Аҡлыш

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
Ауыл
Аҡлыш
Флаг Герб
Флаг Герб
56°51′00″ с. ш. 55°37′00″ в. д.HGЯO
Ил Рәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы
Федерация субъекты Пермь крайы
Муниципаль район Барҙа районы
Тарихы һәм географияһы
Диңгеҙ кимәленән бейеклеге 138 метр
Климат уртаса континенталь
Халҡы
Халҡы
Милли составы башҡорттар
Катойконим аҡлышлар, аҡлыштар
Һанлы идентификаторҙар
Телефон коды 34292
Почта индексы 618161
Автомобиль коды 59, 81, 159
ОКАТО коды 57 204 000 044
ОКТМО коды 57 604 403 106
ГКГН номеры 0347236

Аҡлыш (Рәсәй)
Аҡлыш
Аҡлыш (Пермь крайы)
Аҡлыш
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Аҡлыш (Аҡлуш[2]) — Пермь крайының Барҙы районындағы башҡорт ауылы, Төнгүк ауыл биләмәһенә керә. Почта индексы — 618161, ОКАТО коды — 57204804002.

Ауыл район үҙәге Барҙы ауылынан яҡынса 10 км көньяҡтараҡ урынлашҡан.

Ауылдың социаль инфраструктураһына балалар баҡсаһы һәм башланғыс мәктәп, фельдшер-акушер пункты, магазин, китапхана, мәҙәниәт йорто керә. Аҡлыш халҡының төп кәсебе — шәхси йорттағы баҡсасылыҡ.

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

2010 йылда уҙғарылған Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбе мәғлүмәттәре буйынса ауылда 432 кеше теркәлгән, шул иҫәптән 192 ир һәм 240 ҡатын[3].

2005 йылда ауылда 470 кеше йәшәгән[4].

Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Аҡлыш ауылы исеме П.И.Рычковтың 1775 йылда баҫылған «Лексикон или словарь топографический Оренбургской губернии» китабында иҫкә алына[5]. 1834 йылда уҙғарылған VIII ревизия мәғлүмәттәре буйынса ауылдың 84 йортонда 522 кеше, ә 1859 йылда 126 йортта 705 кеше иҫәпләнгән[5]. Аҡлыш ауылында барлыҡ йәшәүселәр ҙә үҙҙәрен ғәйнә ырыуының аҫаба башҡорттары итеп танытҡандар[5].

Ауылда 1812 йылғы Ватан һуғышы ветераны, 1812 йылғы Ватан һуғышы иҫтәлегенә көмөш миҙал кавалеры, 20-се башҡорт полкы яуғиры Ғәбдулла Ғәбдулла улы Савин йәшәгән[5].

1815 йылдан алып ауылдың йәмиғ мәсете эргәһендә мосолман мәктәбе эшләп килгән, 1868 йылда мәктәптә 50 малай һәм 20 ҡыҙ белем алған[5].
Профессор Ә.З.Әсфәндиәров 1834 йылда үткәрелгән VIII ревизия мәғлүмәттәренә таянып ауылда йәшәүсе башҡорттарҙың исемлеген баҫтырған:

Ауылдың билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Савин Ғәбдулла Ғәбдулла улы — 1812 йылғы Ватан һуғышы ветераны, 1812 йылғы Ватан һуғышы иҫтәлегенә көмөш миҙал кавалеры, 20-се башҡорт полкы яуғиры;

Климат[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Климаты — уртаса континенталь. Ҡыш һыуыҡ һәм буранлы, ҡар ҡатламы берәр метрҙан артып китә ала. Яуым-төшөм күләменең күпселек өлөшө июнь-август айҙарына тура килә.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. https://rosstat.gov.ru/vpn/2020/Tom1_Chislennost_i_razmeshchenie_naseleniya
  2. Камалов А. А., Камалова Ф. У. Атайсал. — Уфа: Башкирское издательство «Китап», 2001. — С. 363. — 544 с. — ISBN 5-295-02882-8.
  3. Численность и размещение населения Пермского края. Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Пермскому краю. Дата обращения: 1 сентябрь 2012. Архивировано 18 октябрь 2012 года. (недоступная ссылка)
  4. Решение Земского Собрания Бардымского района от 24 июня 2005 г. №72 «О перечне населённых пунктов Бардымского муниципального района». Нормативно-правовые акты Российской Федерации — Министерство юстиции Российской Федераци. Дата обращения: 14 октябрь 2012. 2016 йылдың 14 март көнөндә архивланған.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Асфандияров А.З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап. 2009.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]