Почта индексы

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
почта индексы
Код NCI Thesaurus C25621
URL-да тасуирланған github.com/whosonfirst/w…
Логотип РУВИКИ.Медиа РУВИКИ.Медиа файлдары
СССР маркаһы (1977): хат һәм конвертта почта индексын яҙыу өлгөһө (ЦФА (ИТЦ «Марка») № 4775)
СССР маркаһы (1977): хаттарҙы автоматик рәүештә сорттарға айырыу (ЦФА (ИТЦ «Марка») № 4778)
Япония конвертында XXX-YYYY системаһы буйынса 7 һанлы почта индексын яҙыу өсөн селтәр

Почта индексы (рус. Почто́вый и́ндекс) — почта аша ебәрелгән әйберҙәрҙе сорттарға бүлеүҙе еңеләйтеү маҡсатында почта адресына өҫтәлгән хәрефтәрҙең йәки һандарҙың эҙмә-эҙлелеге. Хәҙерге ваҡытта милли почта хеҙмәттәренең күпселеге почта индекстарын ҡуллана.

СССР-ҙа тәүге индексация системаһы булып аҡса күсереүҙе билдәләү өсөн номерлы штемпелдәр системаһы тора, ул 1925 йылдың февралендә индерелә. Номер өс төркөм цифрҙан тора: цифрҙарҙың беренсе төркөмө 1924 йылдың 9 апрелендәге 7/117-се бойороғо буйынса элемтә округы номерына, ә икенсеһе элемтә предприятиеһы номерына тап килә. Өсөнсө төркөм — предприятиелар өсөн шәхси номер, ә тәүге икеһе элемтә округы һәм ярҙамсы бүлексә номеры була. Һөҙөмтәлә 8-разрядлы (төркөмдәр араһындағы һыҙыҡты ла индереп) номерҙар 83-13---- йәки 83-59—1 форматында була.

1920-се йылдар аҙағында СССР-ҙа дөйөм союз индексацияһы системаһы эшләнә, әммә даими административ реформалар арҡаһында ул индерелмәй.

1960-сы йылдарҙа донъяның күпселек илдәрендә почта индекстары индерелә башлай. Традицион алты һанлы индекс СССР-ҙа почта хеҙмәтендә 1969 йылда һәм халыҡ өсөн — 1971 йылда индерелә[1].

2012 йылға ҡарата почта индекстары Бөтә донъя почта союзы ағзалары булған 192 илдең адреслы системаларына индерелгән[2].

Төрлө илдәрҙең почта хеҙмәттәре почта индексын биҙәү һәм урынлаштырыу буйынса төрлө ҡағиҙәләр ҡуллана.

Күпселек инглиз телле илдәрҙә почта индексы тораҡ пункттың исеменән һуң килә, шул уҡ ваҡытта Европала почта индексы нигеҙҙә тораҡ пункттың исеменән алда килә һәм ҡайһы берҙә илдең хәрефле кодын үҙ эсенә ала. Мәҫәлән, Европа союзы илдәрендә бер йәки ике хәрефле код (барыһы ла ҙур хәрефтәр менән) ошолай яҙыла:

D-80331 München — Германия

A-1010 Wien — Австрия

Ғәҙәттә почта индексы ниндәйҙер географик өлкәгә бирелгән булыуға ҡарамаҫтан, ҡағиҙәнән ситләшеүҙәр була. Мәҫәлән, почта индексы ҙур күләмдә кореспонденциялы ойошмаларға (хөкүмәт ойошмаларына, ҙур компанияларға һәм башҡаларға) бирелеүе мөмкин.

Рәсәй Федерацияһында почта элемтәһе объектының географик зонаһы менән бәйләнеше булмаған индекстар «өҫтәмә технологик индекстар» һәм өҫтәмә технологик индекстар аббревиатураһы менән атала.

Индексты автоматлаштырылған ысул менән таныуҙы ябайлаштырыу өсөн ҡайһы бер илдәрҙә махсус ҡалып — кодлы штамп ҡулланыла.

Һанлы-хәрефле индекстар

[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Иң ныҡ таралған һанлы почта индекстарынан тыш, ҡайһы бер илдәрҙә ҡатнаш һанлы-хәрефле почта индекстары ҡулланыла. Был илдәргә Аргентина, Бруней, Бөйөк Британия, Ямайка, Ирландия, Ҡаҙағстан, Канада, Мальта, Нидерланд, Перу, Свазиленд, Сомали ҡарай.

Почта зоналары номерҙары

[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Индекс селтәре һәм СССР һәм Рәсәй почта конвертында кодлы штампта почта индексы һандарын индереү өлгөһө

Почта индекстары индерелгән ваҡытта ҙур ҡалалар йыш ҡына почта зоналарына бүленә, уларҙы шәхси нумерациялы почта бүлексәләре хеҙмәтләндерә. Почта индекстарының яңы системаһына йыш ҡына был почта бүлексәләренең кодтары (номерҙары) инә.

АҠШ-та XXXXX-YYYY рәүешендәге 9 урынлы ZIP-кодтар системаһы ҡулланыла, бында XXXXX — почта бүлексәһе урынлашҡан урындың (ҡала, башҡа тораҡ пункт, ҡала районы) коды, ә YYYY — был урын эсендә почта хеҙмәтләндереү зонаһы.

Австралияла йүнәлеште күрһәткән дүрт һанлы почта индекстары ҡулланыла. Беренсе һан Австралияның штатын йәки территорияһын күрһәтә. Почта бүлексәләренең үҙ индексы юҡ, һәм почта аша ебәрелгән әйберҙәр хеҙмәтләндереү территорияһы сиктәрендә ҡабаттан сорттарға айырыла..


  1. world-post.ru. Дата обращения: 19 февраль 2019. Архивировано 20 февраль 2019 года.
  2. About postcodes (ингл.). Resources. Postcodes. Universal Postal Union. — Информация о почтовых индексах на сайте Всемирного почтового союза. Дата обращения: 3 февраль 2011. Архивировано 28 август 2011 года.
  • Первая попытка введения почтовых индексов в СССР // Филателия СССР. — 2005. — № 8. — С. 46—49.
  • Індексація районових центрів України.. — Харьков, 1931. — 32 с. (укр.)
  • Список почтовых предприятий, ж.д. станций, городов, поселков и с/советов Украины с обозначением индексов.. — Х.: Союзоргучет, 1932. — 276 с.
  • Алфавитный список административно-территориальных районов Союза СССР / Народный комиссариат связи СССР; Газетно-почтовое отделение. Отв. ред. Монюшко. — М.: Связьтехиздат, 1932. — 48 с.
  • Алфавитный список административно-территориальных районов Союза ССР / Народный комиссариат связи СССР, Правление почтовой связи, Сектор движения почт по железнодорожным и воздушным путям. Отв. ред. В. М. Орловский. — М.: Государственное издательство по технике связи, 1936. — 146 с.
  • Почтовое отделение // Филателистический словарь / Сост. О. Я. Басин. — М.: Связь, 1968. — 164 с.
  • Почтовый индекс // Большой филателистический словарь / Н. И. Владинец, Л. И. Ильичёв, И. Я. Левитас, П. Ф. Мазур, И. Н. Меркулов, И. А. Моросанов, Ю. К. Мякота, С. А. Панасян, Ю. М. Рудников, М. Б. Слуцкий, В. А. Якобс; под общ. ред. Н. И. Владинца и В. А. Якобса. — М.: Радио и связь, 1988. — 320 с. — 40 000 экз. — ISBN 5-256-00175-2.
Некоторые сайты, содержащие индексы России, Белоруссии, Казахстана и Украины