Ассирия батшалары
Ассирия батшалары | |
Был исемлектә | кеше |
---|---|
Исемлеккә ҡараған категория | Категория:Ассирия хакимдары |
Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа |
Ассирия хакимдарының исемлеге
Иҫке Ассирия осоро [үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Ашшур хакимдары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- «Сатырҙарҙа йәшәгән батшалар»
- Тудия[de] (б.э.т. яҡ. 2236, йәки б.э.т. яҡ. 2300), Эбла батшаһы Икбар-Даму ваҡытындағы Эбла вәзире Ибриумдың замандашы
- Адаму
- Янги
- Сахламу
- Хархару
- Мандару
- Эмцу
- Харцу
- Дидану
- Хану
- Зуабу
- Нуабу, Зуабу улы
- Абазу, Нуабу улы, Аккад батшаһы Маништушуның Ашшурҙағы наместнигы
- Белу (Тиллу), Абазу улы
- Азарах, Белу улы
- Ушпия (б.э.т. яҡ. 2020/2030, йә б.э.т. яҡ. 2086, йә б.э.т. яҡ. 2150 йылдарҙа идара итә), Ашшур ҡалаһында Ашшур илаһ ғибәҙәтханаһын нигеҙләй
- Апиашаль[de], Ушпия улы
- Ашшур хакимдары
- Эришум I, Илушума улы (б.э.т. яҡ. 1939—1900)
- Икунум, Эришум I улы
- Шарру-кин I (Саргон I), Икунум улы
- Пузур-Ашшур II, Шарру-кин I улы
- Нарам-Син, Пузур-Ашшур II улы
- Эришум II, Нарам-Син улы
Ассирия батшалары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Шамши-Адад I-нең аммори династияһы
- Баш ҡалаһы Экаллатум ҡалаһында
- Шамши-Адад I (б.э.т. 1813—1781), Илакабкабу улы
- Баш ҡалаһы Шубат-Энлиль ҡалаһында
- Анархия
- Пузур-Син[de], Ашшур-бел-шаме улы, регент, бәлки, һуңыраҡ батша булғандыр
- Ашшур-дугуль[en]
- Ашшур-апла-идин[de]
- Нацир-Син
- Син-намир
- Ипки-Иштар
- Адад-цалулу
- Адаси династияһы (Адасиҙар)[1]
- Баш ҡалаһы Ашшур ҡалаһында
- Адаси[de] (б.э.т. яҡ. 1700 йылдарҙа идара иткән)
- Белу-бани[en] (б.э.т. 1700—1691), Адаcи улы
- Либайя[en] (б.э.т. 1690—1674), Белу-бани улы
- Шарма-Адад I (б.э.т. 1673—1662), Либайя улы
- Иптар-Син[en] (б.э.т. 1661—1650), Шарма-Адад I улы
- Базайа[en] (б.э.т. 1649—1622), Белу-бани улы
- Луллайя[en] (б.э.т. 1621—1618)
- Кидин-Нинуа (б.э.т. 1615—1602 , Базайа улы
- Шарма-Адад II (б.э.т. 1601), Кидин-Нинуа улы
- Эришум III (б.э.т. 1598—1586), Кидин-Нинуа улы
- Шамши-Адад II[en] (б.э.т. 1585—1580), Эришум III улы
- Эришум III (б.э.т. 1580—1567), ҡабат
- Шамши-Адад II (б.э.т. 1567—1561), ҡабат
- Ишме-Даган II[en], Шамши-Адад II улы
- Шамши-Адад III[pl], Ишме-Даган II улы
- Ашшур-нирари I[en] (б.э.т. 1547—1522), Ишме-Даган II улы
- Пузур-Ашшур III (б.э.т. 1521—1498), Ашшур-нирари I улы
- Эллиль-нацир I, Пузур-Ашшур III улы
- Нур-или, Эллиль-нацир I улы
- Ашшур-шадуни, Нур-или улы
- Ашшур-раби I, Эллиль-нацир I улы
- Ашшур-надин-аххе I, Ашшур-раби I улы
- Эллиль-нацир II[pl], Ашшур-раби I улы
- Ашшур-нирари II[en], Эллиль-нацир II улы
- Ашшур-бел-нишешу, Ашшур-нирари II улы
- Ашшур-рим-нишешу, Ашшур-нирари II улы
- Ашшур-надин-аххе II (б.э.т. 1393 й. вафат була), Ашшур-рим-нишешу улы
Урта Ассирия осоро [үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Эриба-Адад I (б.э.т. 1392—1366), Ашшур-Бел-нишешу улы
- Ашшур-убаллит I (б.э.т. 1365—1330), Эриба-Адад I улы
- Эллиль-нирари (б.э.т. 1330—1319), Ашшур-убаллит I улы
- Арик-ден-или (б.э.т. 1319—1308), Энлиль-нирари улы
- Адад-нирари I (б.э.т. 1307—1275), Энлиль-нирари улы
- Шульману-ашареду I (Салманасар I) (б.э.т. 1274—1245), Адад-нирари I улы
- Тукульти-Нинурта I (б.э.т. 1244—1208), Шульману-ашареду I улы
- Ашшур-надин-апал (б.э.т. 1208—1203), Тукульти-Нинурта I улы
- Ашшур-нирари III (б.э.т. 1203—1197), Ашшур-надин-апал улы
- Энлиль-кудурри-уцур (б.э.т. 1197—1193 йәки 1187—1183), Тукульти-Нинурта I улы
- Нинурта-апал-Экур (б.э.т. 1193 йәки 1183—1179), Или-ихадда улы
- Ашшур-дан I (б.э.т. 1179—1134), Нинурта-апал-Экур улы
- Нинурта-Тукульти-Ашшур (б.э.т. 1134—1133), Ашшур-дан I улы
- Мутаккиль-Нуску (б.э.т. 1134—1133), Ашшур-дана I улы
- Ашшур-реш-иши I (б.э.т. 1133), Мутаккиль-Нуску улы
- Тукульти-апиль-эшарра I (Тиглатпаласар I) (б.э.т. 1115—1077), Ашшур-реш-иши I улы
- Ашшаред-апал-Экур (б.э.т. 1077—1074), Тукульти-апиль-эшарра I улы
- Ашшур-Бел-кала (б.э.т. 1074—1057), Тукульти-апиль-эшарра I улы
- Эриба-Адад II (б.э.т. 1057—1055), Ашшур-Бел-кала улы
- Шамши-Адад IV (б.э.т. 1055—1050), Тукульти-апиль-эшарра I улы
- Ашшур-нацир-апал I (б.э.т. 1050—1032), Шамши-Адад IV улы
- Шульману-ашареду II (б.э.т. 1031—1020), Ашшур-нацир-апли I улы
- Ашшур-нирари IV (б.э.т. 1020—1016), Шульману-ашареду II улы
- Ашшур-раби II (б.э.т. 1016—973), Ашшур-нацир-апли I улы
- Ашшур-реш-иши II (б.э.т. 973—967), Ашшур-раби II улы
- Тукульти-апиль-эшарра II (б.э.т. 967—935), Ашшур-реш-иши II улы
- Ашшур-дан II (б.э.т. 934—912), Тукульти-апиль-эшарра II улы
Яңы Ассирия осоро [үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Адад-нирари II (б.э.т. 911—891), Ашшур-дан II улы
- Тукульти-Нинурта II (б.э.т. 891—883), Адад-нирари II улы
- Ашшур-нацир-апал II (б.э.т. 883—859), Тукульти-Нинурта II улы
Баш ҡалаһы Кальхуға күсерелә
- Шульману-ашареду III (Салманасар III) (б.э.т. 858—824), Ашшур-нацир-апал II улы
- Шамши-Адад V (б.э.т. 823—811), Шульману-ашареду III улы
- Адад-нирари III (б.э.т. 810—783), Шамши-Адад V улы
- Шаммурамат (Семирамида), регентша (б.э.т. 810—805)
- Шульману-ашареду IV (б.э.т. 783—772), Адад-нирари III улы
- Ашшур-дан III (б.э.т. 772—755), Адад-нирари III улы
- Ашшур-нирари V (б.э.т. 754—745), Адад-нирари III улы
- Тукульти-апиль-эшарра III (б.э.т. 744—727)
- Шульману-ашареду V (б.э.т. 727—722), Тукульти-апиль-эшарра III улы
- Шарру-кин II династияһы (Саргониҙар)
- Шарру-кин II (Саргон II) (б.э.т. 722—705), Тукульти-апиль-эшарра III улы
Баш ҡалаһы Дур-Шаррукинға күсерелә
- Син-аххе-эриба (Синаххериб) (б.э.т. 705—681), Шарру-кин II улы
Баш ҡалаһы Ниневияға күсерелә
- Ашшур-аха-иддин (Асархаддон) (б.э.т. 681—669), Син-аххе-эриба улы
- Ашшур-бан-апли (Ашшурбанипал) (б.э.т. 669 — яҡ. 627), Ашшур-аха-иддин улы
- Ашшур-этиль-илани (б.э.т. 627 — яҡ. 623), Ашшур-бан-апли улы
- Син-шуму-лишир (б.э.т. 623)
- Син-шар-ишкун (б.э.т. 623 — яҡ. 612), Ашшур-бан-апли улы
Ниневия б.э.т. 612 йылда бабил-миди ғәскәрҙәре тарафынан тар-мар ителә, Ассирия империяһының ҡалдыҡ өлөшө Харран өлкәһе менән сикләнә.
- Ашшур-убаллит II (б.э.т. яҡ. 612/611 — яҡ. 610/609), Ашшур-аха-иддин улы
Б.э.т. яҡынса 610/609 йылда ассирийҙарҙың һуңғы ҡалаһы Харран ҡолатыла. Ассирия сәйәси үҙ аллылығын юғалта, батшалыҡ бөтөрөлә.
Һуңғы антик осор[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Синхариб (Ниневия хакимы, беҙҙең эраның IV быуаты)[2]
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ Veenhof K. R., Eidem J. From Old Assyrian to Middle Assyrian // Mesopotamia : The Old Assyrian Period. — Göttingen : Vandenhoeck & Ruprecht, 2008. — P. 24. — 382 p. — (Annäherungen 5 / hrsg. von Markus Wäfler. — Orbis biblicus et orientalis, 160/5. — ISSN 1015-1850). — ISBN 978-3-525-53452-6.
- ↑ Radner K. Assyrian history after the empire // Ancient Assyria : A Very Short Introduction. — Oxford : Oxford University Press, 2015. — XVIII, 136 p. — ISBN 978-0-19-871590-0.
Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- «Ассирийский царский список» (англ.) 2016 йылдың 11 август көнөндә архивланған.
- «Синхронический царский список» (Вавилона и Ассирии) (англ.) 2016 йылдың 11 апрель көнөндә архивланған.