6-сы Башҡорт уҡсылар полкы
| 6-сы Башҡорт уҡсылар полкы | |
|---|---|
| Ғәмәлдә булған йылдары | октябрь, 1918 — февраль, 1919 |
| Ил |
.svg){kind=small} Башҡортостан автономияһы |
| Бойһонған | Башҡорт Хөкүмәте, Башҡорт хәрби шураһы |
| Составында | Башҡорт айырым корпусы |
| Тип | ҡоро ер ғәскәрҙәре |
| Функция | автономия мәнфәғәттәрен яҡлау |
| Ҡатнашҡан хәрби бәрелештәр | Рәсәйҙә Граждандар һуғышы |
| Командирҙары | |
| Билдәле командирҙары | Ә. Ғ. Ишмырҙин, У. Н. Тереғолов |
6-сы Башҡорт уҡсылар полкы — Рәсәйҙәге Граждандар һуғышы осорондағы Башҡорт армияһының хәрби формированиеһы[1].
Тарихы
1918 йылдың 18 июнендә Башҡорт хәрби шураһы тарафынан әҙерләнгән планға ярашлы, Башҡортостан автономияһында йәшәгән башҡорттарҙан ете пехота һәм ат полкы, шулай уҡ бер артиллерия бригадаһын, шул иҫәптән 6-сы пехота полкын ойоштороу күҙаллана. Пехота полкы Стәрлетамаҡ өйәҙендә формалаша, бынан тыш уның составына Уҫы өйәҙе башҡорттарын йәлеп ите= планлаштырыла[2].
Башҡорт хәрби шураһының 1918 йылдың 16 октябрендәге бойороғона ярашлы Ырымбур ҡалаһында Стәрлетамаҡ өйәҙе башҡорттарынан 6-сы Башҡорт пехота полкы ойошторола. Полкты ойоштороу эше менән подпоручик Әүхәҙи Ишмырҙин шөғөлләнә, һуңынан уның командиры итеп тәғәйенләнә[3]. 1918 йылдың 25 октябрендә 6-сы Башҡорт уҡсылар полкы тип үҙгәртелә.
Башҡа башҡорт уҡсылар частарынан айырмалы, 6-сы Башҡорт уҡсылар полкы Башҡорт Хөкүмәтенә туранан-тура буйһона. Полк ҡарамағында Юрматы кантоны һәм ирекле отряд була. 1918 йылдың икенсе яртыһында, Ҡыҙыл Армия Башҡортостан автономияһы биләмәләренә яҡынлашҡас, 6-сы Башҡорт уҡсылар полкы фронтҡа юллана һәм 1919 йылдың февраленә ҡәҙәр Стәрлетамаҡ фронты алыштарында ҡатнаша[3].
1919 йылдың ғинуарында Башҡорт айырым корпусының 2-се Башҡорт уҡсылар дивизияһы составына инә[4]. Ғинуар аҙағына ҡарай полк составында 1 пулемет, 450 мылтыҡ менән ҡоралланған 550 кеше иҫәпләнә[5].
Башҡорт хөкүмәте һәм армияһы ҡыҙылдар яғына күскәс, 1919 йылдың 18-20 февралендә 5-се һәм 6-сы уҡсылар полктары, һуңынан 1-се һәм 2-се уҡсылар полктары фронт һыҙығын тәүгеләрҙән булып үтә[3]. 1919 йылдың февралендә полк таратыла[4].
Командирҙары
- Ә. Ғ. Ишмырҙин (1918 йылдың октябренән)
- У. Н. Тереғолов (1919 йылдың февраленән)
Иҫкәрмәләр
- ↑ Карточка издания: Башкирские национальные формирования: тактика и стратегия (март 1918 - февраль 1919 гг.). unis.shpl.ru. Дата обращения: 24 ғинуар 2025.
- ↑ Багаутдинов Р. О. Участие башкир в Гражданской войне 1917—1922 гг. / Диссертация на соискание ученой степени доктора исторических наук. — Уфа, 2019. — С. 205.
- ↑ 1 2 3 История башкирских родов. Юрматы. Том 30. Ч. 2 / С. И. Хамидуллин, Б. А. Азнабаев, И. Р. Саитбатталов, И. З. Султанмуратов, Р. Р. Шайхеев, Р. Р. Асылгужин, В. Г. Волков, А. А. Каримов, А. М. Зайнуллин. — Уфа: Китап, 2018. — С. 165—166. — 808 с. — ISBN 978-5-295-06979-6.
- ↑ 1 2 Таймасов Р. С. Шестой Башкирский стрелковый полк // Военная история башкир: энциклопедия / гл. ред. А. З. Асфандияров. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 2013. — 432 с. — ISBN 978-5-4466-0040-3.
- ↑ Таймасов Р. С. Участие башкир в Гражданской войне: книга первая. В лагере контрреволюции (1918 — февраль 1919 гг.). — Уфа, 2009. — С. 144. — 200 с. — ISBN 978-5-7477-2159-3.
Әҙәбиәт
- Багаутдинов Р. О. Участие башкир в Белом движении (1917—1920). — Уфа, 2009. — ISBN 978-5-7501-1061-2).
- Таймасов Р. С. Участие башкир в Гражданской войне: книга первая. В лагере контрреволюции (1918 — февраль 1919 гг.). — Уфа, 2009. — 200 с. — ISBN 978-5-7477-2159-3.
- Ярмуллин А. Ш. Башҡорт армияһы тарихынан. — Өфө: Китап, 2012. — 277 с. — ISBN 978-5-295-05503-4.