Сусҡалы (күл)

Сусҡалы (күл)
Сусҡалы (күл)
Дәүләт	Рәсәй;

Сусҡалы (рус. Чучкалы - Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Ҡыҙыл Армия районындағы аҡмай торған тоҙло күл ^[1].

Тасуирламаһы

Абсолют бейеклеге 190 м
Минераллылыҡ тибы - тоҙло
Тоҙлолоғо 3960—4270 мг/л

Сусҡалы урыны менән ярына үтеүҙе ауырлаштырған ныҡ һаҙлыҡлы, ҡайын сауҡалыҡтары менән уратып алынған^[2]

Төбө ҡомло^[3].

Бөйөк Ебәк юлынан Бохараға йөрөй торған юлда ята^[4]

Диңгеҙ кимәленән бейеклеге 190 м ^[5].

Шифалылығы

Ләме һәм тоҙло һыуы бик шифалы, шуға күрә был һыу ятҡылығы ошо сифаттары менән киң билдәле ^[6]

Әлеге мәлдә күлдең яр буйҙарында йорттар төҙөлә, төҙөкләндереү бара^[7].

Этимологияһы

Силәбе өлкәһенең топонимикаһын өйрәнеп, китаптар сығарған географ, топонимист Шувалов Николай Иванович үҙенең «От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь» тигән һүҙлегендә атаманың башҡорт теленән ингәнен яҙа. Был урындар ҡабан сусҡалары үрсеүе менән билдәле булғандыр^[2]^[8].

Иҫкәрмәләр

↑ Озеро Чучкали (Ozero Chuchkaly) (билдәһеҙ). geo-objects.ru. Дата обращения: 17 ноябрь 2017. 2017 йылдың 17 ноябрь көнөндә архивланған.
↑ ¹ ² Озеро Чучкалы (билдәһеҙ). Сайт Челябинской области. Дата обращения: 17 ноябрь 2017. 2017 йылдың 17 ноябрь көнөндә архивланған.
↑ Первая находка моллюсков Caspiohydrobia (Mollusca: Gastropoda: Hydrobiidae) в Челябинской области (билдәһеҙ). Красная Книга Челябинской области. Дата обращения: 17 ноябрь 2017. 2017 йылдың 11 ноябрь көнөндә архивланған.
↑ Поздеев Владимир Васильевич. Казачьи деревни в Челябинской области (билдәһеҙ). Южно-Уральская Ассоциация генеалогов-любителей.. Дата обращения: 17 ноябрь 2017.
↑ Чучкалы
↑ Озеро Чучкалы(недоступная ссылка)
↑ Михаил Фонотов. Профессор ЮУрГУ И.Г. Шепелев написал книгу «Воспоминания» (билдәһеҙ). Mediazavod.ru. Дата обращения: 17 ноябрь 2017.
↑ Шувалов Н. И. От Парижа до Берлина по карте Челябинской области. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN 5-7688-0157-7.

Сығанаҡтар

Шувалов Н. И. Чучкалы // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7

Һылтанмалар

Озеро Чучкалы(недоступная ссылка)

[Озеро-1] Озеро Чучкали (Ozero Chuchkaly) (билдәһеҙ). geo-objects.ru. Дата обращения: 17 ноябрь 2017. 2017 йылдың 17 ноябрь көнөндә архивланған.

[Чучкалы-2] ¹ ² Озеро Чучкалы (билдәһеҙ). Сайт Челябинской области. Дата обращения: 17 ноябрь 2017. 2017 йылдың 17 ноябрь көнөндә архивланған.

[redbook-3] Первая находка моллюсков Caspiohydrobia (Mollusca: Gastropoda: Hydrobiidae) в Челябинской области (билдәһеҙ). Красная Книга Челябинской области. Дата обращения: 17 ноябрь 2017. 2017 йылдың 11 ноябрь көнөндә архивланған.

[4] Поздеев Владимир Васильевич. Казачьи деревни в Челябинской области (билдәһеҙ). Южно-Уральская Ассоциация генеалогов-любителей.. Дата обращения: 17 ноябрь 2017.

[5] Чучкалы

[6] Озеро Чучкалы(недоступная ссылка)

[7] Михаил Фонотов. Профессор ЮУрГУ И.Г. Шепелев написал книгу «Воспоминания» (билдәһеҙ). Mediazavod.ru. Дата обращения: 17 ноябрь 2017.

[8] Шувалов Н. И. От Парижа до Берлина по карте Челябинской области. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN 5-7688-0157-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Силәбе өлкәһе һыу ятҡылыҡтары
Өлкәнең майҙаны 10 км²-ҙан ҙурыраҡ күлдәре һәм һыуһаҡлағыстары
Күлдәр	Әйҙекүл Аҡакүл Аткүл Белеккүл Берҙәнеш Иткүл Оло Кәҫле Оло Мейәс Оло Киҫегәс Оло Ҡояш Оло Һарыкүл Оло Сәлиткүл Буташ Второе Дыуанкүл Йөрәккүл Ирташ Эткүл Ҡалды Ҡарағайкүл Каратибис Ҡартабыҙ Күсәрге Ҡораҡлы-Маян Ҡорғо Ҡурлауҙы Ҡояш Ҡыҙылташ Кесе Һарыкүл Кесе Мейәс Маян Миркәй Мышыкүл Оҡонкүл Первое Һеләүһен Илашты Синара Смолино Һыуығаяҡ Һуңкүл Һағындыҡ Тоҙ-Аҡкүл Терекүл Тишке Треустан Түрғәяҡ Өйәлге Уйылға Олағас Себәкүл Сыбаркүл Шәүәлеш Тыуғанъяҡ күле
Һыуһаҡлағыстар	Арғужа Үрге Ирәмәл Үрге Арыҫлан Верхнеурал Долгобродское Нязепетровское Троицкое Шершнёвское Көньяҡ Урал