Гәрәбаш
| Ауыл | |||
| Гәрәбаш | |||
|---|---|---|---|
| рус. Гарибашево | |||
| 56°10′12″ с. ш. 55°34′26″ в. д.HGЯO | |||
| Ил |
 Рәсәй Федерацияһы |
||
| Федерация субъекты | Башҡортостан | ||
| Муниципаль район | Тәтешле | ||
| Ауыл советы | Шулған | ||
| Тарихы һәм географияһы | |||
| Сәғәт бүлкәте | UTC+6:00 | ||
| Халҡы | |||
| Халҡы | ↘446[1] кеше (2010) | ||
| Һанлы идентификаторҙар | |||
| Почта индексы | 452843 | ||
| Автомобиль коды | 02, 102 | ||
| ОКАТО коды | 80 250 860 002 | ||
| ОКТМО коды | 80 650 460 106 | ||
|
|
|||
.svg)
Гәрәбаш (рус. Гарибашево) — Башҡортостандың Тәтешле районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 446 кеше[2].
Почта индексы — 452843, ОКАТО коды — 80250860002.
Халыҡ һаны
Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)
| Иҫәп алыу йылы һәм көнө | Бөтә халыҡ | Ир-егеттәр | Ҡатын-ҡыҙҙар | Ир-егеттәр өлөшө (%) | Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%) |
| 1897 йыл 9 февраль ( 26 ғинуар) | |||||
| 1920 йыл 26 август | |||||
| 1926 йыл 17 декабрь | |||||
| 1939 йыл 17 ғинуар | |||||
| 1959 йыл 15 ғинуар | |||||
| 1970 йыл 15 ғинуар | |||||
| 1979 йыл 17 ғинуар | |||||
| 1989 йыл 12 ғинуар | |||||
| 2002 йыл 9 октябрь | |||||
| 2010 йыл 14 октябрь | 446 | 214 | 232 | 48,0 | 52,0 |
Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.
- 1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
- 1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны
Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.
- 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.
- Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.
- 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.
- Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.
- 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)
- Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.
- 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.
- Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.
- 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.
- Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.
- 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
- 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7
- 1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.
2002 йылғы йәниҫәпкә ярашлы, ауылда башлыса башҡорттар (92 %) йәшәй[3].
Географик урыны
- Район үҙәгенә тиклем (Тәтешле): 47 км
- Ауыл Советы үҙәгенә тиклем (Шулған): 7 км
- Яҡындағы тимер юл станцияһы (Көйәҙе): 47 км
Гәрәй йылғаһы буйында урынлашҡан.
Тарихы
Ауылға Ҡазан даруғаһы Урман-Гәрә улусы башҡорттарының аҫаба ерҙәрендә 1750 йылғы керҙәшлек килешеүе буйынсаса удмурттар нигеҙ һала.[4] Урман-Гәрә улусы башҡорттарының 1750 йылғы килешеүе нигеҙендә удмурттар Гәрә йылғаһының үрге ағымында Гәрәбаш исеме менән торамаға нигеҙ һала. Керҙәштәр аҫаба башҡорттарға йылына һәр йорттан 40 тин түләгән. 1795 йылда 65 кеше иҫәпкә алынған. 1816 йылда 89 ир-ат булған. 1834 йылда 250 кеше йәшәгән. X ревизия ваҡытында 438 удмурт йәшәгән. Улар аҫаба тип күрһәтелгән. 1870 йылғы материал күрһәтеүенсә, ауылда аҫаба башҡорттар ҙа йәшәгән (ул ваҡытта 243 кеше иҫәпләнгән). Удмурттар 269 кеше булған.
1920-се йылда Бөрө кантоны Ҡыҙыл Яр улусы составында 201 йортта 991 кеше йәшәгән типтәр ауылы күрһәтелә. Типтәр ҡатламына ҡараған мариҙар һәм удмурттар XIX быуат уртаһында кире үҙ этностарына ҡайтҡан.[5]
Билдәле шәхестәре
- Вәлиева Финә Мансур ҡыҙы (8.01.1969), театр актёры. Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (2013).
Иҫкәрмәләр
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан. Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
- ↑ Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- ↑ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009 2016 йылдың 4 март көнөндә архивланған.
- ↑ Гәрәбаш // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- ↑ Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — ISBN 978-5-295-04683-4. стр.319
Һылтанмалар
- Гәрәбаш // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
| Башҡортостан Республикаһы Тәтешле районы ауылдары | |||
|---|---|---|---|
.png) | Район үҙәге: Үрге Тәтешле ауылы |  | |
