Норвегия

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
Норвегия Короллеге
норв. Kongeriket Norge
Норвегия гербы Норвегия
Норвегия флагы Норвегия гербы
Europe-Norway.svg
«» (тыңларға )
Нигеҙ һалынған 872
Рәсми телдәр
Баш ҡала Осло
Иң ҙур ҡалалары Осло,
Берген,
Ставангер,
Тронхейм
Идара итеү формаһы конституцион монархия
Монарх
Премьер-министр
Харальд V
Jonas Gahr Støre (Ap) (2021–)
Территория
  • Барыһы
  • % һыу.
67 урын
385 207[1] км²
5
Халыҡ
  • Барыһы (2023)
  • Тығыҙлыҡ
120 урын
5 488 984[2]
14,3 кеше/км²


Валюта Норвегия кронаһы (NOK, код 578)
Телефон коды +45
Сәғәт бүлкәте UTC +1
(аудио)
Норвегия гимны
Помощь по воспроизведению

Норвегия Короллеге — Европаның төньяғында, Төньяҡ диңгеҙҙәре буйындағы дәүләт, Скандинавия ярымутрауында һәм бер нисә бәләкәй утрауҙа урынлашҡан. Норвегия Европа берләшмәһенә инмәй. Төньяҡ Атлантик Килешеү Ойошмаһы — НАТО-ны һәм Арктика кәңәшмәһе ойоштороусыларҙың береһе һәм уның ағзаһы.

Географик мәғлүмәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Норвегия Короллеге — скандинав илдәренең иң төньяҡтағыһы. Швеция, Финляндия, Рәсәй менән сиктәш.

Төньяҡ диңгеҙе һыуҙары менән йыуыла.

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Дәүләт ҡоролошо[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Норвегия Короллеге Конституцияһына ярашлы дәүләт власы суд, башҡарма һәм закондар сығарыу йүнәлештәренә бүленә. Норвегия Короллеге - Конституцион монархия.

Башҡарма власть[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Норвегия короле (королева) — илдең иң юғары вазифаһы. Король (королева) хөкүмәтте тәғәйенләү, парламентты тарҡатыу хоҡуғына эйә.

Суд власы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Норвегия Короллеге юғары суды.

Закондар сығарыу власы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Стортинг(норв. Stortinget, «Оло йыйылыш»)  — Норвегия Короллегенең юғары закондар сығарыу органы.

Шпицберген
Ленинга һәйкәл, Баренцбург, Шпицберген
Пирамида -консервацияланған (ваҡытлы ташланған) - Пирамида һәм Грунт тораҡ пунктары

Иҡтисад[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

1970-се йылдарға тиклем Норвегия диңгеҙселәр, балыҡсылар һәм урман киҫеүселәр йәшәгән бай булмаған ил булып тора.

1969 йылда Ставангер ауылы янында нефть һәм тәбиғи газ ятҡылығы табыла. Шунан һуң илдәге тормош тулыһынса үҙгәрә. Норвегиялылар был уңайҙан референдум үткәрә һәм һөҙәмтәлә, беренсенән, был байлыҡтарҙы мәңге хосусилаштырмаҫҡа, йәғни бары тик дәүләт милке итеп ҡалдырырға, икенсенән, нефть һәм газ һатыуҙан кергән килемдең тап яртыһын, нәҡ шул запастар бөткәс файҙаланырға тип, киләсәк быуындар фондына күсереп барырға тигән ҡарар ҡаубул ителә.

Норвегия — «ҡара алтын» һатыу буйынса донъяла өсөнсө урында тора. Норвегияның уңышы илдәге нефть ятҡылыҡтарын һәм уны һатыуҙан кергән килемде дөрөҫ ҡулланыуҙа. Шуға күрә бөгөн Норвегияла элек СССР граждандары күҙ алдында килтергән коммунизм хөкөм һөрә. Илдә хәйерселәр, эшһеҙҙәр юҡ.

Норвег Шпицбергены[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Лонгйир күренеше
Лонгйир күренеше

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]