Ибрай (Әлшәй районы)

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
Ибрай
Ибрай
Административ-территориаль берәмек Ибрай ауыл Советы
Дәүләт
Уникальный номер ГАР ec6cdbbe-3e13-4502-b057-0289c08222cb
Почта индексы 452136
Рәсми атамаһы Ибрай
Халыҡ һаны
Код КЛАДР 0200200006600

Ибрай (рус. Ибраево) — Башҡортостандың Әлшәй районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 241 кеше[2]. Почта индексы — 452136, ОКАТО коды — 80202819003.

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Милли составы

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәттәре буйынса башҡорттар 97 % тәшкил итә[3].

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө Бөтә халыҡ Ир-егеттәр Ҡатын-ҡыҙҙар Ир-егеттәр өлөшө (%) Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1795 йыл 153
1865 йыл 519
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1906 йыл 603
1920 йыл 26 август 708
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар 547
1959 йыл 15 ғинуар 466
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар 250
2002 йыл 9 октябрь 288
2010 йыл 14 октябрь 241 123 118 51,0 49,0

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Географик урыны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Район үҙәгенә тиклем (Раевка): 15 км
  • Ауыл Советы үҙәгенә тиклем (Яңы Сәпәш): 5 км
  • Яҡындағы тимер юл станцияһы (Раевка): 15 км

Урамдары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Йәштәр урамы (рус. улица Молодежная)
  • Сәнәғәт зонаһы (рус. зона Промышленная)
  • Үҙәк урам (рус. улица Центральная)[4]

Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Ибрай ауылы — Яйыҡ-Ҫыбы-Мең улусы башҡорттарының аҫаба ерендә керҙәш бөрйән башҡорттары торамаһы. Улар Дүртөйлө ауылынан (хәҙерге Дәүләкән районы) подпоручик Әбдей Йомағоловты туғандары менән бергә «1790 һәм 1791 йылдарҙа оброктан килешеү буйынса йылына 40 һәм 50 һумлыҡ түләү менән» яйыҡ-ҫыбы меңдәрҙе индерә.

Унда поручик (1807 йылдан) йәшәй. Әбдей Йомағолов (1762—1818), ул Ырымбур губернаһының Бәләбәй өйәҙендә урынлашҡан 12-се Башҡорт кантонын етәкләй. VII ревизияла уның 4 ҡатыны (39, 40, 30, 36 йәш) булған. Уның улдары Хәсән (улы Дәүләтша), Әҙил (улы Котлобирҙе), Исхаҡ (улы Садиҡ), Исмәғил, Иҙрис, Йосоп, Ибраһим, Әхмәт, Ҡыҙрас, Мөхәмәтғәле, Көнәфиә, Яҡуп, Ибниәмин, Айса, Мөхәмәтәмин.

Бында тәүге төпләнеүсе Ибрайҙың улы Иҫәнбай Ибраев (1729—1813), уның улы Ҡалмаҡ (уның улы Ғилембирҙе) йәшәгән.

1795 йылда 153 башҡорт (29 йорт), 1816 йылда — 222 (41 йорт), 1834 йылда — 354 (36 йорт), 1859 йылда — 498 (92 йорт), 1870 йылда — 499 (92), 1917 йылда — 752 (153 йорт), 1920 йылда — 708 (145 йорт).

Был ауылда йәшәүсе зауряд-сотник Теләүкәй Килмөхәмәтов 1812 йылда 12-се башҡорт полкы составында француз илбаҫарҙарына ҡаршы һуғыша. Ике көмөш миҙал менән бүләкләнгән.

1843 йылда 354 кешегә 1090 бот яҙғы иген сәселгән. 1917 йылда 153 йортҡа 612 тиҫтә һөрөлгән ер тура килгән. 86 йорттоң — 4 дисәтинәгә, 35-енең — 10-ға, 5-енең — 15, 7-һенең 15-тән ашыу дисәтинәгә тиклем һөрөнтө ерҙәре булған. 20 йорт хужаһы игенселек менән шөғөлләнмәгән. 19 быуат аҙағында тиклем йәйләүгә сығалар[5].

Матбуғатта[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Видеофильмдар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Ибрай аулы юбилейы[9]

Билдәле шәхестәре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]