Бор ҡалаһы ҡала округы
Бор ҡалаһы йәки ҡала округы Бор ҡалаһы— административ-территориаль берәмек (өлкә әһәмиәтендәге ҡала) һәм ҡала округы статуслы муниципаль берәмек . Рәсәй Федерацияһының Новгород өлкәһендә урынлашҡан. 2010 йылға тиклем Борский районы булған.
Административ үҙәге — Бор ҡалаһы.
Географияһы
Уға ҡараған барлыҡ тораҡ пункттары менән бергә өлкә буйһоноуындағы ҡала — ҡала округы — майҙаны буйынса Новгород өлкәһенең иң эре ҡалаларының береһе булып тора. Ҡала Волга йылғаһының һул ярында урынлашҡан, көньяҡта Түбәнге Новгородҡа (Новгород, Канавинский, Мәскәү, Сормовский райондары) терәлеп тора. Округтың майҙаны — 360 000 гектаров.
Тарих
1942 йылдың көҙөндә Абвер «Волга валы» диверсия операцияһын эшләй Борский районы территорияһында Горький өлкәһенең урындағы истребителдәр батальоны һәм НКВД хеҙмәткәрҙәре Волгаға сығырға тырышыусы немец парашютистары ның ҙур төркөмөнә ҡаршы һуғыш алып бара[4].
2000 йылдың 12 сентябрендә Түбәнге Новгород өлкәһе Борский районындағы ҡасабалары һәм ауылдарындағы ауыл советтары закон буйынса юҡҡа сығарыла: Пикино ҙур ҡасабаһы, Керженец ҡасабаһы, Неклюдово ҡасабаһы, Октябрь ҡасабаһы, Париж коммунаһы иҫтәлеге ҡасабаһы, Ситники ҡасабаһы, Большеорловский, Городищинский, Иваново, Ивонькинский, Каликинский, Кантауровский, Ковровский, Пенза ,Линдовский, Останкинский, Редькинский, Рожновский, Рустайский, Спасский , Чистоборский, Чистополь, Ямновский ауыл советтары[5].
2004 йылың 11 октябрендә Новгород өлкәһенең № 110-З законы һәм 2005 йылдың 25 февралендәге № 10-З[6] закондарына ярашлы Борский район муниципаль берәмегендә 1 ҡала һәм 8 ауыл биләмәләре муниципаль берәмектәре ойошторола.
Новгород өлкәһе № 11-З законы буйынса 25 февраль 2005 йыл,[7], Борский районына муниципаль район берәмеге статусы бирелә.
2010 йылдың административ-территориаль берәмек Борский районы өлкә әһәмиәтендәге ҡала итеп үҙгәртелә, ә Борский районы муниципаль берәмектәре Бор ҡалаһы ҡала округы итеп үҙгәртелә[8][9]. Шул уҡ ваҡытта муниципаль берәмектәр — Бор ҡалаһы ҡала биләмәһе һәм ауыл биләмәһе ауыл советтары : Кантауровский, Пенза ауыл советы, Линдовский, Останкинский ауыл советы, Париж коммунаһы иҫтәлегенә, Редькинский ауыл советы, Ситниковский, Ямновский ауыл советы бөтөрөлә, уларҙы берләштереү юлы менән Бор ҡалаһы ҡала округы барлыҡҡа килә.
Халыҡ
|
Административ-территориаль ҡоролошо
Өлкә әһәмиәтендәге ҡала үҙ эсенә түбәндәге административ-территориаль берәмектәрҙе ала:[18].
- Бор ҡалаһы
- Кантауровский ауыл советы(адм. үҙәге — Кантаурово ауылы)
- Пенза ауыл советы (адм. үҙәге — Ҡыҙыл Слобода ауылы)
- Линдовский ауыл советы (адм. үҙәге — Линда ауылы)
- Останкинский ауыл советы (адм. үҙәге — Останкино ауылы)
- Париж коммунаһы иҫтәлегенә ауыл советы (адм. үҙәге — Париж коммунаһы иҫтәлегенә ҡасабаһы)
- Редькинский ауыл советы (адм. үҙәге — Редькино ауылы)
- Ситниковский ауыл советы (адм. үҙәге — Ситники ҡасабаһы)
- Ямновский ауыл советы (адм. үҙәге — Ямново ауылы)
Тораҡ пункттар
Бор ҡалаһы ҡала округтарына 301 тораҡ пункты инә:[18]
Иҡтисад
Сәнәғәте[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Сәнәғәт предприятиелары — 31. Төп тармағы: быяла, машиналар эшләү һәм металл эшкәртеү, төҙөлөш материалдары, ҡара металлургия, яғыулыҡ, урман һәм ағас эшкәртеү, еңел һәм аҙыҡ-түлек эшкәртеү сәнәғәте.
Эре предприятиеһы — ААО «Борский быяла заводы», тауар продукцияһы ҡала продукцияһы күләменең 60 % тирәһе тәшкил итә. Башҡа эре предприятиелар: ААО «Новгород теплоходы», ААО «Борский торба заводы»,ААО"Борский силикат заводы", ААО, «Борхлеб».
Ауыл хужалығы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Ауыл хужалығы етештереүселәренең 11 ширҡәте бар, улар эре ҡош—токомсолоҡ предприятилары.
Иҫтәлекле урындар
«Борский» станцияһынан 100 метр алыҫлыҡта канат юлдар урынлашҡан тарихи реконструкция «Pax Romana — тере тарих паркында» паркы бар.
Мәҙәниәт һәм белем биреү
Мәғариф учреждениелары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Бор ҡалаһы ҡала округы мәғариф системаһына инә:
- 51 мәктәпкәсә учреждение ,
- 49 дөйөм белем биреү учреждениеһы,
- 2 сәнғәт мәктәбе,
- өлкә мәҙәниәт колледжы,
- стеклозавод янындағы махсус колледж,
- Н. И. Лобачевский исемендәге Түбәнге Новгород дәүләт университетының филиалы.
Спорт һәм мәҙәниәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Спорт һәм мәҙәни ял ойоштороу системаһына инә:
- «Красная горка» физкультура-һауыҡтырыу комплексы ,
- 40 китапхана,
- 26 клуб учреждениеһы,
- муниципаль эстрада-музыкаль комедия театры,
- 3 стадион,
- 4 йөҙөү бассейны.
Ҡала округында «Керженский» дәүләт ҡурсаулығы урынлашҡан.
Медицина учреждениелары
- «Филипповский ял йорто» муниципаль учреждениеһы
- «Борский ҡала дауаханаһы № 1» һаулыҡ һаҡлау муниципаль учреждениеһы
- «Борский ҡала дауаханаһы № 2» һаулыҡ һаҡлау муниципаль учреждениеһы,
- «Волга буйы округы медицина үҙәге» ФГУП дауаханаһы.
Билдәле шәхестәр
- Сябаева Татьяна Михайловна (1917 йылдың 24 ғинуар — 1986 йылдың 25 октябре) — «Борский ферма»һының алдынғы һауынсыһы, Социалистик Хеҙмәт Геройы.
- Зудов Вячеслав Дмитриевич (тыуа 8 ғинуар 1942) — СССР-ҙың лётчик-космонавты.
Шулай уҡ ҡарағыҙ
- Борский мост
Иҫкәрмәләр
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 ОКТМО. 185/2016. Приволжский ФО
- ↑ http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst22/DBInet.cgi?pl=8006001
- ↑ 26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года — Рәсәй Федерацияһы статистика федераль хеҙмәте.
- ↑ М. В. Зефиров, Д. М. Дёгтев, Н. Н. Баженов. Свастика над Волгой. Люфтваффе против сталинской ПВО. — Москва: АСТ Москва, Хранитель, 2007. — ISBN 5-17-041913-9, 5-9713-4525-7, 5-9762-2434-2.
- ↑ ЗАКОН от 12.09.2000 N 135-3 «Об упразднении муниципальных образований в Борском и Ветлужском районах Нижегородской области»
- ↑ Закон Нижегородской области от 25.02.2005 № 10-З "Об образовании муниципальных образований в Борском районе Нижегородской области
- ↑ Закон Нижегородской области от 25.02.2005 № 11-З «О наделении муниципального образования Борский район статусом муниципального района»
- ↑ Закон Нижегородской области от 09.03.2010 № 33-З «Об изменении административно-территориального деления Борского района Нижегородской области и о внесении изменения в статью 11 Закона Нижегородской области „Об административно-территориальном устройстве Нижегородской области“»
- ↑ Закон Нижегородской области от 02.03.2010 № 21-З «О преобразовании муниципальных образований Борского муниципального района Нижегородской области»
- ↑ 1 2 Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность и размещение населения Нижегородской области 2016 йылдың 6 март көнөндә архивланған. . Дата обращения 30 июля 2014. 30 июля 2014 года.
- ↑ 1 2 3 Нижегородская область. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2008—2016 годов 2019 йылдың 1 ғинуар көнөндә архивланған.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года 2019 йылдың 13 май көнөндә архивланған. . Дата обращения 31 мая 2014. 31 мая 2014 года.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов) 2020 йылдың 28 апрель көнөндә архивланған. . Дата обращения 16 ноября 2013. 16 ноября 2013 года.
- ↑ Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года 2020 йылдың 27 апрель көнөндә архивланған. . Дата обращения 2 августа 2014. 2 августа 2014 года.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года 2020 йылдың 14 май көнөндә архивланған. . Дата обращения 6 августа 2015. 6 августа 2015 года.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2016 года 2019 йылдың 13 май көнөндә архивланған.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года (31 июля 2017). Дата обращения 31 июля 2017. Архивировано 31 июля 2017 года.
- ↑ 1 2 Населенные пункты города областного значения Бор . Дата обращения: 2 декабрь 2016. Архивировано 2 апрель 2015 года. 2015 йылдың 2 апрель көнөндә архивланған.
Һылтанмалар
- Муниципальное образование городской округ город Бор — Официальный сайт