Бөҙрә тал

«Бөҙрә тал»
Йыр
Жанр	башҡорт халыҡ йыры
Башҡарыу теле	башҡортса
Дауамлығы	3,5 мин

«Бөҙрә тал» (урыҫ. Кудрявая ива) — башҡорт халыҡ йыры, оҙон көй.

Тарихы

Таң алдынан ҡунып һайрай микән
Талдан талға һары һандуғас?
Һандуғастар тауышы моңло икән,
Өҙөлөп-өҙөлөп һине һағынғас.

Ҡушымта:

Бөҙрә тал, сит илдәрҙә йөрөп
Ғибрәт ал,

Аҡ арғымаҡҡайым бесән, һай, ашамаҫ,
Эйәрләһәң, биле лә бушамаҫ.
Ҡай илдәргә барһаң да бер үк ҡояш,
Тыуған-үҫкән ергә лә оҡшамаҫ.

Ҡушымта:

Бөҙрә тал, сит илдәрҙә йөрөп
Ғибрәт ал,

Ағиҙелкәйҙәрҙе, һай, кискәндә,
Айыуҙар күрҙем арғы ла яҡтарҙа.
Тыуған илкәйемде һағынып йырлайым
Сит илдәрҙә йөрөгөн саҡтарҙа.

Ҡушымта:

Бөҙрә тал, сит илдәрҙә йөрөп
Ғибрәт ал.

«Бөҙрә тал» йырының һүҙҙәре.

1961 йылда Һарытау өлкәһе Пугачёв районының Мәҡсүт ауылында йәшәгән Борхан Ҡорманаевтан (1897 йылғы) яҙып алына.

Йөкмәткеһе

Кешенең тормош тураһындағы фәлсәфәүи уйланыуҙары йыр йөкмәткеһенә һалынған. Шул уҡ ваҡытта йыр тыуған илдән ситтә булғанда ниндәй хистәр кисерелеүе хаҡында ла һөйләй.

Характеристикаһы

«Бөҙрә тал» йырының шиғыры 10—9 ижекле юлдарҙан тора. Әммә һәр ярымстрофанан һуң үҙгәртеүҙәрһеҙ ҡабатланған ике юллы рефрен-ҡушымта килә. Ошондай рефрен-ҡушымталар йырҙың йөкмәткеһен байыта һәм формаһын киңәйтә төшә. Көйҙөң моң һыҙаты һәлмәк тулҡынға оҡшаш характерҙа.

Башҡарыусылар

Киләсәктә был тарихи йыр ҙа халыҡ йырын өҫтөн күргән йырсыларыбыҙ репертуарында урын алыр, тигән ышаныс бар.

Әҙәбиәт

• №27 Бөҙрә тал 285-се бит
• Йырҙар. Алтынсы баҫма. Төҙөүсеһе Хөрмәт Бикҡолов. Өфө, Башҡортостан китап нәшриәте, 1984, 624 бит;
• Буранғолов М. А. Сәсән аманаты: халыҡ ижады hәм ижадсылар тураhында, туй йолалары, боронғо йырҙар hәм легендалар, ҡобайырҙар. Өфө, 1995.