1980 йылғы йәйге Олимпия уйындарында елкән спорты

Тышҡы һүрәттәр
	Тюленёнок Вигри и Олимпийский Мишка

Елкән спорты 1980 йылғы йәйге Олимпия уйындарында
470
Осоусы голландец
Финн
Солинг
Звёздный
Торнадо

1980 йылғы йәйге Олимпия уйындарында елкән спорты (рус. Парусный спорт на летних Олимпийских играх 1980) буйынса ярыштар алты дисциплинала үткәрелә. Ярыштар Балтик диңгеҙенең Таллин ҡултығы буйында урынлашҡан Пирита районының Олимпия елкән спорты үҙәгендә 1980 йылдың 21 — 29 июлендә уҙа.

Бразилиялылар ғына 2 алтын миҙал яулай. Был Бразилия өсөн 1956 йылдан алып спорттың бөтә төрҙәре буйынса тәүге алтын миҙал.

Совет яхтасыһы Валентин Манкин — тарихта елкән спортының өс төрлө класында Олимпия алтын наградаларын яулаған беренсе спортсы (1968 йылда «Финн», 1972 йылда «Темпест» кластарында алтын миҙал). Олимпиа тарихында СССР йыйылма командаһы елкән спортында 4 алтын миҙал яулай, һәм уларҙың береһендә генә Манкин ҡатнашмай.

Таллиндың Олимпия объекттары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

XXII Олимпия уйындары өсөн түбәндәге объекттар төҙөлә^[1]:

Пирита йылғаһы тамағында Таллин олимпия елкән спорты үҙәге, дөйөм майҙаны 193 000 м². Ул үҙ эсенә йылға һәм диңгеҙ порттарын, яхта, слип, эллинг өсөн причалдарҙы, оҫтаханаларҙы, матбуғат үҙәген, 632 урынлыҡ ҡунаҡхананы ала.
314 метр бейеклектәге телебашня
Баш почтамттың яңы бинаһы
Таллин аэропортының яңы бинаһы, осоу-ултырыу һыҙаты киңәйтелә
28 ҡатлы «Олимпия» ҡунаҡханаһы,
Ленин исемендәге мәҙәниәт һәм спорт һарайы
Өлөшләтә Таллин-Пярну-Рига шоссеһы реконструкциялана.

Таллин ҡултығының картаһы
2005 йылда Таллин олимпия елкән спорты үҙәге. Пирита йылғаһының уң ярынан көнбайышҡа күренеш.
Пирита елкән спорты үҙәгендә 632 урынлыҡ ҡунаҡхана. Ҡултыҡтан күренеш.
Елкән спорты үҙәгендә олимпия уты

Яхталар класы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Яхталарҙың олимпия кластары. 1980 йыл
Һулдан уңға: «Финн» швертботы, «470» швертботы, «Осоусы голландец» швертботы, «Торнадо» катамараны, «Звёздный» килле яхта, «Солинг» килле яхта

Миҙал яулаусылар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Финн класында чемпион Эско Рекхардт (уңда) һәм 15-се урынды биләгән румын Бутукару

Манкин (һулда) һәм Музыченко 1980 йылда

Яхталар класы	Алтын	Көмөш	Бронза
470 ике урынлы швертбот	Бразилия Маркос Соарес Эдуардо Пенидо	ГДР Йорн Боровски Эгберт Свенссон	Финляндия Йоуко Линдгрен Георг Тальберг
Осоусы голландец ике урынлы швертбот	Испания Алехандро Абаскаль Гарсия Мигель Ногер Кастелльви	Ирландия Дэвид Уилкинс Джеймс Уилкинсон	Венгрия Сабольч Детре Жолт Детре
Финн бер урынлы швертбот	Эско Рекхардт Финляндия	Вольфганг Майрхофер Австрия	Андрей Балашов СССР
Солинг килле яхта	Дания Вальдемар Бандоловски Эрик Хансен Поуль Хёй Йенсен	СССР Борис Будников Александр Будников Николай Поляков	Греция Анастасиос Будурис Анастасиос Гаврилис Аристидис Рапанакис
Звёздный ике урынлы килле яхта	СССР (1980) Валентин Манкин Александр Музыченко	Австрия Хуберт Раудашль Карл Ферстль	Италия Джорджо Горла Альфио Перабони
Торнадо ике урынлы катамаран	Бразилия Ларс Сигурд Бьоркстрём Алешандре Велтер	Дания Петер Дуэ Пер Кьергорд	Швеция Йёран Марстрём Йорген Рагнарссон

Илдәр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

№	Ил	Алтын	Көмөш	Бронза	Миҙалдар
1	Бразилия	2	0	0	2
2	СССР	1	1	1	3
3	Дания	1	1	0	2
4	Финляндия	1	0	1	2
5	Испания	1	0	0	1
6	Австрия	0	2	0	2
7	ГДР	0	1	0	1
7	Ирландия	0	1	0	1
9	Греция	0	0	1	1
	Венгрия	0	0	1	1
	Италия	0	0	1	1
	Швеция	0	0	1	1

Судьялар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Талисман[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Төп мәҡәлә: Вигри

Олимпия уйындары тарихында тәүге тапҡыр айырым спорт төрөндә махсус олимпия талисманы — тюлень балаһы Вигри һайлана.

Олимпия регатаһы филателияла[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Звёздный
Солинг
470
Финн
Осоусы голландец
Торнадо

Факттар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Олимпия регатаһын 1980 йылдың 20 июлендә тантаналы рәүештә Олимпиада-80 Ойоштороу комитеты вице-президенты Арнольд Грен аса. Халыҡ-ара олимпия комитеты исеменән Гуннар Эриксон сығыш яһаны^[2]. Олимпия утын Эстонияның буесылар династияһы вәкиле 17 йәшлек Вайко Вооремаа ҡабыҙа^[3]^[4]^[5]. Таллинға олимпия регатаһын ябыуға Халыҡ-ара олимпия комитеты президенты Лорд Килланин һәм буласаҡ президент Хуан Антонио Самаранч килә^[6].

«Финн» пластик швертботтары бөтәһе лә Таллиндың эксперименталь спорт суднолар эшләү верфинда етештерелә^[7] һәм йәрәбә буйынса спортсылар араһында таратыла.^[2].
«Торнадо» катамарандар класында Олимпиадала иң оло йәштәге ҡатнашыусы — 70 йәшлек болгар яхтасыһы Красимир Крыстев (1910 йылдың 10 ғинуарында тыуған) шкотсы сифатында сығыш яһай^[8].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

↑ Таллин накануне Олимпиады (билдәһеҙ) (DJVU). "Катера и яхты", вып. 3(085), 1980 (1980). Дата обращения: 9 октябрь 2016. Архивировано 28 сентябрь 2018 года.
↑ ^2,0 ^2,1 Олимпийская регата в Таллине. Наш репортаж (билдәһеҙ) (DJVU). "Катера и яхты", вып. 5(087), 1980 (1980). Дата обращения: 9 октябрь 2016. Архивировано 28 сентябрь 2018 года.
↑ Kollane. 35 лет назад в Таллинне началась олимпийская регата (архивное видео) (билдәһеҙ). stena.ee (20 июль 2015). Дата обращения: 5 октябрь 2016. Архивировано 9 октябрь 2016 года.
↑ 40 years since the beginning of the Olympic sailing regatta in Tallinn (ингл.). www.eok.ee. Эстонский олимпийский комитет (20 июль 2020). Дата обращения: 26 июль 2020. Архивировано 26 июль 2020 года.
↑ Вооремаа признался, что не понял, почему его выбрали для зажжения огня Игр-80 в Таллине . ТАСС. 3 августа 2020 года.
↑ Борисов, 2018, с. 202—210
↑ Гусев В. П./Верфь — поставщик Олимпиады. «Катера и яхты», вып. 84, 1980, с. 6—7 Архивная копия от 4 ғинуар 2017 на Wayback Machine.
↑ Красимир Крыстев, профиль на сайте олимпийской статистики sports-reference.com Архивная копия от 1 февраль 2009 на Wayback Machine.

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Борисов С. Ю. 300 лет (1718-2018). История парусного спорта России. — М.: Аякс-пресс, 2018. — 272 с. — ISBN 978-5-94161-828-6.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Олимпийская регата в Таллине. Наш репортаж (билдәһеҙ) (DJVU). "Катера и яхты", вып. 5(087), 1980 (1980). Дата обращения: 9 октябрь 2016. Архивировано 28 сентябрь 2018 года.
Таллин накануне Олимпиады (билдәһеҙ) (DJVU). "Катера и яхты", вып. 3(085), 1980 (1980). Дата обращения: 9 октябрь 2016. Архивировано 28 сентябрь 2018 года.
Ильин О. А. Олимпиада 80 – тридцать лет спустя (билдәһеҙ). ВФПС (12 август 2010). Дата обращения: 22 октябрь 2016. Архивировано 23 октябрь 2016 года.
Парусный спорт на летних Олимпийских играх 1980 Архивная копия от 19 март 2011 на Wayback Machine (инг.)
Winning Olympic silver for Ireland — David Wilkins and James Wilkinson — Moscow 1980 Olympic Games Архивная копия от 29 февраль 2020 на Wayback Machine — видео на YouTube

[КиЯ085-1] Таллин накануне Олимпиады (билдәһеҙ) (DJVU). "Катера и яхты", вып. 3(085), 1980 (1980). Дата обращения: 9 октябрь 2016. Архивировано 28 сентябрь 2018 года.

[КиЯ087-2] 2,0 ^2,1 Олимпийская регата в Таллине. Наш репортаж (билдәһеҙ) (DJVU). "Катера и яхты", вып. 5(087), 1980 (1980). Дата обращения: 9 октябрь 2016. Архивировано 28 сентябрь 2018 года.

[3] Kollane. 35 лет назад в Таллинне началась олимпийская регата (архивное видео) (билдәһеҙ). stena.ee (20 июль 2015). Дата обращения: 5 октябрь 2016. Архивировано 9 октябрь 2016 года.

[4] 40 years since the beginning of the Olympic sailing regatta in Tallinn (ингл.). www.eok.ee. Эстонский олимпийский комитет (20 июль 2020). Дата обращения: 26 июль 2020. Архивировано 26 июль 2020 года.

[5] Вооремаа признался, что не понял, почему его выбрали для зажжения огня Игр-80 в Таллине . ТАСС. 3 августа 2020 года.

[Борисов—2018——202—210-6] Борисов, 2018, с. 202—210

[7] Гусев В. П./Верфь — поставщик Олимпиады. «Катера и яхты», вып. 84, 1980, с. 6—7 Архивная копия от 4 ғинуар 2017 на Wayback Machine.

[8] Красимир Крыстев, профиль на сайте олимпийской статистики sports-reference.com Архивная копия от 1 февраль 2009 на Wayback Machine.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]