Вартанян Генрих Арамаисович
| әрм. Հենրիկ Արամայիսի Վարդանյան | |
| Ғилми дәрәжә | медицина фәндәре докторы[d] |
|---|---|
| Уҡыу йорто | |
| Ғилми исеме | профессор[d] и член-корреспондент Российской академии медицинских наук[d] |
| Эшмәкәрлек төрө | Физиология |
| Тыуған көнө | 19 май 1930 |
| Вафат булған көнө | 19 июль 1995 (65 йәш) |
| Вафат булған урыны | |
| Тыуған урыны | |
Генрих Вартанян ( арм. Հենրիկ Արամայիսի Վարդանյան; 1930-1995) - физиология өлкәһендә совет ғалимы һәм уҡытыусыһы, медицина фәндәре докторы, профессор, СССР медицина фәндәре академияһының корреспондент-ағзаһы (1988).
Биографияһы
1930 йылдың 19 майында Ереванда тыуған.
1949 - 1954 йылдарҙа академик И.П.Павлов исемендәге Беренсе Ленинград медицина институтында уҡыған. 1954 - 1957 йылдарҙа шул уҡ институттың аспирантураһында уҡый.
1974 йылдан 1995 йылға тиклем, СССР Медицина Фәндәр Академияһының Эксперименталь Медицина Ғилми-тикшеренеү институтында - тикшеренеү лабораторияһы мөдире, 1978 - 1983 һәм 1985 - 1995 - И. П. Павлова исемендәге физиология бүлеге мөдире була.
1983 йылдан 1985 йылға тиклем - Бөтә донъя һаулыҡ һаҡлау ойошмаһының консультант-консультанты (БСО,ингл. World Health Organization, WHO)[1].
Фәнни һәм педагогик эшмәкәрлек
Вартанян Генрих Арамаисовичтың төп фәнни-педагогик хеҙмәте патогенезның химик нигеҙҙәрен өйрәнеү һәм баш мейеһенең органик зарарланыуҙарҙан компенсациялау, микроэлектрод техника ярҙамында баш мийеһе күҙәнәктәренең нейрональ активлығын, үҙәк нерв системаһында тотороҡло һәм патологик халәттәрҙә компенсация процесстарының нейрохимик механизмдарын, шулай уҡ юғары нерв эшсәнлегендә нейрофизиология һәм физиологияны өйрәнеү мәсьәләләре менән бәйле була Г. А. Вартанян фәнни етәкселегендә хайуандар һәм кешеләрҙә үҙәк хәрәкәт итеү йайланмаларыҙың эндоген химик регуляцияһы асыла, ошо асыу нәтижәләре буйынса инсульттан һуң неврология һәм баш мийеһе йәрәхәттәрен дауалауҙың патогенетик методы (ликворотерапия) эшләй һәм апробацияләли.
1958 йылда «Шартлы рефлектор эшсәнлегенә бром, кофеин һәм алкоголь тәфсиренең сағыштырма-физиологик анализы» тигән темаға кандидатлыҡ диссертацияһын яҡлай. 1988 йылда ул СССР АМН ағза-корреспонденты итеп һайлана. Г.А. Вартанян етәкселегендә ике йөҙгә яҡын фәнни хеҙмәт, шул иҫәптән ете монография яҙылған. Ул "Эволюцион физиология һәм биохимия" фәнни-медицина журналының редакция коллегияһы ағзаһы була[1].
1995 йылдың 19 июлендә Санкт-Петербургта үлә һәм Серафимовское зыйаратында күмелә.
Библиография
- О методах оценки функциональных свойств и реакций отдельных нейронов центральной нервной системы / Г. А. Вартанян, Н. Н. Василевский ; Акад. мед. наук СССР. Ин-т эксперим. медицины. - Ленинград : [б. и.], 1963.
- Механизмы деятельности центрального нейрона / [АН СССР. Объедин. науч. совет "Физиология человека и животных". Акад. мед. наук СССР. Проблемная комис. "Высш. нервная деятельность и ее нейрофизиол. основы"] ; Г. А. Вартанян, Н. Н. Василевский, А. А. Манина и др. ; Под ред. и с предисл. действ. чл. АМН СССР проф. Д. А. Бирюкова. - Москва ; Ленинград : Наука. [Ленингр. отд-ние], 1966. - 263 с.
- Нейрональные механизмы взаимодействия возбуждения и торможения / АМН СССР. Ин-т эксперим. медицины. - Ленинград : [б. и.], 1967. - 30 с.
- Взаимодействие возбуждения и торможения в нейроне / Акад. мед. наук СССР. - Ленинград : Медицина. Ленингр. отд-ние, 1970. - 215 с.
- Организация и модуляция процессов памяти / Г. А. Вартанян, Г. В. Гальдинов, И. М. Акимова. - Л. : Медицина : Ленингр. отд-ние, 1981. - 206 с.
- Механизмы памяти центральной нервной системы / Г. А.Вартанян, А. А. Пирогов; АН СССР, АМН СССР, Науч. совет по физиологии человека, Ин-т высш. нерв. деятельности и нейрофизиологии. - Л. : Наука : Ленингр. отд-ние, 1988. - 181 с. : ISBN 5-02-025626-9
- Электрофизиологические феномены головного мозга при иммунных реакциях [Текст] / [Е. А. Корнева, В. А. Григорьев, В. А.[!М.] Клименко, И. Д. Столяров ; отв. ред. Г. А. Вартанян] ; АН СССР, Ин-т физиологии им. И. П. Павлова, Науч. совет АН СССР и АМН СССР по физиологии человека. - Ленинград : Наука. Ленинградское отд-ние, 1989. - 146 с.: ISBN 5-02-025666-8
- Нейробиологические основы высшей нервной деятельности / Г. А. Вартанян, А. А. Пирогов; АН СССР, Ин-т физиологии им. И. П. Павлова, Науч. совет АН СССР и АМН СССР по физиологии человека. - Л. : Наука : Ленингр. отд-ние, 1991. - 167 с. : ISBN 5-02-025855-5
- Химическая симметрия и асимметрия мозга / Г. А. Вартанян, Б. И. Клементьев; АН СССР, Ин-т физиологии им. И. П. Павлова, Науч. совет АН СССР и АМН СССР по физиологии человека. - Л. : Наука : Ленингр. отд-ние, 1991. - 150 с.: ISBN 5-02-025808-3
- Условный рефлекс в системе нейронаук : Тез. докл. всесоюз. симпоз., посвящ. 100-летию Физиол. отд. им. И. П. Павлова НИИ эксперим. медицины АМН СССР, Ленинград, 16-19 апр. 1991 г. / [Редкол.: Г. А. Вартанян (пред.) и др.]. - Л. : Наука : Ленингр. отд-ние, 1991. - 140 с. ISBN 5-02-025949-7
- Эмоциональный анализатор мозга / Г. А. Вартанян, А. А. Пирогов; Рос. АН, Рос. акад. мед. наук, Ин-т эксперим. медицины, Ин-т физиологии им. И. П. Павлова. - СПб. : Наука : Санкт-Петербург. изд. фирма, 1994. - 157 с.: ISBN 5-02-025932-2
Иҫкәрмәләр
Әҙәбиәт
- Айриян А. П. Армянские учёные-медики. - Ереван, 1998. — 276 с. — ISBN 99930-1-001-7