Баныу
| Баныу |
|---|
Баныу— башҡорт ҡатын-ҡыҙ исеме. Башҡа төрки халыҡтарҙа ла осрай: иран, төрөк, татар, фарсы, ҡаҙаҡ, ҡырғыҙ, әзербайжан.
Этимология
Баныу — фарсы теленән бикә, ҡыҙ бала, хужабикә, ханым тигәнде аңлата[1]. Баныу исеменең һаны 3, бәхетле һандары: 3, 12, 21, 30, 39, 48, 57, 66, 75, 87, 93, 102, 111. Айҙың бәхетле көндәре: 3, 12, 21, 30, бәхетле төҫө һары[2]. Баныу исеменең фоносемантик анализы асыҡлауынса, Баныу исеменең туғыҙ асыҡ фоносемантик билдәһе бар: ҡаһарман, батыр, ҙур, мәғрур, данлыҡлы , ҡаты, һалҡын, көслө, ҡөҙрәтле[3].
Билдәле кешеләр
Вәлиева Баныу Нурғәле ҡыҙы (14 декабрь 1914 йыл — 24 февраль 2003 йыл) — йырсы, педагог, юғары мәктәп уҡытыусыһы. РСФСР-ҙың (1955) һәм Башҡорт АССР-ының халыҡ артисы (1947).
Ҡаһарманова Баныу Латиф ҡыҙы (7 октябрь 1973 йыл) — уҡытыусы, журналист. 2000 йылдан Башҡортостан Республикаһының Журналистар союзы ағзаһы. Башҡортостандың атҡаҙанған матбуғат һәм киң мәғлүмәт хеҙмәткәре (2015). Шәһит Хоҙайбирҙин исемендәге премия лауреаты (2008).
Тарихта
Һумаюн — Бөйөк Моголдар империяһы падишаһы, Бабурҙың улы һәм Әкбәрҙең атаһының ҡатынары:
Баныу-бәйим Сәхибә (1541 йылдан)
Хәмиҙә Баныу бәйим (1527—1604), фарсы шиғый шәйехе Ғәлиәкбәр Джамиҙың ҡыҙы
Шулай уҡ ҡарағыҙ
«Принц Әхмәт һәм Пәри Баныу» (25 май, 1709 й.) «Мең дә бер кисә» йыйынтығына ингән киң билдәле ғәрәп әкиәттәренең береһе[4].
Иҫкәрмәләр
Сығанаҡтар
- Башҡорт исемдәре / Таңһылыу Күсимова, Cветлана Бикҡолова. — Өфө: Китап, 2005. – 224 бит.
- Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
- Сулейманова Р. А. Башкирско-русский словарь-справочник личных имен и фамилий. — Уфа, 2013. — 364 с. ISBN 978-5-91608-111-4.
- Тупеев С. Х. Башкирский именник. Справочник личных имен с написанием вариантов на русском и башкирском языках. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Султанова Р. И. Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006.
- Яңы сығанаҡ өҫтәү өсөн «Ҡалып:Исемдәр донъяһында» сәхифәһен үҙгәртегеҙ
Һылтанмалар
|
Күп мәғәнәле һүҙҙәрҙең исемлеге. Бында яңылыш башҡа биттән күсһәгеҙ, һылтанманы аныҡлағыҙ . Был биттә күп мәғәнәле һүҙҙәр исемлеге: |
 |
Аҙаш исемдәр исемлеге. |
 |
Башҡа мәғәнәләр. |
 |
Шулай уҡ: «Баныу» һүҙенән башланған мәҡәләләрҙең тулы исемлеген ҡарағаҙ. |