Всеволожск
| Всеволожск | |
| Флаг[d] | |
 |  |
| Сәғәт бүлкәте | UTC+4:00[d] и UTC+3 |
|---|---|
| Почта индексы | 188640, 188641, 188642, 188643, 188644, 188645 и 188649 |
| Урындағы телефон коды | 81370 |
| Рәсми сайт | gorodvsevologsk.ru |
| Рәсми атамаһы | рус. Всеволожск |
| Халыҡ һаны | |
| Административ-территориаль берәмек | Муниципальное образование «Город Всеволожск»[d][2], Ленинград өлкәһе, Всеволожский район[d], Ленинградский Пригородный район[d], Ленинский район[d], Шлиссельбургский уезд[d] и Санкт-Петербургский уезд[d] |
| Майҙаны |
|
| Нигеҙләү датаһы | 1892 |
| Административ үҙәге | Всеволожский район[d][2] и Муниципальное образование «Город Всеволожск»[d][2] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 30 метр |
 | |
| Дәүләт | |
 | |
 Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа | |
Всеволожск — Рәсәйҙең Ленинград өлкәһендәге ҡала. Рәсәй Федерацияһы Ленинград өлкәһе Всеволожск муниципаль районы һәм Всеволожск ҡала биләмәһенең (МО «Всеволожск ҡалаһы») административ үҙәге булып тороусы ҡала.
Халыҡ һаны — 74 724 кеше (2020). Ҡалаға А. П. Всеволожский нигеҙ һалған — 1892 йыл.
Атамаһы һәм тарихы
Всеволожск ҡалаһының исеме уға нигеҙ һалыусы — Всеволожский Павел Александрович(1839-1898) исеменән килеп сыҡҡан. 1890 йылда бында Ириновский тимер юлы төҙөлә башлаған, уның акционеры -Всеволожский П. А. булған. Уның ерендә 1892 йылда тәүге станция төҙөлә, станцияның исеме был ерҙәр хужаһының имениеһы атамаһы кеүек үк - Рябово тип атала. Рябово тирә-йүнендә дача ҡасабаһы барлыҡҡа килә, шунлыҡтан 1892 йыл ҡалаға нигеҙ һалыу йылы тип һанала башлай. Икенсе станция — Всеволожский, ул Рябовонан километр ярымда тора һәм 1895 йылда шулай уҡ хужаһы хөрмәтенә уның исеме менән Всеволожский тип атала. Станция тирәләй үҫкән ҡасаба Всеволожский исемен ала, ә 1963 йылда ҡасабаның исеме Всеволожск ҡалаһы тип үҙгәртелә. Ҡалала төрлө предприятиелар эшләй һәм унда төрлө милләт халыҡтары: улар араһында урыҫтар, украиндар, белорустар, татарҙар һәм башҡа милләт кешеләре - йәшәй. Бындағы халыҡ хәҙерге көндә ҡала предприятиеларында, район үҙәге һәм башлыса Санкт-Петербург ҡалаһы предприятиеларында эшләй.
Халыҡ
Милли составы
| Милләттәр | 1926 | 1939 | 1942 | 1959 | 1989 | 2002 | 2010 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| һаны | % | һаны | % | һаны | % | число | % | число | % | число | % | число | % | |
| Бөтәһе | 1324 | 100 | 11 848 | 100 | 6330 | 100 | 27 768 | 100 | 31 269 | 100 | 45 310 | 100 | 60 018 | 100 |
| урыҫтар | 1090 | 82,3 | 10 681 | 90,2 | 5710 | 90,2 | 25 010 | 90,1 | 27 551 | 88,1 | 38 527 | 85,0 | 54 432 | 90,7 |
| украиндар | 4 | 0,3 | 176 | 1,5 | 134 | 2,1 | 618 | 2,2 | 989 | 3,2 | 1462 | 3,2 | 1519 | 2,5 |
| белорустар | 29 | 2,2 | 155 | 1,3 | 151 | 2,4 | 520 | 1,9 | 646 | 2,1 | 784 | 1,7 | 406 | 0,6 |
| татарҙар | — | — | 47 | 0,4 | … | … | 194 | 0,7 | 197 | 0,6 | 367 | 0,8 | 323 | 0,5 |
| әрмәндәр | … | … | … | … | … | … | … | … | … | … | 310 | 0,7 | 607 | 1,0 |
| ингермандар | 61 | 4,6 | 220 | 1,9 | — | — | 172 | 0,6 | 352 | 1,1 | 247 | 0,6 | 92 | 0,2 |
| сиғандар | … | … | … | … | … | … | … | … | 264 | 0,8 | 201 | 0,4 | 71 | 0,1 |
| йәһүдтәр | 3 | 0,2 | 223 | 1,9 | 99 | 1,6 | 802 | 2,9 | 374 | 1,2 | 125 | 0,3 | 72 | 0,1 |
| башҡалар | 137 | 10,3 | 346 | 2,9 | 236 | 3,7 | 452 | 1,6 | 896 | 2,9 | 3287 | 7,3 | 1385 | 2,3 |
Урындағы үҙидара органдары
2019 йылдың 12 сентябрендә «Всеволожск ҡалаһы» муниципаль берәмеге башлығы - Богдевич Станислав Владимирович булып тора.
Биҫтәләре һәм тарихи райондары
- Всеволожск,
- Берёзки,
- Бернгардовка,
- Ждановские Озёра,
- Ильинский,
- Ковалёво
- Коммунально-складская зона,
- Котово Поле,
- Красная Поляна
- Кяселево,
- Мельничный Ручей,
- Отрада,
- Парк Кенша,
- Питомник,
- Подгорное,
- Приютино,
- Промзона «Кирпичный Завод»,
- Пугарево,
- Ракси утары,
- Румболово,
- Рябово (элекке дача ҡасабаһы Рябово)
- ауыл хужалығы техникумы,
- Хаккапелиитта ауылы,
- ЦРБ,
- Алтынсы Километр,
- Щеглово (торф предприятиеһы),
- Южный.
Иҡтисад
Хеҙмәт баҙары
Төбәктә эшһеҙлек иң түбән нөктәлә — 2011 йылда иҡтисади яҡтан әүҙем халыҡтың 0,14 процентын тәшкил итә. 2012 йылда теркәлгән эшһеҙлек кимәле 0,13 % тиклем кәмегән һәм артабан күҙалланған күрһәткестәр һаҡланасаҡ.
Маятниклы миграция ҡалала — меңләгән Всеволожск халҡы Санкт-Петербургҡа һәм шулай уҡ Всеволожск районында урынлашҡан предприятиеларға эшкә йөрөй.
Сәнәғәт
Всеволожск — хәҙерге Ленинград өлкәһе сәнәғәт үҙәктәренең береһе. Всеволожскиҙа ошо сәнәғәт предприятиелары бар:
- завод «Гестамп Северосталь Всеволожск »,
- шина заводы Nokian Tyres,
- завод «Merloni TermoSanitari S. p.A.»,
- ЯСЙ завод «Болл Всеволожск»,
- завод «Алютех»,
- предприятие «Smurfit Карра St. Petersburg»,
- төҙөлөш предприятиеһы «Аколит»,
- типография «МДМ-МАТБУҒАТ»,
- типография «Неопринт»,
- ЯСЙ „Всеволожский“ ит комбинаты
- ЯСЙ предприятие «Фейвели Транспорт»,
- «Диңгеҙ продукттары» фабрикаһы,
- предприятие «Лейла»,
- «Хеҙмәт» тегеү фабрикаһы,
- мебель, төҙөлөш материалдары етештереү предприятиелары.
Сауҙа
Сауҙа селтәре
- гипермаркет «Таҫма» (3дана),
- универсам «Пятерочка» (5 дана.)
- универсам «Дикси» (4),
- универсам «Перекресток»,
- универсам «Тоғро» (2 ),
- универсам «Полушка»,
- универсам «Магнит»,
- универсам «Спар» (2 ),
- универсам «Оҫта аш бүлмәһе»,
- көнкүреш техникаһы магазины «Техношок»,
- көнкүреш һәм цифрлы техника магазины «DNS» (2),
- хужалыҡ тауарҙары магазины «Улыбка радуги» (2),
- фирма магазины Великолукский ит комбинаты (2),
- абоненттарҙы хеҙмәтләндереү офисы «МТС»,
- кәрәҙле бәйләнеш салоны «Евросеть»,
- кәрәҙле бәйләнеш салоны «Связной»,
- кәрәҙле бәйләнеш салоны «Билайн»,
- «Сәләмәт сабый» — магазин селтәре,
- «Сәләмәт кеше» — дарыуханалар селтәре,
- «Невис» — дарыуханалар селтәре,
- «Натураль аҙыҡ-түлек» — дарыуханалар селтәре,
- «Метиз» — төҙөлөш тауарҙары магазины,
- «220 Вольт» — электр тауарҙар магазины,
Иҫкәрмә
{{Иҫкәрмәләр|2|refs=<ref name="Перепись2010">
Әҙәбиәт
- Венцель И. В., Солохин Н. Д. Всеволожск. — Л.: Лениздат, 1975. — 160 с. — (Города Ленинградской области). — 40 000 экз.
- Ферман В. В. Всеволожск: историко-географический справочник. Часть 1 (1500—1917). — СПб: «Гйоль»; «Остров», 2019. — 480 с. — ISBN 978-5-90479-084-4.
Һылтанмалар
- Ленинград өлкәһе картаһында Всеволожск]