Иҫәт провинцияһы
Герб
| |
| Үҙәк | [[Шадринск (1738), Сыбаркүл кәлғәһе(1739), Тинес (Теча) биҫтәһе (1739–43), Силәбе ҡәлғәһе (1743-1781)]] |
| Нигеҙе | 1737 |
| Бөтөрөү | 1781 |
| Халыҡ | 93–99 мең кеше (1740-сы йылдар), 140 мең кеше (1770-сы йылдар) |
Иҫәт провинцияһы — Рәсәй империяһының Ырымбур губернаһы составындағы провинция.
Төрлө йылдарҙа төрлө үҙәктәр: Шадринск (1738),Сыбаркүл кәлғәһе (1739), Тинес (Теча) биҫтәһе (1739-43), Силәбе кәлғәһе (1743—1781)[1].
Тарих
Иҫәт провинцияһы Анна Иоанновнаның 1737 йылдың 24 авгусындағы указына ярашлы төҙөлә.[1]
Провинция составына Яйыҡ һәм Әй йылғалар араһындағы территория инә[1]. Ырымбур экспедицияһының 1743 йылдың 22 сентябрендәге ҡарарына ярашлы провинция үҙәге Силәбеғә күсерелә [1].
Насыров Анвар Хатыпович китабында Миңлеғәле Шайморатовтың ата-бабалар тыуған яғы булыу тураһында яҙыла:
"Однажды Минигали Мингазович вспомнил свой давний разговор с отцом Мингазетдином. Он спросил его: «…Отец, откуда пришел наш род?». Отец ответил: «…Наши предки пришли из-за Урала, из Исяцкой провинции. В крови потопил князь Бибиков бунт на уральских заводах. А корни наши в племени айлинских башкир».
На вопрос: «…Вы какой национальности?», Шаймуратов отвечал: «Я — башкир, с Урала, из Башкирии, из Биштяки»[2].
Әҙәбиәт
- Паллас П. С.: «Путешествие по разным провинциям Российской империи» СПб., 1786
- Витевский В. Н.: «И. И. Неплюев и Оренбургский край в прежнем его составе до 1758» В 4 т. Казань, 1897
- Рычков, Пётр Иванович: «Топография Оренбургская» СПб., 1762
- Тарасов Ю. М.: «Русская крестьянская колонизация Южного Урала» М., 1984
- Очерки истории Челябинской области. В 2 ч. ч. 1 / Н. Б. Виноградов, В. Н. Елисеева, А. В. Лушникова и др.; Под ред. В. Е. Четина. Ч., 1991
Һылтанмалар
- Исетская провинция в энциклопедии «Челябинск»
- Статья в Башкирской энциклопедии(недоступная ссылка) (баш.)