Мәҙһәб

Мәҙһәб(ғәр. مذهب‎) - (мәҙһәп) - (ғәрәпсәнән тәржемә: юл, йүнәлеш) — мосолмандарҙа хоҡуҡ системаһы йәки ағым. Хәҙер мосолмандарҙа дөйөм танылған дүрт мәҙһәб бар. Улар — хәнәфи, малики, шафиғи, хәнбәли мәҙһәбтәре. Был мәҙһәбтәрҙе башлап ебәргән Әбү Хәнифә, Мәлик бине Әнәс, Шафиғи һәм Ибн Хәнбәл мөжәһиттәр, йәғни, мосолман фикһын аңлатыуҙа иң абруйлы, дәрәжәле кешеләр булараҡ танылғандар. Мәҙһәбтәр бер-береһенән фикһты аңлатыу һәм йолаларҙы ни рәүешле үтәү мәсьәләләрендә генә айырылалар. Ул мәҙһәбтәр барыһы ла тигеҙ хоҡуҡлы һанала. Һәр мосолман үҙе теләгән мәҙһәбтә була ала.

Ислам мәҙһәбтәренең таралышы

Хәнәфиҙәр

Хәнәфиҙәр мәктәбе буйынса хоҡуҡтың (фикһтың) сығанаҡтары:

1. Ҡөрьән
2. Сөннәт
3. Сәхәбәләр һәм тәбиғиндәр һүҙҙәре
4. Ҡыяс (дөйөм хоҡуҡта прецедент менән оҡшаш)
5. Истихсан
6. Ижмә
7. адат (ғәҙәт) һәм урф (ғөрөф) - йола

Мәликиҙәр

Мәлик Ибн Әнәс мәктәбе буйынса хоҡуҡтың (фикхтың) сығанаҡтары:

1. Ҡөрьән
2. Сөннәт
3. Мәҙинә ҡалаһында йәшәгән кешеләрҙен йолалары
4. Сәхәбәләр һәм тәбиғиндәр һүҙҙәре
5. Ҡыяс (дөйөм хоҡуҡта прецедент менән оҡшаш)
6. Истислах

Шафиғиҙар

Хәнбәлиҙәр

Әҙәбиәт

• З. Шафиғи. Рауил Үтәбай-Кәрими. Ислам. Белешмә һүҙлек. Ҡазан, 1993. ISBN 5-298-00949-2