Вольский Виталий Фридрихович

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
бел. Віталь Вольскі
Ғилми дәрәжә филология фәндәре кандидаты[d]
Гражданлығы
Балалары Вольский, Артур Витальевич[d]
Эшмәкәрлек төрө драма[d][1], әҙәбиәт ғилеме[1] и Фильм[1]
Заты ир-ат
Уҡыу йорто
Жанр хикәйә и театр пьесаһы[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Ҡыҙыл Йондоҙ ордены «Почёт Билдәһе» ордены «1941-1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында фиҙакәр хеҙмәт өсөн» миҙалы
Заслуженный деятель культуры Белорусской ССР
Сәйәси фирҡә ағзаһы
Әүҙемлек осороноң башланыуы 1926 — наст. время
Вафат булған урыны
Ойошма ағзаһы СССР Яҙыусылар союзы и Союз белорусских писателей[d]
Эш урыны
Һөнәр төрө драматург, литературовед, тәржемәсе, яҙыусы, балалар яҙыусыһы, киносценарист, learned literary, тыуған яҡты өйрәнеүсе
Яҙма әҫәрҙәр теле белорус теле
Тыуған көнө 23 август (5 сентябрь) 1901
Вафат булған көнө 22 август 1988({{padleft:1988|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:22|2|0}}) (86 йәш)
Тыуған урыны
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Виталий Вольский (бел. Віталь Вольскі тыуғандағы исеме — Виталий Фридрихович Зейдель (бел. Віталь Фрыдрыхавіч Зэйдэль) (1901 йыл, Санкт-Петербург — 1988 йыл, Минск) — белорус совет яҙыусыһы, драматург, әҙәбиәт белгесе, тыуған яҡты өйрәнеүсе. Филология фәндәре кандидаты. Белоруссия ССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1971).

Биографияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

1920—1926 ул йылдарҙа Ҡыҙыл Армияла хеҙмәт итә, Граждандар һуғышында ҡатнаша[2]. 1925 йылдан ВКП(б) ағзаһы.

В. Ф. Вольский 1988 йылдың 22 авгусында Минскта вафат була .

Улы Артур Вольский (1924—2002) — белорус яҙыусыһы, ейәне Лявон Вольский — белорус музыканты (1965 йылда тыуған)[3] .

Ижады[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

1926 йылдан баҫтырыла башлай. Ул белорус фольклоры мотивтары буйынса, героик халыҡ характерҙарын шиғырлап пьесалар яҙа: «Чудесная дудка» (1938), «Дед и журавль» («Дзед і жораў», 1939), «Нестерка» (1940), «Машека» (1946). Уның пьесалары юмор менән яҙылған, телдең байлығы һәм сағыулығы менән айырыла[2] .

Виталий Вольский балалар өсөн Белоруссияның табигате һәм хайуандар дөньяһы тураһында бер нисә очерк һәм хикәйәләр китабы яҙған: «По лесным стежкам» (1948), «В лесах над Берёзой» (1955), «Месяц за месяцем» (1956), «Чайки над Нарочью» (1959), «Родной край» (1961), «Три путешествия в страну белорусов» (1967), «Полесье» (1970); сит ил тәҫирендә яҙылған китаптары: «Африканское путешествие» (1963), «Эль Махриб» (1965). Уның тарафынан белорус әҙәбиәте һәм театры тарихы буйынса эштәр («Феодализм осоронда белорус әҙәбиәте тарихы буйынса очерктар») яҙылған.

И. В. Гетеның "Рейнеке-Лис"ын белорус теленә тәржемә итә. Виталий Вольский сценарийҙарына нигеҙләнеп, «Беловежская пуща» (1946) и «Нестерка» (1955) кинофильмдары[2] һәм"Нестерка" мультфильмы ҡуйылған.

Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

БССР-ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт эшмәкәре (1971). Ул 2 орден һәм миҙалдар менән бүләкләнгән. — Ҡыҙыл Йондоҙ ордены

«Почёт Билдәһе» ордены (1964)

Библиография[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Белорус телендә[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • «Па лясных сцежках», Минск, 1948;
  • «У лясах над Бярозой», Минск, 1955;
  • «Месяц за месяцам», Минск, 1956;
  • «На бабровых азёрах», Минск, 1957;
  • «Чайкі над Нараччу», Минск, 1959;
  • «Родны край», Минск, 1961;
  • «Эдуард Самуйлёнак», Минск, 1951;
  • «Нарысы па гісторыі беларускай літаратуры эпохі феадалізма», Мінск, 1958.

Урыҫ телендә (автор) тәржемәһендә[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Пьесы, М., 1954;
  • В лесах над Березиной, Л., 1958.
  • Под небом Африки, Минск, 1969.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Вольский Виталий Фридрихович / Кулешов Ф. И. // Вешин — Газли. — М. : Советская энциклопедия, 1971. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 5).
  • Александрович С. Вольский // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М.: Сов. энцикл., 1962—1978. Т. 1: Аарне — Гаврилов. — 1962. — Стб. 1029.
  • Пісьменнiki Савецкай Беларусi. Кароткi біябібліяграфічны даведнik, Miнск, 1970
  • Берков П. Н., Виталий Вольский и его драматические сказки, [Вступ. ст.], в кн.: Вольский В., Пьесы, М., 1954.
  • Жаров М., Нестерка, «Сов. культура», 1955, 17 февр., № 22;
  • Зубов К., Нестерка, «Правда», 1955, 19 февр., № 50;
  • Чирков В., «Нестерка» в Москве, в кн.: Декада белорусского искусства и лит-ры в Москве. Сб. материалов, Минск, 1955;

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. 1,0 1,1 1,2 Vol‘skì, Vìtal‘ Frydrychavìč // Чешская национальная авторитетная база данных
  2. 2,0 2,1 2,2 Александрович С. Вольский // Краткая литературная энциклопедия / Гл. ред. А. А. Сурков. — М.: Сов. энцикл., 1962—1978. Т. 1: Аарне — Гаврилов. — 1962. — Стб. 1029.
  3. Лявон Вольский: «В Беларуси есть одна настоящая звезда» 2017 йылдың 3 сентябрь көнөндә архивланған.