Луи де Фюнес

франц. Louis de Funès
Гражданлығы	Франция
Балалары	Де Фюнес, Оливье[d]
Ерләнгән урыны	Селье[d]
Фильмография	Фильмография Луи де Фюнеса[d]
Хәләл ефете	Jeanne de Funès[d]
Заты	ир-ат
Үлем сәбәбе	Миокард инфаркты
Вафат булған урыны	Нант[d]
Һөнәр төрө	комик, кино актёры, кинорежиссёр, кинопродюсер, актёр дубляжа, сценарий яҙыусы, театр актёры, пианист, телевидение актёры, актёр
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре
Тыуған көнө	31 июль 1914({{padleft:1914|4|0}}-{{padleft:7|2|0}}-{{padleft:31|2|0}})[…]
Вафат булған көнө	27 ғинуар 1983({{padleft:1983|4|0}}-{{padleft:1|2|0}}-{{padleft:27|2|0}})[…] (68 йәш)
Тыуған урыны	Курбевуа[d]
Музыка ҡоралы	фортепиано
Рәсми сайт	louisdefunes.com
Туған тел	Француз теле
Уҡыу йорто	лицей Кондорсе[d] Курсы Симона[d]
Тыуған ваҡыттағы исеме	франц. Louis Germain David de Funès de Galarza
Нәҫеле	de Funès[d]
Әүҙемлек осороноң башланыуы	1946 — 1982
Үлем төрө	тәбиғи үлем[d]
Досье в	Швейцария башҡарыу сәнғәте архивы[d]
Әүҙемлек осороноң тамамланыуы	1982
Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Луи де Фюнес (франц. Louis de Funès, тулы исеме Луи Жермен Давид де Фюнес де Галарса, франц. Louis Germain David de Funès de Galarza; 31 июль 1914 йыл — 27 ғинуар 1983 йыл) — француз киноактёры, кинорежиссёр, сценарист, донъя киноһының бөйөк комиктарының береһе.

Биографияһы

Луи де Фюнес де Галарса 1914 йылдың 31 июлендә Курбевуала тыуған.

Буласаҡ француз һәм испан экран йондоҙоноң ата-әсәһе Испания Севильеһынан. Атаһы Карлос Луис де Фунес де Галарса юридик белемле, әммә Францияға күскәндән һуң алмаздар ҡырлаусы булып китә. Әсәһенең тамырҙары испан һәм португалдарға барып тоташа. Тыуған илдәрендә ғаиләләре уларҙың никахына ҡаршы булғанға күрә, Луиның ата-әсәһе рәсми рәүештә никахҡа инеү өсөн 1904 йылда Францияға күсенә.

Бала сағында дуҫтары Луи де Фюнесты «Фюфю» тип йөрөтә. Малай француз, испан һәм инглиз телдәрен яҡшы белә. Йәш сағында һүрәт төшөрөү һәм фортепианола уйнау менән мауыға. Һөҙөмтәлә Луиның пианист булып китеүе бер кемде лә ғәжәпләндермәй, нигеҙҙә, ул Пигалдә джаз уйнай. Был йортҡа килеүселәр, ул уйнағанда сырайын төрлө ҡиәфәткә индереүен күҙәтеп, күңелле ял итә.

1936 йылда Луи де Фюнес Жермен Луиза Элоди Карруайегә өйләнә. Йәш парҙың улдары Даниэль тыуа, әммә 1942 йылда улар айырылыша.

Герман ғәскәре Парижды оккупациялағанда Луи де Фюнес музыка мәктәбендә сольфеджио уҡыта, шунда ул данлыҡлы яҙыусы Ги де Мопассандың ағаһының ейәнсәре, секретарь булып эшләүсе Жанна Августина де Бартелеми де Мопассанға ғашиҡ була. «Джазды илаһи бер оҫталыҡ менән уйнаған бәләкәй кешегә» ул да ғашиҡ була. Ғашиҡтар 1943 йылда өйләнешә һәм 1983 йылда Луи де Фюнес үлгәнгә тиклем 40 йыл бергә йәшәй. Никахтан ике малай — Патрик һәм Оливье тыуа.

Һуғыш тамамланғандан һуң де Фюнес үҙен кинематографта һынап ҡарай; элегерәк Луи Рене Симондың драма курстарында уҡыған була. 1945 йылда режиссёр Жан Стелиның «Барбизон ҡотҡоһо» фильмында төшә. Был картина башлап уйнаусы актёрға әллә ни ҙур билдәлелек килтермәй.

Режиссер Ива Роберҙың 1958 йылда төшөрөлгән «Тотолмағас — бур түгел» фильмында де Фюнес төп ролде — браконьер Блероны уйнай. Был фильм уға киң билдәлелек килтерә. Фильм киң экранға сыҡҡандан һуң сит илдәрҙә төп персонажды Дональд Дак тип атай башлайҙар. Рәсәйҙә был фильм «Блеро» булараҡ билдәле. 1960-сы йылдар де Фюнесҡа ысын популярлыҡ һәм танылыу алып килә; актёр йыл һайын өс-дүрт картинала төшә. Режиссер Андрэ Юнебелдең Фантомас тураһындағы трилогияһында комиссар Жюва роле уға сираттағы уңышын килтерә. Билдәле енәйәтсенең мажаралары тураһында тәүҙә ун серия төшөрөүҙе планлаштыралар, трилогияның өсөнсө өлөшө «Фантомас Скотланд-Ярдҡа ҡаршы» фильмы прокаты популярлыҡтың кәмей барыуын күрһәтә, һәм режиссёр картинаның дауамын төшөрмәҫкә ҡарар итә.

Актёрҙың «Мөһим сәйәхәт» һәм «Асыҡ ауыҙ» кеүек эштәре бөтә донъяның тиҫтәләгән миллион тамашасыһы тарафынан ихлас ҡабул ителә. Жандарм һәм уның ҡул аҫтында эшләүселәрҙең мажаралары тураһында 1960-сы йылдарҙа төшөрөлгән күп сериялы фильм да хуплап ҡабул ителә. Луи де Фюнес үҙенең актёрлыҡ карьераһы тураһында түбәндәгеләрҙе әйтә:

«Карьерамдың әкрен үҫешеүенә үкенмәйем. Ошо әкренлек миңә үҙ профессиямды төбөнә-тамырына тиклем аңларға ярҙам итте. Бик билдәле булмаған сағымда үҙемә бирелгән бәләкәй генә ролде лә төрлө деталдәр, мимика, ым-ишара менән биҙәргә тырыштым. Шулай итеп, мин ниндәйҙер кимәлдә комик багаж тупланым, уларһыҙ үҙ карьерамды ҡора ла алмаҫ инем. Әгәр ҡайтанан башларға тура килһә, мин тап шул юлды һайлар инем.»

1970-се йылдарҙа де Фюнес элеккесә тамашасылар өсөн популяр һәм яратҡан актёр булып ҡала. Әүҙем актёрлыҡ эшен дауам итә, һәм 1973 йылдың 15 мартында Францияның иң юғары наградаһына: Почетлы легион орденына лайыҡ була.

1975 йылда де Фюнес бер юлы ике инфаркт кисерә. Табиптарҙың ҡәтғи талабы буйынса актёр киноға төшөүҙе ташлай һәм Нанттан бик алыҫ булмаған Шато-де-Клермон XVII быуат ҡала сите усадьбаһына күсенә, унда раузалар үҫтереү менән мауығып шөғөлләнә. «Мейян» фирмаһы сығарған раузалар төрөнөң береһенә уның исеме ҡушыла.

Ләкин де Фюнес Клод Зидиның «Ҡанат йәки бот» фильмында уйнарға саҡырыуынан баш тарта алмай. Был картина төшөрөлгәндән һуң актёр тағы бер нисәһендә сағыу образдар тыуҙыра. «Жандармдар һәм жандарметкалар» — уның кинокарьераһында иң һуңғыһы.

Луи де Фюнес 1983 йылдың 27 ғинуарында йөрәк өйәнәгенән вафат була.

• 

  Шато-де-Клермон — Луи де Фюнестың ҡаланан ситтәге усадьбаһы
  (вафатынан һуң һатыла)
  

• 

  Роза (Луи де Фюнес сорты)
  

• 

  Луи де Фюнес ҡәбере
  

• 

  Луи де Фюне ҡәберендәге
  ҡәберташ
  

Актёрҙың ике улы ҡала: Оливье де Фюнес, «Эйр Франс» авиакомпанияһы пилоты (улы менән бер нисә фильмда уйнағандан һуң атаһы уның профессиональ актёр булыуын теләй, ләкин Оливье быға ҡаршы була) һәм Патрик де Фюнес, профессияһы буйынса табип.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

• Почетлы легион ордены (1973)
• «Сезар» премияһы («Ҡарун» фильмы өсөн, 1980)

Луи де Фюнестың тауышын икенсе телгә ауҙарыусы актёрҙар

Совет кинопрокатында Луи де Фюнес ҡатнашлығындағы фильмдарҙың барыһы ла рус теленә ауҙарып күрһәтелә. Владимир Кенигсон тыуҙырған образдар Советтар Союзында актёрҙы популярлаштырыуҙа ярайһы уҡ ҙур роль уйнай. Ул әлеге көнгә тиклем Луи де Фюнес булып һөйләшкән иң яҡшы дубляж актёры булып иҫәпләнә. Кенигсон тауышы яңғыраған фильмдарын ҡарағандан һуң ул ысын күңелдән: "Шундай яҡшы актёр булыуымды мин белмәй ҙә инем, " — тип әйткән кеүегерәк легенда ла йәшәй.

Владимир Кенигсон «Союзмультфильм» киностудияһында дубляж

• «Фантомас», 1964
• «Асыҡ ауыҙ», 1965
• «Фантомас ҡоторона», 1965
• «Фантомас Скотланд-Ярдҡа ҡаршы», 1966
• «Мөһим сәйәхәт», 1966
• «Септим әфәнде рестораны» 1966
• «Оскар», 1967; 1968 йылда рус теленә ауҙарылған
• «Кеше-оркестр», 1970

Михаил Глузский «Мосфильм» киностудияһында дубляж

• «Жандарм Нью-Йоркта», 1965
• «Бәләкәй һыу инеүсе», 1968;
• «Жандарм һәм сит планетала йәшәүселәр», 1979; 1981 йылда рус теленә ауҙарылған.

Лев Лемке

• «Жандарм өйләнә», 1968; 1977 йылда «Ленфильм» киностудияһында рус теленәауҙарылған.

Александр Белявский

• «Туңдырылған», 1969; «Мосфильм» киностудияһында рус теленә ауҙарылған.

Евгений Весник М. Горький исемендәге киностудияла рус теленә ауҙарылған.

• «Атай, әсәй, хеҙмәтсе һәм мин», 1954;
• «Тотолмағас — бур түгел», 1958; 1960 йылда рус теленә ауҙарылған;
• «Иблис һәм ун васыят» 1962.

Зиновий Гердт

• «Һоҡланғыс американ ҡыҙы», 1961; М. Горький исемендәге киностудияла рус теленә ауҙарылған.

Артем Карапетян М. Горький исемендәге киностудияла рус теленә ауҙарылған.

• «Ҡарун» 1980 йыл; 1982 йылда ауҙарылған;
• «Эпсомдан килгән джентельмен», 1962; 1983 йылда ауҙарылған.

Әҙәбиәт

• Калуш, С Черта. «Луи де Фюнес» («донъя экрандары комиктары», Мәскәү, «Сәнғәт» нәшриәте, 1966 й.)
• Оливье һәм Патрик де Фюнес. «Луи де Фюнес. Минең турала артыҡ күп һөйләмәгеҙ, балаҡайҙарым!» (De Louis Funes: pas de Ne parlez trop moi, enfants les!). Нәшриәт: Текст, 2007. ISBN 978-5-7516-0650-3, ISBN 978-985-16-2150-3
• Никита Швецов. Көлкө маэстроһы (Труд, 29 март, 2003 й.)
• В Владимирцева. «Интроверт. Луи де Фюнес» (КИНОЗАЛ — Персоналии)
• Валер Новарина. «Луи де Фюнесҡа» 2020 йылдың 28 сентябрь көнөндә архивланған. («Новая газета», № 54, 2 август, 2001 й.)
• Александр Минаев «Көлкө һәм розалар»
• Юдин К. А. Луи де Фюнес һәм «данлыҡлы утыҙ йыллыҡ» дәүерендә Франция кинематографы: Шарль де Голлдән Франсуа Миттеранға тиклем. Тарихи-фәлсәфәүи анализ тәжрибәһе // Граждандар йәмғиәтенә табан. — 2014. — № 3. — 67-77-се биттәр. Асырға мөмкин: https://www.academia.edu/29058017/Юдин_К.А._Луи_де_Фюнес_и_кинематограф_Франции_эпохи_славного_тридцатилетия_от_шарля_де_голля_до_франсуа_миттерана._Опыт_историко-философского_анализа
• М. Ямпольский «Луи де Фюнес битлектәре» («Советский экран», Мәскәү, № 9, 1978 й.)
• М. Ямпольский «Луи де Фюн» (ежегодник «Экран», 1977—1978, Мәскәү, Сәнғәт, 1979 й.)
• М. Черненко. «Луи де Фюнес» (ежегодник «Экран», 1982—1983, Мәскәү, Сәнғәт, 1985 й.)
• А. Иванов Портрет за давностью лет. Вчера! Сегодня… Завтра?.." (28 февраль 1994 йыл «GoldInform», 1998 й.)
• В. Леонов «Француздар, „Фантомас“ уларҙың милләтен хурлай», тип иҫәпләне" («Собеседние» аҙналығы, Мәскәү, № 24, 2000 й.)
• Луи де Фюнес: дворянлыҡтағы комедианттар — «Теленеделя» аҙналығының 26-сы һанындағы мәҡәлә 24.06.2000. (Урал төбәге)
• Н. Рыбинская, «Алтын Луидорға» һунар" — «КАРАВАН истории» журналының 2001 йылдың апрель һанындағы мәҡәлә.
• Brigitte Kernel, «de Louis Funes», 1987.
• Jean-Loubier Marc, «de Louis Funes, des berger le roses», 1991.
• Jean-Jacques Jelot-Blanc, «de Louis legende Une Funes», 1993.

Һылтанмалар

• Луи де Фюнес (инг.) Internet Movie Database сайтта(инг.) Internet Movie Database сайтта
• Луи де Фюнес тураһында беренсе рус сайт ы (рус.)(рус.)
• defunes.ru — Луи де Фюнестың Рәсәй сайты 2014 йылдың 8 август көнөндә архивланған. (рус.)(рус.)
• Актёрҙың рәсми сайты (фр.)(фр.)
• Видеоматериалдарға һылтанмалар менән сайт, шул иҫәптән ТВ-нан актёрҙың 1983 йылда үлеүе тураһында хәбәр (фр.)(фр.)
• Луи де Фюнесҡа арналған сайт (фр.)(фр.)
• Луи де Фюн ес peoples.ru-ла
• funes.ru — Луи ле Фюнестың рус фан-сайт 2015 йылдың 1 август көнөндә архивланған. ы
• «рус Парижы» сайтында инфо
• CLERMONT CHÂTEAU DE — Луи де Фюнес һарайында // angelfire.com (фр.)(фр.)
• defunes.org.ua — Луи де Фюнесҡа арналған сайт. Ентекле фильмография. Видеоматериалдар
• maksart.org-та Луи де Фюнес тураһында мәҡәлә 2017 йылдың 10 ғинуар көнөндә архивланған. ләр (рус.)(рус.)
• Louisdefunes.ru — француз комедия актёры Луи де Фюнестың тормошо һәм ижадына арналған сайт (рус.)(рус.)
• да/ф «Фюн Луи де. Кеше — оркестр» (Беренсе канал, 2015)