Башҡорт бейеүе көнө
| Башҡорт бейеүе көнө | |
|---|---|
 | |
| Мәғәнәһе | башҡорт бейеү сәнғәтен һаҡлау һәм популярлаштырыу |
| Ҡабул ителгән | 2024 йыл |
| Билдәләнә |
 Рәсәй Федерацияһы  |
| Дата | 21 октябрь |
| Байрам саралары | йыл һайын |
| Традициялар | сығыштар, оҫталыҡ дәрестәре, осрашыуҙар |
| Бәйле | Ф. Ә. Ғәскәровтың тыуған көнө менән бәйле |
Башҡорт бейеүе көнө — Башҡортостан Республикаһында башҡорт бейеү сәнғәтен һаҡлау һәм популярлаштырыу маҡсатында булдырылған мәҙәни байрам. Иҫтәлекле дата хореограф һәм балетмейстер Башҡорт АССР-ының (1944) һәм РСФСР-ҙың (1975) атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре Фәйзи Әҙһәм улы Ғәскәровтың тыуған көнөнә — 21 октябрьгә тура килтерелеп үткәрелә.
Тарихы
Башҡорт мәҙәниәтенең сағыу символдарының береһе — башҡорт бейеүе. Унда халыҡтың көнкүреше, һөнәрҙәре, йола-ғөрөфтәре, байрамдары, тәбиғәт менән бәйләнеше сағылыш таба. Ирҙәр бейеүҙәре көслө, дәртле хәрәкәттәр менән айырылып торһа, ҡатын-ҡыҙҙар бейеүе — тыйнаҡлыҡ, нәфислек һәм хис-тойғоларға бай булыуы менән үҙенсәлекле. Бейеү теле һәр кемгә лә аңлашыла.
2024 йылдың 16 декабрендә Башҡортостан Республикаһы Башлығы Радий Хәбиров Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайының VI съезында төбәктә милли хореография үҫешенә әүҙем булышлыҡ итеүе тураһында әйтте.[1][2]
«21 октябрҙә күренекле башҡорт балетмейстеры Фәйзи Әҙеһәм улы Ғәскәровтың тыуған көнөнә ҡарата Милли бейеү көнөн булдырырға кәрәк тип иҫәпләйем», — тине Радий Хәбиров.
Байрам саралары
Байрам айҡанлы республиканың төрлө төбәктәрендә түбәндәге саралар ойошторолоуы күҙаллана:
- фольклор һәм бейеү коллективтарының сығыштары;
- башҡорт халыҡ бейеүҙәренә өйрәтеүсе оҫталыҡ дәрестәре;
- бейеүселәр, хореографтар һәм сәнғәт белгестәре менән ижади осрашыуҙар.
Бигерәк тә үҫмерҙәр һәм балаларға иғтибар бүлеү ҡарала — мәктәп уҡыусылары өсөн асыҡ дәрестәр һәм башҡорт бейеүҙәренә өйрәтеүсе махсус шөғөлдәр ойошторола.[3]
Байрамдың әһәмиәте
Башҡорт бейеүе көнө — милләттең мәҙәни тамырҙарын һаҡлауҙа һәм үҫтереүҙә мөһим роль уйнаған байрам. Был көн халыҡтың милли үҙаңы үҫешенә, быуындар бәйләнешен нығытыуға, халыҡ ижадына ҡарата ҡыҙыҡһыныу уятыуға булышлыҡ итә.
Байрамдың Фәйзи Ғәскәров исеменә бәйле булыуы уның тарихи-мәҙәни нигеҙен көсәйтә. Ғәскәров — башҡорт хореографияһына ғүмерен арнаған, халыҡ бейеүҙәрен сәхнәгә сығарып, уларҙы юғары сәнғәт кимәленә күтәргән шәхес. Уның тыуған көнөн байрам итеү башҡорт бейеүҙәренең рухи-эстетик ҡиммәтен танырға саҡыра.
Башҡорт бейеүе көнө шулай уҡ балалар һәм йәштәрҙе милли мәҙәниәткә йәлеп итеү сараһы булараҡ та ҙур әһәмиәткә эйә. Мәктәптәрҙә, сәнғәт йорттарында, ижад студияларында үткәрелгән бейеү дәрестәре, оҫталыҡ кластар, тамашалар яңы быуынды үҙ халҡының сәнғәтенә яҡынайта, милли ғорурлыҡ тәрбиәләй.
Шулай уҡ, был байрам халыҡ-ара кимәлдә башҡорт мәҙәниәтен танытыу мөмкинлеген бирә. Халыҡ бейеүе — һүҙһеҙ тел, ул төрлө милләт кешеләренә аңлайышлы. Башҡорт бейеүе көнө — Башҡортостандың һәм башҡорт халҡының бай һәм сағыу мәҙәни мираҫын күрһәтеүҙең сағыу символы булып тора.
Башҡорт бейеүе көнө — Ҡурай көнө, Башҡорт теле көнө, Милли кейем көнө кеүек төбәк байрамдары рәтенә инә, һәм халыҡтың мәҙәни үҙаңын формалаштырыуға булышлыҡ итә.[1][3]
Иҫкәрмәләр
- ↑ 1 2 Азат Ғиззәтуллин. 21 октябрҙә Башҡортостанда Милли бейеү көнө билдәләнә.
(13 декабрь 2024).
- ↑ День национального танца учредят в Башкирии. Новости Уфы и Республики Башкортостан (14 декабрь 2024).
- ↑ 1 2 Иван Егоров. Радий Хабиров объявил о праздновании Дня национального танца 21 октября. Стерлеград (13 декабрь 2024).