Башҡортостанда мистик урындар

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте

Башҡортостанда мистик урындар

Турахан кәшәнәһе[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Турахан кәшәнәһе

Кәшәнә — ҙур булмаған таш бина, ул XII быуатта татар-монгол иҙеүе ваҡытында төҙөлгән. Ул Башҡортостан Республикаһының Шишмә районы биләмәһендә урынлашҡан. Беҙҙең көндәрҙә тиклем бәхәстәр килеп сыға, сөнки кәшәнә эсендә саркофаг табылмай. Шуға ҡарамаҫтан, бындай бина бөтә Рәсәйҙә иң боронғо биналарҙың береһе булып тора.

Ҡайһы бер мәғлүмәттәр буйынса, унда суд залы урынлашҡан булған, унда енәйәтселәрҙе хөкөм иткәндәр һәм язалағандар, ә башҡа сығанаҡтар буйынса ул тик таш тирмә була. Шулай ҙа элек-электән башҡорттар кәшәнә, тип йөрөткән.

Сандар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Сандар — Башҡортостандың Нуриман районындағы ауыл. 1999 йылда профессор Чувыров унда серле таш плита таба. Ул яҡынса 50 миллион йыл элек билдәһеҙ юғары үҫешкән цивилизация вәкилдәре эшләгән рельеф картаһы булып тора. Плитала Өфө ҡалҡыулығынан бөгөнгө Салауат ҡалаһына тиклемге урын һүрәтләнгән. Унда хатта ул саҡтағы йылғаларҙың төбө һүрәтләнгән. Ә хәҙер Башҡортостан диггерҙары, төбәк үҙендә тағы ниндәйҙер мистик йомаҡтар ҙа йәшеренә, тип билдәләй. Уларҙың һүҙҙәренсә, ваҡыты-ваҡыты менән унда төрлө тауыштар ишетелә һәм күләгәләр барлыҡҡа килә. «Чандарға килһәң, быларҙың барыһы ла уйҙырма хаҡында һөйләргә ярамай, юғиһә ниндәйҙер насарлыҡ була, тип миңә әйттеләр. Тыңламаным, быларҙың береһе лә юҡ, тинем. Ауылдан сыҡҡанда, көтмәгәндә томан төшә башланы, унда беҙ фура һыҙаттарын күрҙек. Үкенескә күрә, Чандарҙың фотоларынан инеүҙе белдергән билдәнең фотоһүрәте генә һаҡланған, ауыл эсендә билдәһеҙ сәбәптәр буйынса минең камера эшләмәне», — тип яҙа Өфөнән Владислав Зубарев.

Нарыҫтауҙың изге һыуҙары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Риүәйәт буйынса, бында Мөхәммәт пәйғәмбәрҙең көрәштәштәре — Зөбәйер бин Зәйет менән Абдрахман бин Зөбәйер ерләнгән. Тау итәгенән ағып сыҡҡан һыу шифалы иҫәпләнә. Урындағы халыҡ әйтеүенсә, сығанаҡҡа, ярҙам һорап, быуындарын дауалау, яҡындарын эскелеклектән йәки ҡаты ауырыуҙан ҡотҡарыу өсөн килеүселәр шишмәгә «рәхмәт» әйтергә бер нисә тапҡыр килә.

2011 йылда иҫтәлекле урындарҙы төҙөкләндерергә ҡарар ителә. Инициативаны «УРАЛ» хәйриә фонды хуплай, бер ай эсендә Нарыҫтау матур мемориаль комплексы һәм мәсет төҙөлә.

Тағы уҡығыҙ
Башҡортостан гәзите. 18 ноябрь 2016 йыл. Тарих һөйләй изге Нарыҫтау[1]

Ахун һынташтары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Ахун һынташтары.jpg

Инглиз Стоунһенджына оҡшаш төҙөлмәләр Учалы районында урынлашҡан. Ул Англиялағы кеүек монументаль ҡоролма түгел. Бындағыһы күпкә ябайыраҡ. Һәйкәл ҙур түңәрәктән ғибәрәт, уның уртаһында ике метр самаһы бейеклектәге вертикаль таш, эргәлә бер аҙ бәләкәйерәк, һәм быларҙың барыһын да 8 менгир (баҫып тороусы таш) менән уратып алған.

Был урын ғибәҙәт ҡылыусылар өсөн ысын ожмах булып тора. Риүәйәт буйынса, бында теләктәр үтәлә. Өҫтәүенә, Ахун ауылындағы мегалит комплексы Рәсәйҙең тәүге унау исемлегенә инә. Туризм белгестәре фекеренсә, унда теләктәрҙе тормошҡа ашырыу өсөн барырға була.

Әүлиә сығанағы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Әүешкүл

Әүешкүл янындағы Әүештау йыл һайын меңәрләгән хаж ҡылыусыны йыя. Шифалы шишмә йылына бер ай тирәһе аға, ул хатта Мәккәлә лә билдәле. Легендалар буйынса, сығанаҡ һыуы сәләмәтлекте нығыта, йәнде дауалай һәм шифалы.

Шаһиттары һөйләүенсә, Әүлиә шишмәһе һыуҙары аллергик реакцияны бөтөрөргә ярҙам итә, бөйөрҙән таштарҙы сығара һәм аш һеңдереүгә ыңғай йоғонто яһай. Эш шунда: шишмә һыуы ныҡ йомшаҡ, сөнки һыуы ысынында ирегән ҡар. Элек уны дарыу сифатында ҡулланғандар һәм ҡалаҡлап эскәндәр.

Легендаларҙың береһе буйынса, ошо урындан каруан үтә, ә халыҡ, һуғыш менән киләләр, тип уйлап, алышҡа сыҡҡан. Һуғыштан һуң ғына кешеләр каруандың башлығы булып тәҡүә кеше — Рамаҙан исемле әүлиәнең торғанын белә. Уны ауыл янындағы тау башында ерләйҙәр. Рамаҙанды ерләгәндән һуң, мөғжизә була: тауҙан таҙа шишмә урғыла. Әле ул яҙ аҙағында, май-июнь айҙарында ғына йәнләнә. Был шишмәнең һыуы йылдар буйына боҙолмай һаҡлана.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]