Капица Пётр Леонидович

Ғилми дәрәжә	физика-математика фәндәре докторы[d]
Гражданлығы	Рәсәй империяһы; Совет Рәсәйе; СССР;
Аспиранттар йәки докторанттар	Дэвид Шёнберг[d] и Азбель, Марк Яковлевич[d]
Һөнәр төрө	физик, уйлап табыусы, профессор
Тыуған көнө	26 июнь (8 июль) 1894
Балалары	Капица Андрей Петрович и Сергей Петрович Капица[d]
Атаһы	Леонид Петрович Капица[d]
Уҡыу йорто	Тринити колледжы[d]; Санкт-Петербург политехник институты; Кембридж университеты;
Ғилми етәксе	Иоффе Абрам Фёдорович и Эрнест Резерфорд
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	; ; Международная золотая медаль Нильса Бора[d] (1965) Физика буйынса Нобель премияһы[d] (1978) Большая золотая медаль имени М. В. Ломоносова[d] (1959) медаль Гельмгольца[d] (1981) Медаль Фарадея[d] (1942) Франклин миҙалы[d] (1944) медаль Камерлинг-Оннеса[d] (1968) медаль Котениуса[d] (1959) Медаль и премия Резерфорда[d] (1966) Мемориальная премия Саймона[d] (1973)
Эшмәкәрлек төрө	Физика
Ойошма ағзаһы	Лондон король йәмғиәте[d], Леопольд Академияһы, АҠШ фәндәр милли академияһы[d], СССР Фәндәр академияһы, Швеция король фәндәр академияһы[d], Польша фәндәр академияһы[d], Америка сәнғәт һәм фәндәр академияһы[d], СССР Фәндәр академияһы, Международная академия астронавтики[d], Международная академия истории науки[d], Нидерланд король фәндәр академияһы[d], Сербия фәндәр һәм сәнғәттәр академияһы[d], Датская королевская академия наук[d], Нью-Йоркская академия наук[d], Ирландская королевская академия[d] и Американское физическое общество[d]
Ерләнгән урыны	Новодевичье зыяраты[d];
Вафат булған көнө	8 апрель 1984[…] (89 йәш)
Тыуған урыны	Кронштадт, Петербург губернаһы[d], Рәсәй империяһы;
Кемдә уҡыған	Иоффе Абрам Фёдорович
Хәләл ефете	Анна Алексеевна Крылова[d]
Әсәһе	Ольга Иеронимовна Стебницкая[d]
Нәҫеле	Капицы[d]
Уҡыусылар	Шальников, Александр Иосифович[d] и Алексеевский, Николай Евгеньевич[d]
Заты	ир-ат
Үлем сәбәбе	инсульт
Вафат булған урыны	Мәскәү ҡалаһы, СССР;
Число Эрдёша	5
Эш урыны	Санкт-Петербург дәүләт политехник университеты; Кембридж университеты; Институт физических проблем им. П. Л. Капицы РАН[d]; Мәскәү физика-техник институты[d]; М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университеты; Институт кристаллографии им. А. В. Шубникова РАН[d]; А. Ф. Иоффе исемендәге РФА физика-техника институты[d];
	РУВИКИ.Медиа файлдары

Пётр Леони́дович Капи́ца (26 июнь (8 июль) 1984 йыл, Кронштадт — 8 апрель 1984 йыл, Мәскәү) — совет физигы, инженер һәм инноватор. Нобель премияһы лауреаты (1978). Ике тапҡыр l дәрәжә Сталин премияһы лауреаты (1941, 1943). М. В. Ломоносов исемендәге СССР Фәндәр академияһының Алтын миҙалы менән наградланған (1959). Ике тапҡыр Социалистик Хеҙмәт Геройы (1945, 1974). СССР Фәндәр академияһы ағзаһы (1939; — мөхбир ағзаһы)^[10]. Лондон король йәмғиәте ағзаһы (1929)^[11], АҠШ Милли фәндәр академияһының сит ил ағзаһы (1946)^[12], Леопольд академияһы ағзаһы (1958)^[13]. Алты Ленин ордены кавалеры (1943; 1944; 1945; 1964; 1971; 1974).

Күренекле фән ойоштороусыһы. Физик проблемалар институтына нигеҙ һалыусы (ИФП) һәм ғүмеренең һуңғы көнөнә тиклем уның директоры. Мәскәү физика-техника институтына нигеҙ һалыусыларҙың береһе. Мәскәү дәүләт университеты физика факультетының Түбән температуралары физикаһы кафедраһының беренсе мөдире.

Шыйыҡ гелийҙың тиҙ ағыусанлығын асҡан өсөн физика буйынса Нобель премияһы лауреаты (1978), ҡулланылышҡа «тиҙ ағыусанлыҡ» терминын индерә. Шулай уҡ түбән температуралар физикаһы, көслө магнит ҡыры һәм юғары температуралы плазманы тотоу өлкәһендәге эштәре менән билдәле. Турбодетандер базаһында һауаны кәметеү өсөн юғары етештереүсәнлекле сәнәғәт ҡоролмаһын эшләй. 1921—1934 йылдарҙа Резерфорд етәкселегендә Кембриджда эшләй. 1934 йылда ваҡытлыса СССР-ға килә, әммә уны да илдән сығармайҙар, һөҙөмтәлә Поль Дирак менән берлектә башлаған газ ҡатышмаларынан изотоптарҙы центрифуга ысулы менән айырыу буйынса тикшеренеүҙәр туҡталып ҡала. 1945 йылда Совет атом проекты буйынса махсус комитет составына инә, әммә уның атом проекты буйынса ике йыллыҡ проекты хупланмай, һөҙөмтәлә ул отставка һорай һәм уның үтенесе ҡәнәғәтләндерелә. 1946—1955 йылдарҙа дәүләт учреждениеларынан эштән бушатыла, әммә уға 1950 йылға тиклем М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университетында профессор булып эшләү мөмкинлеге бирелә.

Бигорафияһы

Иҫкәрмәләр

↑ Pyotr Kapitsa – Facts (ингл.) // (unknown type) — Nobel Foundation.
↑ ¹ ² Kojevnikov A. Pyotr Leonidovich Kapitsa // Pyotr Leonidovich Kapitsa - SOVIET PHYSICIST — 2018.
↑ Browne M. Soviet scientist Pyotr Kapitsa // BALL LIGHTNING NOW SEEMS MORE FACT THAN FICTION (ингл.) // The New York Times / J. Kahn — Manhattan, New York City: The New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1981. — ed. size: 1122400; ed. size: 1132000; ed. size: 1103600; ed. size: 648900; ed. size: 443000 — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
↑ http://czlonkowie.pan.pl/czlonkowie/sites/WynikiWyszukiwania.html?s=KAPICA,%20Piotr%20L.%20
↑ Pyotr Kapitsa // Cambridge University - EDUCATIONAL INSTITUTION (ингл.) — 2002.
↑ Pyotr Kapitsa // Born in 1894 (ингл.) — 2002.
↑ This Month in Physics History - January 1938: Discovery of Superfluidity — Американское физическое общество, 2006.
↑ Piotr Leonidovich Kapitza // Papers of Piotr Leonidovich Kapitza
↑ Yudina A. Pyotr Kapitsa // Prominent Russians: Pyotr Kapitsa — RT.
↑ Профиль Петра Леонидовича Капицы РФА рәсми сайтында
↑ Kapitza; Piotr Leonidovich (1894—1984) // Сайт Лондонского королевского общества (инг.)
↑ Ҡалып:Us nas id
↑ Petr L. Kapica(недоступная ссылка) (нем.)

[_32ffbe9876989a08-1] Pyotr Kapitsa – Facts (ингл.) // (unknown type) — Nobel Foundation.

[_2984f18449dcf8f2-2] ¹ ² Kojevnikov A. Pyotr Leonidovich Kapitsa // Pyotr Leonidovich Kapitsa - SOVIET PHYSICIST — 2018.

[_8c274c747de355d8-3] Browne M. Soviet scientist Pyotr Kapitsa // BALL LIGHTNING NOW SEEMS MORE FACT THAN FICTION (ингл.) // The New York Times / J. Kahn — Manhattan, New York City: The New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1981. — ed. size: 1122400; ed. size: 1132000; ed. size: 1103600; ed. size: 648900; ed. size: 443000 — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X

[_46b23f39d4d76efb-4] ttp://czlonkowie.pan.pl/czlonkowie/sites/WynikiWyszukiwania.html?s=KAPICA,%20Piotr%20L.%20

[_5956893e2c9c29c5-5] Pyotr Kapitsa // Cambridge University - EDUCATIONAL INSTITUTION (ингл.) — 2002.

[_5002407c47c6d87d-6] Pyotr Kapitsa // Born in 1894 (ингл.) — 2002.

[_7d87131ca09f0cb4-7] This Month in Physics History - January 1938: Discovery of Superfluidity — Американское физическое общество, 2006.

[_881d05e9bfcb830f-8] Piotr Leonidovich Kapitza // Papers of Piotr Leonidovich Kapitza

[_2eb024934cf59ccc-9] Yudina A. Pyotr Kapitsa // Prominent Russians: Pyotr Kapitsa — RT.

[10] Профиль Петра Леонидовича Капицы РФА рәсми сайтында

[11] Kapitza; Piotr Leonidovich (1894—1984) // Сайт Лондонского королевского общества (инг.)

[NAS-12] Ҡалып:Us nas id

[13] Petr L. Kapica(недоступная ссылка) (нем.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]