Герчиков Анатолий Яковлевич

Тышҡы һүрәттәр
	Фотография Анатолия Герчикова

Эш урыны	Башҡорт дәүләт университеты;
Ғилми дәрәжә	химия фәндәре докторы[d]
Уҡыу йорто	Н. Г. Чернышевский исемендәге Һарытау дәүләт университеты;
Гражданлығы	СССР; Рәсәй;
Заты	ир-ат
Тыуған көнө	29 апрель 1943 (81 йәш)
Ғилми исеме	Prof.[d]
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Һөнәр төрө	ғалим
Тыуған урыны	Һамар, РСФСР, СССР;

Герчиков Анатолий Яковлевич (29 апрель 1943 йыл) — ғалим-физик һәм химик, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Химия фәндәре докторы (1995), Башҡорт дәүләт университетының почетлы профессоры.

Биографияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Анатолий Яковлевич Герчиков 1943 йылдың 29 апрелендә Куйбышев өлкәһенең Куйбышев (хәҙерге Һамар) ҡалаһында тыуған. 1965 йылда Н. Г. Чернышевский исемендәге Һарытау дәүләт университетын тамамлай. 1966—1969 йылдарҙа СССР Фәндәр академияһының Н. Н. Семенов исемендәге химик физика Институты филиалы аспирантураһында уҡый. 1973 йылда «Шыйыҡ фазала метилэтилкетондың озонлаштырылған окисланыу механизмы һәм кинетикаһы» темаһына кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай, химик фәндәр кандидаты ғилми дәрәжәһе ала. БДУ-ның химия факультеты физик химия һәм химик экология кафедраһында доценты вазифаһында эшләй.

1995 йылда докторлыҡ диссертацияһын яҡлап, химия фәндәре докторы ғилми дәрәжәһе ала, профессор (1998).

1969—1991 йылдарҙа һәм 1993 йылдан алып БДУ-ла эшләй, 2003—2010 йылдарҙа химия факультеты деканы була. 1991—1993 йылдарҙа Органик химия институтының өлкән ғилми хеҙмәткәре. (ИОХ).

Фәнни ҡыҙыҡһыныуҙары өлкәһе: органик берләшмәләрҙең радикал-сылбырлы окисланыу механизмы һәм кинетикаһы, радикал процестарҙың синтетик һәм тәбиғи ингибиторҙары, тәбиғи антиоксиданттар. А. Я. Герчиков органик материалдарҙың (дарыу препараттарының, аҙыҡ продукттарының һәм башҡалар) юғары температурала окисланғандағы деструкцияһын тотороҡландырыусы яңы матдәләр тәҡдим итә.

Анатолий Яковлевич Герчиков 12 уйлап табыу^[1], 200-гә яҡын фәнни хеҙмәттәр авторы, шул иҫәптән 11 уҡыу әсбабы. Уның етәкселегендә 5 кандидатлыҡ һәм бер докторлыҡ диссертацияһы әҙерләнә һәм яҡлана (Әхәтова Г. Р., И. В. Сафарова, А. Д. Мөхәммәтов һәм башҡалар). Башҡорт дәүләт университетының, Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө ғилми үҙәгенең органик химия институтының, Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө ғилми үҙәгенең молекула һәм кристалдар физикаһы институтының^[2] диссертация советтары ағзаһы, БДУ-ның химия факультеты ғилми советы ағзаһы.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Рәсәй Федерацияһының почетлы юғары һөнәри белем биреү хеҙмәткәре (2005)

Хеҙмәттәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Кинетика и механизм озонированого окисления метилэтилкетона в жидкой фазе. Черноголовка. 1975.
Антиокислительные свойства ряда производных урацила (в соавторстве). Вестник БГУ. 2004 № 3.
Новые производные 2-[2-(2,6-дихлораннлнно) фенил]уксусной кислоты с выраженным противовоспалительным действием// Известия ВУЗов. (в соавторстве). Сер. Химия и хим. технология. 2008 г., т.5 I, № 5, с.87-92.
Нестероидные противовоспалительные лекарственные средства. Сообщение I. Исследование взаимосвязи «структура-эффективность противовоспалительного действия» (в соавторстве). «Биомедицинская химия». т. 53, вып. № 3, 2007 г. — с. 266—275.
Анализ механизма радикально-цепного окисления этилбензола в присутствии добавок N-2-этилгексил-N’-фенил-п-фенилендиамина. Бутлеровские сообщения (в соавторстве). 2018. Т.53. № 1. С.102-106. ROI: jbc-01/18-53-1-102.
N-2-этилгексил-N’-фенил-п-фенилендиамин в качестве ингибитора радикально-цепного окисления этилбензола. Бутлеровские сообщения (в соавторстве). 2017. Т.50. № 6. С.126-131. ROI: jbc-01/17-50-6-126.
Урацилы как ингибиторы радикально-цепного окисления органических соединений. Бутлеровские сообщения (в соавторстве). 2011. Т.25. № 6. С.22-28. ROI: jbc-01/11-25-6-22.
The kinetic model of ndecane oxidation in the presence of inhibitory composition / M. V. Tikhonova, G. G. Garifullina, A. Ya. Gerchikov, S.I. Spivak / International Journal of Chemical Kinetics. — 20.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Башҡорт энциклопедияһы — Герчиков Анатолий Яковлевич 2020 йылдың 14 август көнөндә архивланған. (Тикшерелеү көнө: 21 апрель 2020)
Анатолий Яковлевич Герчиков. БДУ-ның физик химия һәм химик экология кафедраһы хеҙмәткәрҙәре.
Анатолий Яковлевич Герчиков

[1] Препарат, обладающий антитоксической активностью и содержащий комплексное соединение производного метилурацила с органической кислотой, и способ его получения

[2] Состав совета по защите диссертаций на соискание ученой степени кандидата наук, на соискание ученой степени доктора наук 2018 йылдың 18 март көнөндә архивланған.

[1]

[2]