Бакунин Михаил Александрович

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
Гражданлығы
Балалары Мария Михайловна Бакунина[d] и София Михайловна Бакунина[d]
Патроним или матроним для человека Александрович[d]
Хәрби звание юнкер[d] и Прапорщик
Ерләнгән урыны
Әүҙемлек урыны Дрезден[1]
Хәләл ефете Antonia Kwiatkowska[d]
Ҡәбере һүрәте
Эшмәкәрлек төрө Фәлсәфә
Заты ир-ат
Вафат булған урыны
Испытал влияние от Эрнст Теодор Амадей Гофман[d], Александр Иванович Герцен[d], Николай Платонович Огарёв[d], Пьер Жозеф Прудон[d], Жан-Жак Руссо, Людвиг Андреас Фейербах[d], Карл Маркс, Георг Вильһельм Фридрих Гегель и Достоевский, Фёдор Михаил улы
Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы авторлыҡ хоҡуҡтарының ғәмәлдә булыу ваҡыты тамамланған[d]
Һөнәр төрө фәлсәфәсе, яҙыусы, сәйәсмән, анархист
Сәнғәт йүнәлеше Анархизм, атеизм и Көнбайыш фәлсәфәһе
Архивы һаҡлана Халыҡ-ара социаль тарихы институты[d][3][4]
Ойошма ағзаһы Первый интернационал[d]
Рәсем
Тыуған көнө 30 май 1814({{padleft:1814|4|0}}-{{padleft:5|2|0}}-{{padleft:30|2|0}})[5]
Политическая идеология Анархизм
Вафат булған көнө 1 июль 1876({{padleft:1876|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:1|2|0}})[2][5] (62 йәш)
Тыуған урыны
Эра философия XIX века[d]
Әсәһе Варвара Александровна Муравьёва[d]
Уҡыу йорто
Атаһы Александр Михайлович Бакунин[d]
Ҡултамға
Нәҫеле Бакунины[d]
Туған тел урыҫ теле
Яҙма әҫәрҙәр теле урыҫ теле
Бер туғандары Татьяна Александровна Бакунина[d], Бакунин, Павел Александрович[d], Бакунин, Александр Александрович[d] и Бакунин, Алексей Александрович[d]
Логотип РУВИКИ.Медиа РУВИКИ.Медиа файлдары

Михаил Александрович Бакунин ( 1814 йыл, 30 май (18 май) [6], Прямухино ауылы, Новоторжский өйәҙе, Тверь провинцияһы, Рәсәй Империяһы - 1876 йыл, 1 июль (19 июнь), Берн, Швейцария ) - Рәсәй аҡыл эйәһе һәм Бакуниндар ғаиләһенән сыҡҡан революционер, анархизм, халыҡсылыҡ теоретиктарының береһе. Социаль анархизмдың башында тора.

Михаил Александрович Бакунин 1814 йылдың 18 майында (30) ғаилә имениеһы Прямухинола тыуған. Атаһы Александр Михайлович йәшлеген Италияла үткәргән, Флоренциялағы Рәсәй миссияһында атташе вазифаларын башҡарған. Ҡайтҡас, ул отставкаға китә һәм Тверҙәге имениеһына урынлаша. Ул декабристар менән бәйләнештә булған, "Ҡотҡарыу Союзы" башлығы Н. М. Муравьева яҡлап, үҙенең крәҫтиәндәрен азат итергә тырышҡан.

Михаил Бакунин Санкт-Петербург артиллерия мәктәбен тамамлай (1838 - 1832) һәм 1832 - 1834 йылдарҙа армия сафтарында хеҙмәт итә. Артабан отставкаға китә һәм Мәскәүгә барып урынлаша. Бында ул М.В.Станкевич һәм В.Г.Белинский менән таныша.

1840 йылда сит илгә китә: башта Германияға, унда бер ни тиклем ваҡыт Берлин университетында уҡый. Һуңғараҡ ул прогрессив лидерҙар А.Ручей, В.Вайтлинг, П.Прудхон, Т. Маркс, Ф. Энгельс менән осраша.

Уҡыуын ташлап, теориянан революцион көрәш практикаһына күсә, Прага һәм Дрезден баррикадаларында ҡатнаша. Фетнә еңелгәс, уны Саксония һәм Австрия судтары ике тапҡыр үлем язаһына хөкөм итәләр, ике йыл төрмәлә тотҡандан һуң, 1851 йылда Австрияла Русияға экстрадициялайҙар. Ул Шлиссельбургтағы Алексеевский равелинында ете йыл һәм дүрт йыл Себер һөргөнөндә була. 1861 йылда һөргөндән ҡаса һәм Көнбайыш Европа революцион хәрәкәтенә ҡушылып, Рәсәйҙе уға йәлеп итергә өмөтләнә.

1864 йылда ул халыҡ эшселәр йәмғиәтенә ҡушыла (I Интернационал), ләкин унда булыуы йәмғиәтте нығытыу шикелле емереп.

Ул 1868 йылда эшсәнлеге тулыһынса практикаға йүнәлтелгән "Халыҡ-ара социалистик демократия союзы"н булдыра һәм 1872 йылда Гаага конгресы уны "Интернационал" сафынан ҡыуып сығара. 1870 йылда Бакунин Лион фетнәселәре араһында, коммунарҙарҙың еңелеүен алдан һиҙһә лә, Париж Коммунаһы иғлан ителеүен хуплай. Ул үҙ идеяларына ныҡ ышана һәм революция профессионалы булараҡ еңелмәҫ тиерлек. Ул берҙән-бер яуызлыҡҡа - дәүләтселектең барлыҡ төрҙәренә ҡаршы көрәшә, бөтә дәүләт емереклектәрендә кешелектең дөйөм ҡәрҙәшлеген тели.

1873 йылда М.Бакунина "Дәүләт һәм анархия" китабы донъя күрә.

Инде ҡарт, ауырыу, ләкин "ҡотҡарыу көрәше" илһамы менән яныуын дауам иткән Бакунин 1874 йылда хатта күтәрелештә ҡатнашыу өсөн Болоньеға китә.

Ҡаты бөйөр ауырыуы уны Швейцарияға күсенергә мәжбүр итә. Бернда 1876 йылдың 1 июлендә ул элекке дуҫтары: профессор А.Фохт һәм Тейхеливтар ғаиләһе янында вафат була. Ул шунда ерләнә.

Бернда Михаил Александрович Бакунин һәйкәле, видео