Юлдыбай (Күгәрсен районы)

Ауыл
Юлдыбай
52°38′27″ с. ш. 56°46′09″ в. д.
Ил	Рәсәй Федерацияһы
Федерация субъекты	Башҡортостан
Муниципаль район	Күгәрсен районы
Тарихы һәм географияһы
Сәғәт бүлкәте	UTC+6:00
Халҡы
Халҡы	▲1029 чел. (2021)
Һанлы идентификаторҙар
Почта индексы	453340
Автомобиль коды	02, 102
ОКАТО коды	80 238 885 001
ОКТМО коды	80 638 485 101

Юлдыбай (рус. Юлдыбай) — Башҡортостандың Күгәрсен районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 276 кеше. Почта индексы — 453340, ОКАТО коды — 80238885006.

2007 йылдың 10 сентябренә тиклем ауыл 1-се Юлдыбай тип йөрөтөлә.

Халыҡ һаны

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1900 йыл	531
1920 йыл 26 август	683
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар	437
1959 йыл 15 ғинуар	472
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар	340
2002 йыл 9 октябрь	335
2010 йыл 14 октябрь	276	147	129	53,3	46,7

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Мораҡ): 25 км
• Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Яңы Хвалын): 7 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Мәләүез): 85 км

Урамдары

• Ҙур Ыҡ урамы (рус. улица Большой Ик )
• З.Биишева урамы (рус. улица З.Биишевой )
• М.Кәрим урамы (рус. улица М.Карима )
• Оло Ыҡурамы (рус. улица Оло-Ик )
• Тассы урамы (рус. улица Тассы )
• Һ.Дәүләтшина урамы (рус. улица Х.Давлетшиной)

Тарихы

V ревизия буйынса 1795 йылда Юлдыбай ауылы 25 ихатанан һәм 184 кешенән тора. Уның бер ихаталы утары булған.

1838 йылда ауылда 784 кеше йәшәй. Улар 1184 бот яҙғы иген сәскән. Бында шулай уҡ Юлдыбайҙың улдары мулла Абдулсаттар (1770) һәм Ярмөхәмәт (1750) йәшәгән. VIII һәм X ревизиялар араһында Юлдыбай тип аталған өс ауыл була. 1859 йылда 1-се Юлдыбай ауылы 410 кеше йәшәгән 128 ихатанан, 2-се Юлдыбай 404 башҡорт йәшәгән 40 йорттан тора, 3-сө Юлдыбайҙа ихатала 57 йорт була, унда 142 кеше йәшәй. 2-се Юлдыбай ауылының тағы бер исеме бар — Башҡорт Һатлығы. Һуңғы исеме аҫаба башҡорт Һатлыҡ Аллабирҙин исеменән сыҡҡандыр, күрәһең, ул 1761 йылда Тимашевҡа ер һатыуҙа ҡатнашыу өсөн Һәүен-Ҡыпсаҡ волосы вәкиле итеп һайланған. Өсөнсө ауыл да икенсе исемгә эйә булған — Мораҙым

Топонимдары

Юлдыбай ауылының топонимдар һүҙлеге.

Матбуғатта

• Башҡортостан. Йәшәнек беҙ ерҙә…14 декабрь 2018

Сайтта

• Из материалов башкирского фольклора Кугарчинского района Республики Башкортостан

Видеофильмдар

• «БАШҠОРТОСТАН ШИШМӘЛӘРЕ» Күгәрсен районының Юлдыбай ауылы янында урынлашҡан Ҡайынтау шишмәһе

Билдәле шәхестәре

• Килсенбаев Урал Таһир улы (1982), дәүләт һәм муниципаль органдар хеҙмәткәре. 2024 йылдың апреленән Башҡортостан Республикаһы Хөкүмәте Премьер-министрының беренсе урынбаҫары.
• Суфиянова Нәсимә Фәтих ҡыҙы (1949—?) — башҡорт тел белгесе. Филология фәндәре кандидаты (1993). Башҡортостан Республикаһының атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (2007).

Һылтанмалар

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап, 2009. — 744 с. ISBN 978-5-295-04683-4 (рус.)

Сығанаҡтар