Баш бит

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте


РУВИКИ — яңы интернет-энциклопедия

Әлеге ваҡытта башҡорт телендә 78 808 мәҡәлә бар.

Бөгөн 22 март — рәсми календарь буйынса йылдың 81-се (кәбисә йылында 82-се) көнө. Йыл аҙағына тиклем 284 көн ҡала. Өфөлә ☀️Ҡояш 7 сәғәт 9 минутта ҡалҡа, 19 сәғәт 28 минутта бата. Көн оҙонлоғо 🕒 12 сәғәт 18 минут. 🌗 Айҙың һуңғы сиреге (йәше 22.39 көн).

Астрономия күренештәре

Яҙғы көн тигеҙләнеше

Яҙғы көн менән төн тигеҙләнешенең "рәсми" датаһы 21 мартҡа тап килә.Был мәл XXI быуатта һуңғы тапҡыр 2007 йылдың 21 мартында теркәлде, артабан ул 20 йәки 19 мартҡа тап киләсәк.

Уҡырға
Солнцестояние и Равноденствие.jpg
Астрономия күренештәре

Науруз

Науруз — Урта Азияла, Иранда, Афғанстанда һәм башҡа ҡайһы бер илдәрҙә бик борондан килгән Яңы йылды ҡаршылау байрамы.2009 йылдың 30 сентябрендә Науруз ЮНЕСКО тарафынан Кешелек мәҙәни мираҫының репрезентатив исемлегенә индерелеп, 21 март Халыҡ-ара Науруз көнө билдәләнә

Уҡырға
Distribution of Presents for the New Year by Shah Sultan Husayn (1), painted by Muhammad Ali ibn Muhammad Zaman, Safavid, Isfahan, Iran, dated 1720-1721.jpg
Рамаҙан

Рамаҙан

Рамаҙан  — мосолмандар өсөн исламдың биш нигеҙенең береһе булып торған мотлаҡ ураҙа тота торған ай. Мосолман календарының туғыҙынсы айы.

Уҡырға
Allah 1.svg
Рамаҙан

Ҡәҙер кисәһе

Ҡәҙер кисәһе — Әл-Ҡадр — Рамаҙан айының 27-се тәүлегендә мосолмандар билдәләгән төн. Ошо төндә Мөхәммәт ғәләйһис-сәләмгә Рәсүл, йәғни Пәйғәмбәрлек вазифаһы иңә, ул «Уҡы!» тип башланған тәүге сүрә — Әл-Ғәләҡ сүрәһен ала.

Уҡырға
هلال رمضان.jpg
Рәсәй Федерацияһы субъекттары

Башҡортостан Республикаһы (шулай уҡ Башҡортостан) — Рәсәй Федерацияһы һәм Башҡортостан Республикаһы Конституцияларына ярашлы, үҙаллы демократик дәүләт. Рәсәй Федерацияһы субъекты. Баш ҡалаһыӨфө.

Уҡырға
Coat of Arms of Bashkortostan.svg
Рәсәй телдәре

Башҡорт теле

Төрки тел, башҡорт халҡының теле. Алтай телдәренең төрки тармағы ҡыпсаҡ төркөмөнөң Волга буйы-ҡыпсаҡ төркөмсәһенә ҡарай. Төп диалекттары: көнсығыш, төньяҡ-көнбайыш һәм көньяҡ. Башҡортостан Республикаһының дәүләт теле.

Уҡырға
Байрамдар

Халыҡ-ара ҡатын-ҡыҙҙар көнө

Халыҡ-ара ҡатын-ҡыҙҙар көнө — донъяның күпселек илдәрендә һәм дәүләттәрендә байрам көнө.

Уҡырға
Pariser Charme (Tantau 1965).jpg
Башҡортостан әҙәбиәте

Башҡорт әҙәбиәте

Башҡорт әҙәбиәте сығанаҡтары — боронғо төрки рун һәм Орхон-Йәнәсәй тибындағы яҙма ҡомартҡылар, XI быуат төрки телендәге ҡулъяҙма әҫәрҙәр.

Уҡырға
Байрамдар

Ватанды һаҡлаусылар көнө

Ватанды һаҡлаусылар көнө булараҡ билдәләнә һәм Рәсәйҙең хәрби дан көнө булып тора

Уҡырға
Орден Красной Звезды.jpg
Башҡортостан бренды

Башҡорт балы

Башҡортостанда етештерелгән юғары сифатлы бал. «Башҡорт балы» атамаһы — һаҡланыусы сауҙа маркаһы.

Уҡырға
Honey comb02.jpg
Башҡортостан шәхестәре

Салауат Юлаев

Башҡорт халҡының милли батыры, шағир-импровизатор, 1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышы етәкселәренең береһе. Салауат районының почетлы гражданы.

Уҡырға
Салават Юлаев - panoramio.jpg
Башҡортостан Хәрби-революцион комитеты рәйестәре

Әхмәтзәки Вәлиди Туған

Сәйәсмән һәм дәүләт эшмәкәре, шәрҡиәтсе һәм төркиәт белгесе. Башҡорт милли-азатлыҡ хəрəкəте етəксеһе, автономиялы Башҡортостанға нигеҙ һалыусы, Фәлсәфә докторы.

Уҡырға
Валиди.jpg
Башҡортостан ҡалалары

Өфө

Башҡортостандың баш ҡалаһы, Рәсәйҙең эре мәҙәни, фән һәм иҡтисад үҙәге. Хеҙмәт ҡаһарманлығы һәм дан ҡалаһы.

Уҡырға
ӨФӨ-2015-(v2).jpg
Башҡортостан райондары

Мәсетле районы

Башҡортостандың төньяҡ-көнсығышында урынлашҡан район

Уҡырға
Coat of Arms of Mechetlino rayon (Bashkortostan).png
Башҡортостан ауылдары

Темәс

Башҡортостан Республикаһының Баймаҡ районындағы ауыл.

Уҡырға
Мәғариф

Мифтахетдин Аҡмулла исемендәге Башҡорт дәүләт педагогия университеты

Юғары белемле уҡытыусылар әҙерләүсе уҡыу йорто, уҡыу-уҡытыу йүнәлешендәге фәнни-педагогик һәм методик үҙәк.

Уҡырға
Башҡортостан мәғрифәтселәре

Аҡмулла

Аҡмулла (Камалетдинов Мифтахетдин Камалетдин улы) — күренекле башҡорт шағиры, мәғрифәтсе.

Уҡырға
Портрет Акмуллы1.jpg
Мәҙәниәт

Башҡортостан мәҙәниәте

Башҡортостан мәҙәниәте — башҡорт халҡы һәм Башҡортостан Республикаһында йәшәгән башҡа халыҡтар мәҙәниәте.

Уҡырға
Башҡорт аш-һыуы

Ҡымыҙ

Ҡымыҙ — бейә һөтөнән әсетеп әҙерләнгән күпереп торған аҡ төҫтәге эсемлек.

Уҡырға
Сәнәғәт

Башнефть

«Башнефть» — Рәсәй нефть компанияһы, асыҡ акционер йәмғиәте. Ырымбур өлкәһе, Татарстан, Удмуртия, Ненец һәм Ханты-Манси округтар территорияларында нефть һәм тәбиғи газ ятҡылыҡтарын эшкәртеүҙе тормошҡа ашыра; нефть һәм газ эшкәртеү, нефть машиналары эшләү, төҙөлөш индустрияһы һәм башҡа киң ассортимент продукция етештерә.

Уҡырға
Спорт

Көрәш

Көрәш (милли көрәш) — башҡорттарҙа борондан килгән милли спорт төрө. Шулай уҡ башҡа төрки халыҡтарҙа таралған, Һабантуй һәм йыйын байрамдарының мөһим элементы булып тора.

Уҡырға
Тарих

Өфө II ҡаласығы

Өфө II ҡаласығы — Өфө ҡалаһының үҙәгендә урынлашҡан боронғо ҡаласыҡ. Ул I быуатта уҡ төҙөлгән һәм XV—XVI быуаттарға тиклем һаҡланған. Испан картографы Меркаторҙың 1554 йылғы картаһында хәҙерге Ҡариҙел йылғаһы тамағында урынлашҡан ҡала Башҡорт (Башкирти) тип атала.

Уҡырға
Уфа-II2.jpg
Дәүләт наградалары

Рәсәй Федерацияһы Геройы

Рәсәй Федерацияһы Геройы (Рәсәй Геройы) — Рәсәй Федерацияһының дәүләт наградаһы — ил һәм халыҡ мәнфәғәтендә батырлыҡ күрһәтеү менән бәйле ҡаҙаныштар өсөн бирелеүсе юғары маҡтаулы исем.

Уҡырға
RIAN archive 470774 Gold Star medal (cropped).jpg
Китаптар

Ҡөрьән

Ҡөрьән, Ҡөрьән-Шәриф — Аллаһы тәғәләнең пәйғәмбәре Мөхәммәт Саллаллаһү ғәләйһи үә сәлләм аша кешеләргә ебәрелгән изге китабы. Китаптағы һүҙҙәр — Аллаһы тәғәлә һүҙҙәре.

Уҡырға
AndalusQuran.JPG