РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
- "1" бите бында йүнәтелә.
1 (беренсе) йыл — юлиан календары буйынса шәмбе көнө башланған ғәҙәти йыл. Был беҙҙең эраның 1 йылы, I быуат, 1 мең йыллыҡ .
Был йыл 2024 йыл элек тамамланған.
1 йылға Юлиан календары
|
Ғируар
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
|
Февраль
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
|
|
|
|
|
|
|
Март
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
Апрель
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
Май
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
Июнь
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
|
|
Июль
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
Август
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
Сентябрь
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
|
Октябрь
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
|
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
|
|
|
|
|
Ноябрь
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
|
|
|
|
|
Декабрь
Дш |
Шш |
Шр |
Кс |
Йм |
Шм |
Йш
|
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
10
|
11
|
12
|
13
|
14
|
15
|
16
|
17
|
18
|
19
|
20
|
21
|
22
|
23
|
24
|
25
|
26
|
27
|
28
|
29
|
30
|
31
|
|
|
• Император: Октавиан Август.
• Консулдар: Гай Юлий Цезарь Випсаниан менән Луций Эмилий Лепид Павел.
• Консул-суффект: Марк Геренний Пицен.
• Тиберий Октавиан Август етәкселегендә боронғо герман ҡәбиләләре: бруктерҙар, каннинефаттар, хаттуарийҙар һәм хассуарҙар (1—5 йй.) ихтилалын баҫтыра.
• Гай Юлий Цезарь Випсаниан ошо территория хакимы булған Марк Геренний Пицен менән берлектә Әрмәнстан армияһы командующийы итеп тәғәйенләнә.
• Римдәр Аква Альсиетина акведугын (һыу торбаларын) төҙөй.
• Хайфала асыҡ диңгеҙҙә беренсе яһалма пристань төҙөлә.
• Херусктар башлығы Арминий (беҙҙең эраға тиклем 18 йыл — беҙҙең эраның 19 йылы) Рим армияһында хеҙмәт итә, гражданлыҡ ала.
• Ҡытай императоры Пин-ди. Пин-ди осоронда уның регенты - өләсәһе, ә фактик хаким Ван Ман була.
• Ҡытайҙың Хань династияһының яңы дәүере башлана.
• 1 ғинуар — беҙҙең эраның I быуаты, христиан йылъяҙмаһы башы.
• Овидий үҙенең "Метаморфозалар"ын яҙа.
• Ливий "Ҡала нигеҙләнгәндән тарих"та Боронғо Рим тарихын яҙа һәм мәңгеләштерә".
• Көнбайыш Европала арыҫландарҙы ҡырыу тамамлана.
• Римдә ебәк барлыҡҡа килә[1].
Халыҡ тығыҙлығы Көньяҡ Европала, Яҡын Көнсығышта, Индостанда, Ҡытай һәм Корея яры буйында юғары була. Римдә Ер халҡының 10 проценты йәшәй, әммә иң тығыҙ төбәк булып Һиндостан тора (30 процент), Ҡытай унан күпкә ҡалыша.
Боронғо герман ҡәбиләләре 1 йылда (ҡыҙғылт-һары)
• Аполлоний Тианский — неопифагорея мәктәбе философы (98 йылда вафат була).
• Секст Афраний Бурр — Рим хәрби начальнигы һәм дәүләт эшмәкәре.
• Изат II — Адиабенаның Парфян батшалығының клиент батшаһы.
• Корнелия Лентула — Косс Корнелий Лентуланың (беҙҙең эраға тиклем 1 йылда Боронғо Рим консулы) ҡыҙы.
• Стефан Первомученик — йәһүдтәр диаспораһынан сыҡҡан беренсе христиан ыҙа сигеүсеһе.
• Никанор (70-тән апостол) — апостолдар һайлаған ете диакондың береһе.
• Аршак II — Грузия батшаһы (беҙҙең эраға тиклем 20 йыл — беҙҙең эраның 1 йылы).
• Гай Антистий Вет (беҙҙең эраға тиклем 6 йыл консуы).
• Тигран IV — Бөйөк Әрмәнстан батшаһы.
1 категорияһы табылманы.