Бәҙретдинов Миңнулла Бәҙретдин улы

Бәҙретдинов Миңнулла Бәҙретдин улы
татар. Миңнулла Бәдретдинов
Тыуған көнө	17 (30) апрель 1901
Тыуған урыны	Өфө губернаһы, Бөрө өйəҙе, Сорғолдо ауылы
Вафат  булған көнө	29 сентябрь 1943({{padleft:1943|4|0}}-{{padleft:9|2|0}}-{{padleft:29|2|0}})
Вафат булған урыны	Украина ССР-ы, Днепропетровск өлкәһе, Войсковое ауылы
Хеҙмәт иткән урыны	СССР
Ғәскәр төрө	пехота[d]
Хеҙмәт итеү йылдары	1941—1943
Хәрби звание
Хәрби алыш/һуғыштар	Граждандар һуғышы Бөйөк Ватан һуғышы Днепр өсөн алыш
Награда һәм премиялар

Бәҙретдинов Миңнулла Бәҙретдин улы (17 (30) апрель 1901 йыл, Сорғолдо, Аҡбулат ауыл советы — 29 сентябрь 1943, Солонянский район^[d], Днепропетровск өлкәһе) — хәрби хеҙмәткәр. Граждандар һəм Бөйөк Ватан һуғыштарында ҡатнашыусы. Советтар Союзы Геройы (1944). 1943 йылдан ВКП(б) ағзаһы.

Биографияһы

1901 йылда Өфө губернаһы Бөрө өйәҙе Ваныш Алпаут улысы, хәҙерге Башҡортостан Республикаһы Тәтешле районына ҡараған Сорғолдо ауылында тыуа. Граждандар һуғышында ҡатнаша. 1930 йылға тиклем Чургулды ауылында үҙ хужалығында игенселек менән шөғөлләнә. 1930—1941 йылдарҙа Тәтешле районының «Спартак» колхозында эшләй.

Эшсе-крәҫтиән Ҡыҙыл Армияһына 1941 йылдың көҙөндә Тәтешле район хәрби комиссариаты тарафынан саҡырыла. 1941 йылдың декабренән Брянск, Воронеж һәм Көньяҡ‑Көнбайыш фронттарында хеҙмәт итә.

6‑сы армия 25‑се гвардия уҡсылар дивизияһы 78‑се гвардия уҡсылар полкы уҡсыһы гвардия сержанты Бәҙретдинов 1943 йылдың 26 сентябрендә Днепропетровск өлкәһе Войсковое ауылынан төньяҡтараҡ Днепр йылғаһын аша сыҡҡанда һəм 29 сентябрендә уң ярҙағы плацдармды киңәйткәндә батырлыҡ күрһәтә. Йылғаны аша сыҡҡанда алдынғы отряд дошмандың көслө артиллерия-миномет һәм пулемет утына тотола. Шуға ҡарамаҫтан, отряд ҡаршы яҡ ярға сыға һәм, көслө ҡаршылыҡты еңеп, траншеяларға һөжүм итә, дошмандың тере көстәрен һәм техникаһын юҡ итә. Һөҙөмтәлә 130,3-сө бейеклек яулап алына. Иртәнсәк дошман, совет яугирҙәрен баҫып алынған сиктәрҙән ҡыҫырыҡлап сығарырға тырышып, танктар һәм үҙйөрөшлө пушкалар ярҙамында биш тапҡыр һөжүм яһай. Гвардиясылар дошмандың бөтә һөжүмен кире ҡаға, ике батальонға тиклем пехотаны ҡыйрата һәм дүрт танкты юҡ итә. Траншеяларҙың өсөнсө һыҙығын баҫып алған саҡта Бәҙретдинов беренсе булып һөжүмгә ташлана, башҡаларҙы үҙ өлгөһө менән әйҙәй. Ҡул һуғышында дошмандың өс һалдатын бысаҡ менән сәнсеп үлтерә. Был алышта үҙе лә батырҙарса һәләк була.

СССР юғары Советы Президиумының 1944 йылдың 19 мартындағы указы менән Миңнулла Бәҙретдин улы Бәҙретдиновҡа үлгәндән һуң Советтар Союзы Геройы исеме бирелә[2].

Маҡтаулы исемдәре һәм наградалы

• Советтар Союзы Геройы (19.03.1944)
  • «Алтын Йондоҙ» миҙалы
  • Ленин ордены
• Ҡыҙыл Байраҡ ордены (01.10.1943)

Хәтер

• Тəтешле районы Үрге Тəтешле ауылында һәм Сорғолдо ауылы мəктəбе алдында бюсттар ҡуйылған.
• Тəтешле районы Үрге Тəтешле ауылында урамға исем бирелгән.
• Сорғолдо ауылы мəктəбенə исем бирелгән, мемориаль таҡтаташ ҡуйылған.

Иҫкәрмәләр

Сығанаҡтар

• Герои Советского Союза: Краткий биографический словарь / Пред. ред. коллегии И. Н. Шкадов. — М.: Воениздат, 1987. — Т. 1 /Абаев — Любичев/. — 911 с. — 100 000 экз. — ISBN отс., Рег. № в РКП 87-95382.
• Славные сыны Башкирии (очерки о Героях Советского Союза, полных кавалерах ордена Славы). — Уфа: Башкнигоиздат, 1965—1985. — Т. в 5 кн..

Һылтанмалар

• Бәҙретдинов Миңнулла Бәҙретдин улы  (билдәһеҙ). «Герои страны» сайты.
• И.Ғ.Кәримова, Тәрж. Д.К.Үзбәков. Бәҙретдинов Миңнулла Бәҙретдин улы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
• Бадрутдинов Минулла Бадрутдинович  (билдәһеҙ). Музей Боевой Славы Республики Башкортостан. Мөрәжәғәт итеү датаһы: 30 декабрь 2024.