Йәнекәев Дәрд Ғәли улы

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
РУВИКИ интернет-энциклопедияһында Йәнекәев фамилиялы башҡа кешеләр тураһында мәҡәләләр бар.
Дәрд Ғәли улы Йәнекәев
Дэрд Еникеев.jpg
Тыуған көнө 21 март 1925({{padleft:1925|4|0}}-{{padleft:3|2|0}}-{{padleft:21|2|0}})
Тыуған урыны Башҡорт АССР-ының
Бәләбәй ҡалаһы
Вафат көнө 13 апрель 2016({{padleft:2016|4|0}}-{{padleft:4|2|0}}-{{padleft:13|2|0}}) (91 йәш)
Вафат урыны Мәскәү ҡалаһы
Ил Совет Социалистик Республикалар Союзы СССР
Рәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы
Ғилми даирәһе психиатрия һәм наркология
Эшләгән урыны
Альма-матер Башҡорт дәүләт
медицина институты
Ғилми дәрәжәһе медицина фәндәре докторы[d] (1979)
Ғилми исеме профессор
Награда һәм премиялары II дәрәжә Ватан һуғышы ордены Ҡыҙыл Йондоҙ ордены

Йәнекәев Дәрд Ғәли улы (рус. Еникеев Дэрд Галиевич; 21 март 1925 йыл, Башҡорт АССР-ының Бәләбәй ҡалаһы — 13 апрель 2016 йыл, Мәскәү ҡалаһы) — психиатр-ғалим, йәмәғәтсе. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 1966 йылдан Башҡорт дәүләт медицина институты, 1973 йылдан — Ҡазан Табиптарҙың белемен камиллаштырыу институты, 1996 йылдан — хәҙерге Ҡазан дәүләт медицина академияһы уҡытыусыһы. Медицина фәндәре докторы (1979), профессор (1980). II дәрәжә Ватан һуғышы (1985) һәм Ҡыҙыл Йондоҙ (1944) ордендары кавалеры.

Биографияһы

[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Дәрд Ғәли улы Йәнекәев 1925 йылдың 21 мартында Башҡорт АССР-ының[1] Бәләбәй ҡалаһында тыуған[2]. Дворян Йәнекәевтәр нәҫеленән[2].

1933 йылда мәктәпкә уҡырға бара. 10-сы синыфта үҙ теләге менән һуғышҡа китергә ғариза яҙа[3].

1943 йылдың февралендә мобилизация буйынса Ҡыҙыл Армияға саҡырыла, ошо йылдың октябрендә 3-сө Украина фронтының 20-се танк корпусы 20-се танк бригадаһында хеҙмәт итә башлай. Яралана, госпиталдә дауаланғандан һуң 333-сө уҡсылар дивизияһының 1118-се уҡсылар полкына ебәрелә, 1944 йылдың авгусынан октябренә тиклем взвод командиры була, лейтенант. Икенсе тапҡыр яраланғас, һаулығының торошо буйынса хәрби хеҙмәткә яраҡһыҙ тип табыла[4].

1944 йылда Ҡыҙыл Йондоҙ ордены менән бүләкләнә[5].

Демобилизацияланып ҡайтҡандан һуң, урта мәктәпте тамамлай һәм 1947 йылда ВЛКСМ-дың 15 йыллығы исемендәге Башҡорт дәүләт медицина институтына уҡырға инә[3].

Юғары һөнәри белем алғандан һуң, үҙ аллы хеҙмәт эшмәкәрлеген 1952 йылда Өфө ҡалаһының 1-се амбулаторияһында невропотолог булып башлай, артабан баш табип булып эшләй[3].

1966 йылдан — ВЛКСМ-дың 15 йыллығы исемендәге Башҡорт дәүләт медицина институты уҡытыусыһы[2].

1973 йылдан — Ҡазандағы Табиптарҙың белемен камиллаштырыу институты уҡытыусыһы, психиатрия һәм наркология кафедраһы мөдире[3].

1996 йылдан —хәҙерге Ҡазан медицина академияһы уҡытыусыһы, психиатрия һәм наркология кафедраһы мөдире[2][3].

Ғалим 2016 йылдың 13 апрелендә Мәскәүҙә вафат була[2].

Төп ғилми хеҙмәттәре

[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
  • Сравнительное изучение эффективности лечения инсулином и аминазином больных параноидной шизофренией / Дис. ... к.м.н. – Уфа, 1966. – 250 с.
  • Патоморфоз шизофрении под влиянием разных методов лечения / Автореф. дис. ... д.м.н. – М., 1978. – 36 с.
  • Влияние трудовой деятельности на течение заболевания и социальную реадаптацию больных шизофренией // Материалы V Всесоюзного съезда невропатологов и психиатров. – М., 1969.
  • Закономерности действия медикаментозной терапии и психотропных препаратов при лечении больных рекуррентной формой шизофрении // Роль соматических и личных факторов в этиопатогенезе нервных и психических расстройств. – Уфа, 1972.
  • Табакокурение как вид токсикомании: методические рекомендации для врачей / Д. Г. Еникеев, И. С. Болотовский. – Казань, 1982. – 24 с.
  • Победивший себя – могуч / Д. Г. Еникеев, И. С. Болотовский. – Казань : Татар. кн. изд-во 1986. – 156 с.
  • Чифиризм как вид токсикомании: методические рекомендации / Д. Г. Еникеев и др. – Казань : ГИДУВ, 1988. – 27 с.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре

[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
  • II дәрәжә Ватан һуғышы ордены (1985)[2]
  • Ҡыҙыл Йондоҙ ордены (1944)[2]

Иҫкәрмәләр

[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
  1. ↑ Хәҙер Башҡортостан Республикаһы.
  2. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 «Башҡортостан» төбәк интерактив энциклопедик порталы. ЙӘНЕКӘЕВ Дәрд Ғәли улы  (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 31 март 2025)
  3. ↑ 1 2 3 4 5 Казанская психиатрия. Научная деятельность. Посвящается 150-летию Республиканской клинической психиатрической больнице имени академика В. М. Бехтерева МЗ РТ. Научно-популярное издание. — Авт.-сост.: Менделевич Д.М., Митрофанов И.А., Яхин К.К. — Казань : Медицинский издательский дом «Практика», 2018. — 300 с. — ISBN 978-5-6042034-1-5 (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 31 март 2025)
  4. ↑ Министерство обороны Российской Федерации. Проект «Память народа». Еникеев Дэрд Галиевич. Сведения из картотеки личного состава (рус.)  (Тикшерелеү көнө: 31 март 2025)
  5. ↑ POISK.RE — электронный банк документов периода Великой Отечественной войны. Награда Дерта Еникеева. Чем награждён: Орден Красной Звезды

Әҙәбиәт

[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
  • Казанская психиатрия. Научная деятельность. Посвящается 150-летию Республиканской клинической психиатрической больнице имени академика В. М. Бехтерева МЗ РТ. Научно-популярное издание. — Авт.-сост.: Менделевич Д.М., Митрофанов И.А., Яхин К.К. — Казань : Медицинский издательский дом «Практика», 2018. — 300 с. — ISBN 978-5-6042034-1-5.

Һылтанмалар

[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
https://ba.ruwiki.ru/w/index.php?title=Йәнекәев_Дәрд_Ғәли_улы&oldid=2544391 ҡабул ителгән