Болотников Пётр Григорьевич

Гражданлығы	СССР; Рәсәй;
Спорт төрө	Еңел атлетика
Һөнәр төрө	легкоатлет-стайер, тренер, еңел атлет
Ҡатнашыусы	1964 йылғы йәйге Олимпия уйындары, 1960 йылғы йәйге Олимпия уйындары, 1956 йылғы йәйге Олимпия уйындары и Чемпионат Европы по лёгкой атлетике 1962[d]
Заты	ир-ат
Әүҙемлек осороноң тамамланыуы	1965
Сәйәси фирҡә ағзаһы	Советтар Союзы Коммунистар партияһы;
Вафат булған урыны	Краснослободск[d], Мордовия Республикаһы, Рәсәй или ; Мәскәү ҡалаһы, Рәсәй;
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре	почётный знак «За заслуги в развитии физической культуры и спорта»[d]
Әүҙемлек осороноң башланыуы	1956 — 1965
Бейеклеге/буйы	173 сантиметр
Ауырлығы	64 килограмм
Ерләнгән урыны	Троекуров зыяраты[d];
Тыуған көнө	8 март 1930
Вафат булған көнө	20 декабрь 2013 (83 йәш)
Тыуған урыны	Мордовия Республикаһы, Рәсәй;

Болотников Пётр Григорьевич (8 март 1930 йыл — 20 декабрь 2013 йыл) — СССР спортсыһы, оҙон дистанцияға йүгереүсе. 1960 йылғы олимпия чемпионы, 10 000 метрлыҡ дистанцияла донъя экс-рекордсмены^[3], СССР-ҙың атҡаҙанған спорт мастеры (1960). Ленин (1960), Халыҡтар Дуҫлығы (1985), Почёт (1995) һәм III дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордендары кавалеры (1999); Мордовияның почетлы гражданы.

Биографияһы

Пётр Григорьевич Болотников 1930 йылдың 8 мартында Урта Волга крайының Мордва автономиялы өлкәһенең^[4] Зиновкин ауылында тыуған.

20 йәшендә армияла ярыштарҙа тәүге тапҡыр ҡатнашып, 3 километрлыҡ кроссты 9.16, 2 ваҡыт эсендә йүгереп үтә (рекорд дивизияһы). Армияға тиклем гимнастика менән шөғөлләнә, шуның арҡаһында физик әҙерлектең яҡшы базаһын ала, унһыҙ, үҙе әйтеүе буйынса, көслө стайер була алмаҫ ине

Тренерҙар мәктәбен һәм Физик культура институтын тамамлай. Еңел атлетика буйынса «Спартактың» өлкән тренеры (1965—1985). 1960 йылда Римдағы Олимпия уйындарында 10000 м йүгереү буйынса еңә.

5000 һәм 10000 м дистанцияла һәм 5 км кросста ун өс тапҡыр СССР чемпионы (1957—1962, 1964). 10000 м (1962) дистанцияла Европа Чемпионы, 10000 м дистанцияла донъя рекордсыһы (1960—1963)

Петр Болотниковтың Римда үткән Олимпия уйындарындағы был еңеүенән һуң бер ниндәй ҙә совет йәки рәсәй йүгереүселәре стайер дистанцияла (1500 м һәм унан да оҙонораҡҡа) алтын йондоҙ яулай алмай.

1962 йылдан КПСС ағзаһы. 1990—1992 йылдарҙа ДСО «Спартак» Үҙәк советын етәкләй, почетлы президиум ағзаһы һәм «Спартак» спорт йәмғиәтенең почетлы рәисе (1996), Рәсәй Үҙәк клубы «Шиповка юных» рәйесе, (1995), «Хеҙмәт» гәзите һәм «Мәскәү -Лужники» Кубогы (1992) призына үткәрелгән ярыштарҙа төп судья була. Оло йәштә булыуына ҡарамаҫтан, П.Болотников Йондоҙло ҡаласыҡта Юрий Гагарин иҫтәлегенә традицион уҙыш парадын асыу буйынса етәкселек итә^[5].

Саранскта традиция буйынса Болотников Петр призына халыҡ-ара йүгереү ярышы үтә.

Петр Болотников 2013 йылдың 20 декабрендә вафат була^[6]. Мәскәүҙә Троекуров зыяратында ерләнә.

Ярыштарҙа сығыш яһауы

**Халыҡ -ара ярыштар**
Дата	Ярыштар	Ҡала	Урын	Дистанция	Һөҙөмтә
1956	Йәйге Олимпия уйындары	Мельбурн	9	5 000 м^[en]	14.22,4
1956	Йәйге Олимпия уйындары	Мельбурн	16	10 000 м^[en]	—^[7]
1957	Студент уйындары	Мәскәү	I	10 000 м^[en]	29.14,6
1960	Йәйге Олимпия уйындары	Рим	I	10 000 м^[en]	28.32,2
1962	Бөтә донъя йәштәр фестивале^[fi]	Хельсинки	I	5000 м^[en]	13.56,6
	Европа чемпионаты	Белград	III	5000 м^[en]	14.02,6
	Европа чемпионаты	Белград	I	10 000 м^[en]	28.54,0
1964	Йәйге Олимпия уйындары	Токио	25	10 000 м^[en]	30.52,8

**СССР чемпионаты**
Йыл	Дистанция	Һөҙөмтә	Дата	Ҡала	Урын
1954	марафон	2:41.12	18 июль	Мәскәү	18
1956	5000 м	14.12,6	5—16 август	Мәскәү	III
1956	10000 м		5 август	Мәскәү	4
1957	5000 м	13.58,0	2 сентябрь	Мәскәү	II
	10000 м	29.09,8	31 август		I
	кросс 8 км	24.09,6	27 октябрь		II
1958	5000 м	13.58,8	19 июль	Таллин	I
	10000 м	29.06,8	28 октябрь	Тбилиси	I
	кросс 5 км	14.26,4	11 май	Мәскәү	I
1959	5000 м	13.52,8	14 август	Мәскәү	I
1959	10000 м	29.03,0	9 август	Мәскәү	I
1960	5000 м	13.55,8	18 июль	Мәскәү	I
	10000 м	29.16,6	16 июль	Мәскәү	I
	кросс 8 км	25.03,0	30 октябрь	Харьков	II
1961	5000 м	14.08,8	3—9 августа	Тбилиси	I
1961	10000 м	29.24,8	3—9 августа	Тбилиси	I
1962	5000 м	13.56,0	13 август	Мәскәү	I
	10000 м	28.18,2	11 август	Мәскәү	I
	кросс 5 км		23 февраль	Мукачево	33
1964	10000 м	28.39,6	27 сентябрь	Киев	I
1965	5000 м	13.58,0	9—17 октябрь	Алма-Ата	II
1965	10000 м	29.06,4	14 октябрь	Алма-Ата	III

Рекордтары

Бөтә союз (донъя ярыштары түгел)[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

3000 м — 8.00,8 — Мемориал Януша Кусоциньского^[en], Варшава, 1959.

Китаптары

Болотников П. Г. Последний круг. — М.: «Молодая гвардия», 1975. — 208 с. — (Спорт и личность).

Иҫкәрмәләр

↑ Pyotr Grigoryevich Bolotnikov // выгрузка данных Freebase — Google.
↑ ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ Olympedia (ингл.) — 2006.
↑ Пётр Болотников. О беге, о друзьях, о себе // Лёгкая атлетика : журнал. — М., 2010. — № 3. — С. 14—17.
↑ Хәҙер Мордва Республикаһының Краснослободский районы
↑ http://www.mosreg.ru/userdata/1277991996.pdf(недоступная ссылка)
↑ Скончался олимпийский чемпион-1960 Петр Болотников
↑ Результат не зафиксирован

Һылтанмалар

Болотников Пётр Григорьевич — Sports-Reference.com (инг.) сайтында олимпия статистикаһы
Болотников Пётр Григорьевич // Олимпийская энциклопедия / Павлов С. П.. — М.: Советская энциклопедия, 1980. — 415 с.

[_8c64a5e610505c40-1] Pyotr Grigoryevich Bolotnikov // выгрузка данных Freebase — Google.

[_4efa6b698df45ee4-2] ¹ ² ³ ⁴ ⁵ ⁶ Olympedia (ингл.) — 2006.

[B-3] Пётр Болотников. О беге, о друзьях, о себе // Лёгкая атлетика : журнал. — М., 2010. — № 3. — С. 14—17.

[4] Хәҙер Мордва Республикаһының Краснослободский районы

[5] ttp://www.mosreg.ru/userdata/1277991996.pdf(недоступная ссылка)

[6] Скончался олимпийский чемпион-1960 Петр Болотников

[7] Результат не зафиксирован

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]