Наҙы-Петровск районы

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
муниципаль район
Наҙы-Петровск районы
Нязепетровский район
Ufa river 011.jpg
Флаг[d] Герб
Флаг[d] Герб
56°03′ с. ш. 59°36′ в. д.HGЯO
Ил
Инә Силәбе өлкәһе
Инә 5 берекмә
Адм. үҙәк Наҙы-Петровск
район башлығы Селиванов Валерий Георгиевич
Тарихы һәм географияһы
Ойошторолған 1923
Майҙаны

3 459 км²

  • (9-е место)
Сәғәт бүлкәте MSK+2 (UTC+5:00)
Һанлы идентификаторһар
Автом. номерҙар коды 74, 174

Рәсми сайт
Наҙы-Петровск районы на карте
Наҙы-Петровск районы на карте
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Наҙы-Петро́вск райо́ны (рус. Нязепетровский район) — Силәбе өлкәһендәге муниципаль район. Урта Уралда, Барҙы һәм Өфө һырттары араһында, аҫаба башҡорт ерҙәрендә урынлашҡан. Майҙаны — 3459 квадрат километр. Территорияһының 70 проценты — урман.

Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Район территорияһында таш, бронза, тимер һәм урта быуаттарға ҡараған егермегә яҡын археологик ҡомартҡылар табылған. Бер нисә быуат дауамында (XVIII быуатҡа тиклем) был ерҙәрҙең төп халҡы башҡорттар булып торған[2]. Һуңыраҡ бында тау заводтарына нигеҙ һалына, урыҫ һәм башҡа милләт крәҫтиәндәре күсереп ултыртыла.

Район территорияһының бер өлөшө ХХ быуат башында бер нисә йыл дауамында Башҡортостан автономияһы составында була.

Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Корлыханов Николай Иванович (1952), инженер-энергетик, ауыл хужалығы, партия органдары һәм энергетика тармағы хеҙмәткәре, йәмәғәтсе. 1975 йылдан Мәсетле районы «Сельхозэнерго» берекмәһенең баш инженеры; 1979 йылдан «Серп и Молот» колхозының баш энергетигы, 1984 йылдан — партком секретары, 1986 йылдан — колхоз рәйесе; 2000 йылдан ауыл хужалығы продуктары әҙерләү һәм уларҙың сифаты буйынса бүлек инспекторы; 2003—2013 йылдарҙа хәҙерге «БашРЭС-Өфө» йәмғиәтенең Мәсетле участкаһы начальнигы; дүртенсе (2016—2020) һәм бишенсе (2020-2024) саҡырылыш район советы депутаты; 2014 йылдан — Оло Ыҡтамаҡ ауыл советының Ветерандар советы рәйесе, бер үк ваҡытта 2015 йылдан — Оло Ыҡтамаҡ ауылы старостаһы. Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған ауыл хужалығы хеҙмәткәре (1995). Мәсетле районының почётлы гражданы (2020). Сығышы менән Ҡурға ауылынан[3].
  • Пантелеев Михаил Максимович (11.10.1938), журналист, СССР Журналистар союзы ағзаһы. 1965—1998 йылдарҙа Балаҡатай районының «Новая жизнь» гәзите хеҙмәткәре, мөхәррир урынбаҫары. Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре. Савалда ауылынан[4].

Административ бүленеше[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

№ п/п Муниципаль берәмек Үҙәк Тораҡ
пунктар һаны
Халҡы
(2002), кеше
1 Наҙыпетровск ҡала биләмәһе Наҙы-Петровск ҡ. 3 13 527
2 Гривенка ауыл биләмәһе Ситцева а. 6 1 625
3 Ҡурға ауыл биләмәһе Ҡурға а. 6 551
4 Ункурда ауыл биләмәһе Ункурда а. 7 2 712
5 Шәмәхә ауыл биләмәһе Шәмәхә а. 6 3 105

Халҡы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Халыҡ иҫәбе
2002[5]2005[6]2006[6]2007[6]2008[6]2009[7]2010[8]
21 52720 50020 00119 59019 25520 26218 261
2011[9]2012[10]2013[11]2014[12]2015[13]2016[1]
18 19517 88317 56917 37017 26216 955

2010 йылғы йән иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса районда 20,1 мең кеше йәшәй, шуларҙың 8%-ын башҡорттар тәшкил итә. Башҡорттар иң күп төпләнгән тораҡ пункттар — Әптрәк, Бехтерев, Деево, Юлдаш һ. б.[14]

Дөйөм карта[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Картаның эстәлеге:

Green pog.svg 150 000 кешенән күберәк
Blue pog.svg 10 000 — 50 000 кеше
Lightgreen pog.svg 5 000 — 10 000 кеше
Yellow pog.svg 1 000 — 5 000 кеше
Orange pog.svg 500 — 1 000 кеше
Red pog.svg 200 — 500 кеше
Black pog.svg 200 кешенән аҙыраҡ

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. 1,0 1,1 Предварительная численность постоянного населения городских округов и муниципальных районов Челябинской области на 1 января 2016 года. Дата обращения: 22 февраль 2016. Архивировано 22 февраль 2016 года.
  2. История района 2015 йылдың 24 сентябрь көнөндә архивланған.
  3. МИНИСТЕРСТВО СЕЛЬСКОГО ХОЗЯЙСТВА РЕСПУБЛИКИ БАШКОРТОСТАН. Официальный сайт. Главная > Пресс-служба > Новости районов » В Мечетлинском районе пополнились ряды Почетных граждан. 6 октября 2020 года (рус.) (Тикшерелеү көнө: 8 декабрь 2022)
  4. Сайт Белокатайский район. История и современность. Известные люди Белокатайского района.ПАНТЕЛЕЕВ МИХАИЛ МАКСИМОВИЧ 2020 йылдың 23 октябрь көнөндә архивланған. (рус.) (Тикшерелеү көнө: 8 октябрь 2018)
  5. Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивировано 3 февраль 2012 года.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 Численность постоянного населения по городским округам и муниципальным районам Челябинской области на 1 января 2005-2016 гг. (численность населения 2004-2010 гг. пересчитана от итогов ВПН-2010). Дата обращения: 8 апрель 2016. Архивировано 8 апрель 2016 года.
  7. Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. Дата обращения: 2 ғинуар 2014. Архивировано 2 ғинуар 2014 года.
  8. Тома официальной публикации итогов Всероссийской переписи населения 2010 года по Челябинской области. Том 1. «Численность и размещение населения Челябинской области». Таблица 11. Челябинскстат. Дата обращения: 13 февраль 2014. Архивировано 13 февраль 2014 года.
  9. Численность постоянного населения Челябинской области в разрезе муниципальных образований на 1 января 2012 года. Дата обращения: 12 апрель 2014. Архивировано 12 апрель 2014 года.
  10. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 31 май 2014 года.
  11. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.
  12. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.
  13. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.
  14. Наҙы-Петровск районы // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]