Япарһаҙ
Ауыл | |||
Япарһаҙ | |||
---|---|---|---|
Япарһаҙ | |||
52°14′52″ с. ш. 57°56′25″ в. д.HGЯO | |||
Ил | Рәсәй Федерацияһы | ||
Федерация субъекты | Башҡортостан | ||
Муниципаль район | Йылайыр районы | ||
Тарихы һәм географияһы | |||
Сәғәт бүлкәте | UTC+6:00 | ||
Халҡы | |||
Халҡы | |||
Рәсми тел | башҡортса и урыҫ теле | ||
Һанлы идентификаторҙар | |||
Почта индексы | 453694 | ||
Автомобиль коды | 02, 102 | ||
ОКАТО коды | 80 227 825 007 | ||
ОКТМО коды | 80 627 425 131 | ||
|
Япарһаҙ (рус. Япарсаз) — Башҡортостандың Йылайыр районындағы ауыл. 2009 йылдың 1 ғинуарына ҡарата халыҡ һаны 289 кеше[2]. Почта индексы — 453694, ОКАТО коды — 80227825007.
Халыҡ һаны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Милли составы
Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса башҡорттар 95 % тәшкил итә[3].
Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)
Иҫәп алыу йылы һәм көнө | Бөтә халыҡ | Ир-егеттәр | Ҡатын-ҡыҙҙар | Ир-егеттәр өлөшө (%) | Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%) |
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар) | |||||
1920 йыл 26 август | |||||
1926 йыл 17 декабрь | |||||
1939 йыл 17 ғинуар | 116 | 52 | 64 | 44,8 | 55,2 |
1959 йыл 15 ғинуар | 200 | 93 | 107 | 46,5 | 53,5 |
1970 йыл 15 ғинуар | 279 | 140 | 139 | 50,2 | 49,8 |
1979 йыл 17 ғинуар | 275 | 142 | 133 | 51,6 | 48,4 |
1989 йыл 12 ғинуар | 37 | 21 | 16 | 56,8 | 43,2 |
2002 йыл 9 октябрь | 284 | 144 | 140 | 50,7 | 49,3 |
2010 йыл 14 октябрь | 236 | 122 | 114 | 51,7 | 48,3 |
Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.
- 1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
- 1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны
Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.
- 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.
- Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.
- 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.
- Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.
- 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)
- Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.
- 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.
- Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.
- 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.
- Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.
- 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
- 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7
- 1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.
Географик урыны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Район үҙәгенә тиклем (Йылайыр): 63 км
- Ауыл советы үҙәгенә тиклем (Матрай): 8 км
- Яҡындағы тимер юл станцияһы (Сибай): 105 км
Урамдары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Йылайыр кантоны биләмәһендә 1909—1911 йылдарҙа ауылға украин күскенселәре утар булараҡ нигеҙ һала. Шулай уҡ Киржаки, Рыков (Рыжов) исемдәре менән билдәле. Хәҙерге статусын 1930-сы йылдарҙа ала.
Башҡорттар йәшәй (2002). Халҡы "Башҡортоста совхоз МУАХП-нда эшләй. Төп мәктәп, балалар баҡсаһы, фельдшер-акушерлыҡ пункты, китапхана, клуб бар[5]. Шулай уҡ уҡығыҙ[6].
Матбуғатта[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Видеофильмдар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
Сығанаҡтар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ https://rosstat.gov.ru/vpn/2020/Tom1_Chislennost_i_razmeshchenie_naseleniya
- ↑ Башҡортостан Республикаһының райондары буйынса белешмә китабы 2016 йылдың 4 март көнөндә архивланған.
- ↑ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — приложение в формате Excel 2016 йылдың 4 март көнөндә архивланған..
- ↑ Межрайонная инспекция Федеральной налоговой службы № 37 по Республике Башкортостан
- ↑ http://wiki02.ru/encyclopedia/yaparsaz/t/17231
- ↑ http://bashenc.online/ba/articles/95218/