маргарита
«Чио-Чио-Сан» Дж. Пуччини — Чио-Чио-Сан
«Богема» Дж. Пуччини — Мюзетта
«Манон» Ж. Массне — Манон
«Паяцы» Р. Леонкавалло — Недда
«Похищение из сераля» В. А. Моцарт — Констанца
«Сказки Гофмана» Ж. Оффенбах — Джульетта, Олимпия, Антония
«Дочь мадам Ано» * Ш. Лекок — Клеретта
«Гензель и Гретель» Э. Хумпердинк — Гретель
«Пиковая дама» П. И. Чайковский — Прилепа
«Кармен» Ж. Бизе — Мерседес

Театр-кабаре "Летучая мышь"[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Миниатюралары

"Заря-Заряница" ( Ф. Сологуб шиғырҙары һәм Суворовский музыкаһы)
"Вихрь" А. П. Малявин (сәхнәләштерелгән күренеш)
"Магазин мадам Буре" ( Мәскәү күренештәре)
"Серенада Фауна" ( В.А. Моцарт музыкаһы)
"Катенька" (80-се йылдар полькаһы).
"Свадьба при фонаря" Дж. Оффенбах - бай тол ҡатын

Фильмография[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

1935 — Славная годовщина (документаль)
1951 — Ҙур концерт — хозяйка гостиной в Большом театры

Хәтер[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Венерала кратер һәм Әстерханда урам Валерия Барсова хөрмәтенә аталған.
Әстерханда Валерия Барсова һәм Мария Максакова исемендәге халыҡ-ара музыка фестивалдәр үтә.
1988 йылда уның йортонда Сочи курорт ҡалаһы тарихы музейы бүлеге булараҡ “СССР халыҡ артисы В. Барсова музей-дачаһы" асыла

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Чешская национальная авторитетная база данных
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Барсова Валерия Владимировна // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ Valeria Vladimirovna Barsova // FemBio-Datenbank (нем.)
↑ Katalog der Deutschen Nationalbibliothek (нем.)
↑ О роли Валерии Барсовой в музыкальной культуре Астрахани
↑ Музыкальная энциклопедия. Гл. ред. Ю. В. Келдыш. Том 1. А — Гонг. 1072 стб. с илл. М.: Советская энциклопедия, 1973 год
↑ Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 3. Бари — Браслет. 1970. 640 стр., илл.; 33 л. илл. и карт, 1 л. карт (вкладыш)

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

[_1a2d5e17ae6adde6-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Чешская национальная авторитетная база данных

[_fbdf766920e089f1-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Барсова Валерия Владимировна // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_a7e224262ea086c2-3] Valeria Vladimirovna Barsova // FemBio-Datenbank (нем.)

[_90fb1d5f81e4f995-4] Katalog der Deutschen Nationalbibliothek (нем.)

[5] О роли Валерии Барсовой в музыкальной культуре Астрахани

[me1-6] Музыкальная энциклопедия. Гл. ред. Ю. В. Келдыш. Том 1. А — Гонг. 1072 стб. с илл. М.: Советская энциклопедия, 1973 год

[bse3-7] Большая советская энциклопедия. Гл. ред. А. М. Прохоров, 3-е изд. Т. 3. Бари — Браслет. 1970. 640 стр., илл.; 33 л. илл. и карт, 1 л. карт (вкладыш)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]