Дар әс-сүлх

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
Дар әс-сүлх
Ҡапма-ҡаршыһы Дар әл-хәрб
Иман шарттары

Тәүхид
Фәрештәләр
Китаптар
Пәйғәмбәрҙәр
Яуап көнө
Тәҡдир

Исламдың биш нигеҙе

Шәһәҙәт
Намаҙ
Ураҙа
Зәкәт
Хаж

Шәхестәр

Мөхәммәт
Ислам пәйғәмбәрҙәре
Сәхәбәләр
Хәлифәләр

Дар әс-сүлх (солох) (ғәр. دار الصلح‎ — солох биләмәһе‎), йәки дар әл-ғәһед (ғәр. دار العهد‎ — килешеү биләмәһе‎) — мосолман дин белгестәре — фаҡиһтар ҡарашына ярашлы, яулап алынған биләмәлә мосолман хөкүмәте менән мосолмандарҙы һәм зиммиҙәрҙе яҡларға ризалашып килешеү төҙөлгән мосолман булмаған территория.

Тасуирламаһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Ғәббәсиҙәр хәлифәлеге биләмәһе һәм Кордова хәлифәлеге (ҡара-йәшел), VIII быуат

Йыш ҡына солох тураһындағы килешеүҙә жизйә түләү һәм мосолман булмаған кешенең хоҡуҡи хәле (әһел әз-зимми) тураһындағы пункт индерелә[1]. Хәҙерге заман дин әһелдәренең ҡайһы берҙәре Дар әл-сүлхте һуғыш биләмәһенә индермәй, ә уны дуҫ илдәр биләмәһенә тиңләй[2].

Дар әс-сүлх (әһел әс-сүлх) халҡы ислам дин белгестәре тарафынан зимми тип ҡарала, әммә Дар әс-сүлх сауҙагәрҙәре Дар әл-исламдағы әһел әз-зиммиҙәрҙән ике тапҡырға күберәк сауҙа пошлинаһы түләй. Был положениелар бик яҡынса була, сөнки килешеүҙәр ғәмәлдә булған осорҙа ислам хоҡуҡ теорияһы бик үк эшләнмәгән, ә был положениелар аныҡланғас (VIII б. аҙағында), килешеүҙәр төҙөгән өлкәләрҙең күбеһе туранан-тура Ғәрәп хәлифәлеге составына инә.

Хәлифәлек тарҡалғандан һуң, мосолман династиялары идара иткән барлыҡ өлкәләр ҙә, халыҡ составына ҡарамайынса, Дар әл-ислам тип ҡарала, ә мосолман булмаған дәүләттәр менән төҙөлгән килешеүҙәр ғәҙәти дәүләт-ара килешеүҙәр рәүешендә була[3]

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. Dar al-Sulh. The Oxford Dictionary of Islam (инг.)баш.. Дата обращения: 13 декабрь 2013. Архивировано 3 ноябрь 2019 года.
  2. Dar al-Harb. The Oxford Dictionary of Islam (инг.)баш.. Дата обращения: 13 декабрь 2013. Архивировано 13 декабрь 2013 года.
  3. Большаков, 1991

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Большаков О. Г. Дар ас-сулх // Ислам: энциклопедический словарь / Отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 56. — 315 с. — 50 000 экз. — ISBN 5-02-016941-2.