Бөтә донъя тәмәкеһеҙ көн

Бөтә донъя тәмәкеһеҙ көн
Бөтә донъя тәмәкеһеҙ көн
	;
Мәғәнәһе	тәмәкенән баш тартыу
Ҡабул ителгән	Бөтә донъя һаулыҡ һаҡлау ойошмаһы тарафынан
Билдәләнә	31 май
Дата	31 май
	РУВИКИ.Медиа файлдары

Бөтә донъя тәмәкеһеҙ көн ( БМО-ның башҡа рәсми телдәрендә: ингл. World No Tobacco Day, ғәр. اليوم العالمي للامتناع عن التدخين,‎исп. Día Mundial Sin Tabaco, ҡыт. 世界无烟日, франц. Journée mondiale sans tabac) — Берләшкән Милләттәр Ойошмаһы (БМО) тарафынан рәсми рәүештә билдәләнгән халыҡ-ара иҫтәлекле көн.

Тасуирламаһы

Көн йыл һайын 31 майҙа билдәләнә. 1988 йылда Бөтә донъя һаулыҡ һаҡлау ассамблемияһының 42-се сессияһында Бөтә донъя һаулыҡ һаҡлау ойошмаһы (ВОЗ) тарафынан иғлан ителә (резолюция № WHA42.19).

Бөтә донъя һаулыҡ һаҡлау ойошмаһы тәмәке тартыу менән бәйле 25-тән ашыу ауырыу (йөрәк-ҡан тамырҙары, үпкә һәм онкология ауырыуҙары) тураһында хәбәр итә[1]. Үпкә рагы һәм миокард инфарктының тәмәке тартыу менән бәйләнеше тураһында етди фәнни дәлилдәр Британия ғалимдары British Doctors Study-ның күп йыллыҡ тикшеренеүендә килтерелә. Зыянлы ғәҙәттең эҙемтәләре йыл — «»һайын донъяла 6 миллионға яҡын кешенең үлемен өҙә (уларҙың 600 меңе пассив тәмәке тартыусылар). Статистика буйынса, Рәсәйҙә 44,2 миллион самаһы кеше тәмәке тарта, йәғни халыҡтың 39,1%.^[1].

Бөтә донъя тәмәкеһеҙ көн БМО-ның бөтә донъя һәм халыҡ-ара көндәр системаһына инә.

АҠШ-та «Тәмәке тартыуҙан баш тартыу көнө» (ингл. Great American Smokeout), ноябрҙең өсөнсө кесаҙнаһында билдәләнә. Был көн Америка онкология йәмғиәте (ингл. American Cancer Society) 1977 йылда билдәләнгән^[2].

Халыҡ-ара тәмәкеһеҙ көн темалары

2022 йыл — «Тәмәке: тирә-яҡ мөхиткә хәүеф»
2021 йыл — «Тәмәке тартыуҙан баш тартырға ҡарар итегеҙ»
2020 йыл — «Тәмәке һәм яңы быуын»
2019 йыл — «Тәмәке һәм үпкә һаулығы»
2018 йыл — «Тәмәке һәм йөрәк ауырыуҙары»
2017 йыл — «Тәмәке:үҫеш өсөн хәүеф»
2016 йыл — «Ябай төргәккә әҙер булырға»
2015 йыл — «Тәмәке изделиелары менән законһыҙ сауҙа итеүҙе туҡтатырға»
2013 йыл — «Тәмәке компанияларын рекламалауҙы, һатыуҙы дәртләндереүҙе Һәм спонсорлыҡты тыйырға»
2012 йыл — «Тәмәке сәнәғәтенә ҡаршы»
2011 йыл — «Бөтә донъя һаулыҡ һаҡлау ойошмаһының тәмәкегә ҡаршы көрәш буйынса конвенцияһы»
2010 йыл — «Гендер факторы һәм тәмәке: ҡатын-ҡыҙҙар өсөн маркетингҡа айырым иғтибар»
2009 йыл — «Тәмәкенең һаулыҡҡа зыяны тураһында иҫкәртеүҙәр»
2008 йыл — «Тәмәкеһеҙ йәштәр»
2007 йыл — «Тәмәке төтөнө булмаған урында кешеләрҙең йәшәү урыны»
2006 йыл — «Тәмәкенең төрлө формалары һәм төрҙәре — үлемгә килтереүсе хәүеф»
2005 йыл — «Һаулыҡ һаҡлау белгестәре һәм тәмәкегә ҡаршы көрәш»
2004 йыл — «Тәмәке Һәм ярлылыҡ: боҙоҡ түңәрәк»

Иҫкәрмәләр

↑ Всемирный день без табака отмечается в пятницу (урыҫ). РИА Новости (31 май 2013). — Борьба с курением в России и мире. Дата обращения: 31 май 2013. Архивировано 31 май 2013 года.
↑ [www.calend.ru/holidays/0/0/1563/ Международный день отказа от курения] (урыҫ). calend.ru. — Ежегодно в третий четверг ноября отмечается Международный день отказа от курения (No Smoking Day). Дата обращения: 15 ноябрь 2012.

Һылтанмалар

Всемирный день без табака
Резолюция ВОЗ
Федеральный закон Российской Федерации от 23 февраля 2013 г. № 15-ФЗ «Об охране здоровья граждан от воздействия окружающего табачного дыма и последствий потребления табака» (урыҫ) (HTML). Российская газета (26 февраль 2013). Дата обращения: 31 май 2013.
«Всемирный день без табака» на сайте ВОЗ: 2008, 2010, 2011, 2019

[ria.ru_1-1] Всемирный день без табака отмечается в пятницу (урыҫ). РИА Новости (31 май 2013). — Борьба с курением в России и мире. Дата обращения: 31 май 2013. Архивировано 31 май 2013 года.

[calendru_1-2] [www.calend.ru/holidays/0/0/1563/ Международный день отказа от курения] (урыҫ). calend.ru. — Ежегодно в третий четверг ноября отмечается Международный день отказа от курения (No Smoking Day). Дата обращения: 15 ноябрь 2012.

[1]

[2]