Вадсё

Вадсё
Вадсё
	норв. Vadsø
Флаг	Герб
Сәғәт бүлкәте	UTC+1:00[d]
Туғандаш ҡала	Мурманск
Хөкүмәт башлығы вазифаһы	mayor of Vadsø[d]
Сиктәш	Ботсфьорд[d], Вардё, Тана (коммуна), Nesseby[d], Berlevåg[d] и Сёр-Варангер
Рәсми сайт	vadso.kommune.no (норв.)
Ҡулланылған тел	букмол[d]
Этнохороним	vadsøværing и vadsøværing
Хөкүмәт башлығы	Wenche Pedersen[d]
Халыҡ һаны	▼5568 чел. (1 ғинуар 2022);
Административ-территориаль берәмек	Тромс-ог-Финнмарк[d]
Дәүләт	Норвегия;
Майҙаны	1257,85 км² (1 ғинуар 2020);
Административ үҙәк	Vadsø[d]
Нигеҙләү датаһы	1838
Число домохозяйств	2738
Рәсми тел	букмол[d]
	РУВИКИ.Медиа файлдары

Ва́дсё (норв.Vadsø, фин.Vesisaari, с.-саамск. Čáhcesuolu) — Норвегияла ҡала һәм коммуна, Финнмарк фюлькаһының үҙәге. Халыҡ һаны — 6 186 кеше. Ҡала Варангер ярымутрауының көньяҡ ярында урынлашҡан. Вадсёла дәүләт әһәмиәтендәге аэропорт һәм диңгеҙ порты урынлашҡан.

Ҡалала дәүләт теле- һәм NRK радиоканалы филиалы эшләй, шулай уҡ үҙенең Varangerradio радиостанцияһы бар. Көн һайын ҡалала Finnmarkena гәзите һәм аҙналыҡ Varangeren гәзите баҫылып сыға.

Тарихы

1500 йылда хәҙерге ҡала урынындағы ултыраҡ яҡындағы утрауҙарҙа урынлашҡан балыҡсылар ауылынан һәм сиркәүҙән торған. Һуңыраҡ ауыл материкҡа күскән.

Ҡала статусы биләмәгә 1833 йылда бирелә, шунан һуң Финляндиянан һәм төньяҡ Швециянан күскенселәр килеп төпләнә. Фин теле күптәрҙең теленә әйләнә, ул тиҫтәләгән йылдар һаҡлана. Хәҙерге ваҡытта ҡайһы бер ғаиләләрҙә фин теле һаман да ҡулланыла.

Икенсе донъя һуғышы ваҡытында ҡаланы оккупациялаусы фашист ғәскәрҙәре позицияһын Советтар Союзы авиацияһы утҡа тота, был һөжүмдән Вадсё зыян күрә. Шуға ҡарамаҫтан, Финмарктағы күп урындарҙан айырмалы рәүештә,ҡала үҙәгендә XIX быуаттың ағас йорттары һаҡланған.

Мәҙәниәте

Вадсёла йыл һайын джаз фестивале — Varangerfestivalen үтә, унда бөтә донъянан башҡарыусылар йыйыла. Ә 2004 йылдан крабтарға арналған ҡалала һәм донъяла берҙән-бер фестиваль — Polar Kongekrabbefestivalen spectacle уҙғарыла. Ҡалала үҙенең джаз клубы, шулай уҡ оркестрҙары һәм халыҡ хор коллективтары бар. Заманса музыка башҡарыусылары араһынан Daap, Whateverland, Ursus Maritimus, Ed[og]Lys төркөмдәрен һ.б. атарға мөмкин.

Галереяһы

Ҡала ҡултыҡ яғынан
Кирха

Туғандаш ҡалалар

Илдәр	Ҡала
Дания	Хольстебро
Финляндия	Карккила
Финляндия	Кемиярви
Рәсәй	Мурманск (1973)^[6]
Швеция	Укселёсунд