Гальваник элемент

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
Даниэля-Якобиҙың гальваник элементы схемаһы

Гальваник элементокисланыу һәм кире ҡайтарылыу электрохимик процестарын айырмалы үткәреп электр энергияһы булдырыусы ҡоролма.

Ҡыҫҡаса аңлатма[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Бер (беренсел элемент) һәм күп тапҡыр (аккумуляторҙар) разрядлы, реагенттарҙың өҙлөкһөҙ килеүендә эшләгән (яғыулыҡ элементы) гальваник элементын айырып йөрөтәләр.

Төҙөлөшө[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Электролит (кислота йәки тоҙҙоң һыуҙағы эретмәһе, һелте, тоҙ иретмәһе һ.б.) менән контаклашыусы, өҙөлгән электр теҙмәһендә көсөргәнеш булдырыусы, химик тәбиғәте яғынан төрлөсә эшләүсе ике электродтан (анод — кире ҡайтарыусы, катод — окисландырыусы) тора. Анод сифатында — цинк, кадмий, тимер, ҡурғаш һ.б., катод сифатында ҡурғаш, терегөмөш, көмөш һ.б. оксидтары йәки тоҙҙары ҡулланыла. Г.э. төп характеристикалары электрод-актив материалдың химик үҙенсәлектәренә бәйле: марганец-цинклыларҙың өҙөлгән электр теҙмәһендәге көсөргәнеше — 1,5—1,8 В, сағыштырма энергияһы 10—80 Вт·сәғ/кг; литийлыларҙың ярашлы рәүештә 2,5—3,5 В һәм 250—600 Вт·сәғ/кг тәшкил итә. Электр тогының үҙ аллы сығанағы итеп күсермәле кино-, радио-, фотоаппаратурала, кардиостимуляторҙарға һәм башҡа бәләкәй ҡоролмаларға, микрокалькуляторҙарға ток биреү өсөн ҡулланыла.

Башҡортостанда етештереү[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Башҡортостанда литийлы гальваник элемент булдырыу, поливалентлы металдар (марганец, молибден, баҡыр, кобальт һ.б.) оксидтары нигеҙендә — катод материалдары, һыуһыҙ эретмәләр (сульфолан, көкөрт диоксиды, ҡайһы бер полимерҙар) нигеҙендә электролиттар уйлап табыу б-са тикшеренеүҙәр 20 б. 80-се йй. башынан Органик химия институтында (В.С.Колосницын һ.б.) алып барыла. Гальваник элемент // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Лидоренко Н.С., Мучник Г.Ф. Электрохимические генераторы. М., 1982; Кромптон Т. Первичные источники тока. М., 1986.
  • Ахметов Н.С. Общая и неорганическая химия
  • Аксенович Л. А. Физика в средней школе: Теория. Задания.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]