Кулакова Галина Алексеевна
 Галина Кулакова | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Шәхси мәғлүмәт | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Енесе | ҡатын-ҡыҙ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Тулы исеме | Галина Алексеевна Кулакова | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гражданлығы | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Тыуған көнө | 29 апрель 1942 (82 йәш) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Тыуған урыны | Логачи ауылы, Воткинск районы, Удмурт АССР-ы, СССР | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Буйы | 160 см | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ауырлығы | 57 кг | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Карьера | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Клуб |
«Труд» Ижевск «Труд» Прокопьевск |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Тренер | Наймушин П. Ф. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Йыйылмала | 1967−1982 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Статус | сығыш яһауҙан туҡтай | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Карьераһын туҡтата | 1982 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Миҙалдар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Гали́на Алексе́евна Кулако́ва (29 апрель 1942 йыл) — совет саңғысыһы, 4 тапҡыр Олимпия чемпионы, 5 тапҡыр донъя чемпионы[1], Донъя кубогын яулаусы, 39 тапҡыр СССР чемпионы[1]. СССР-ҙың атҡаҙанған спорт мастеры (1970), Рәсәйҙең атҡаҙанған тренеры. «Труд» йәмғиәте өсөн сығыш яһай.
Биографияһы һәм спорт ҡаҙаныштары
Галина Кулакова 1942 йылдың 29 апрелендә Удмурт АССР-ының Воткинск районы Логачи ауылында тыуған, күп балалы крәҫтиән ғаиләһендә иң бәләкәй бала була (2 ағаһы һәм 6 апаһы була)[2] Атаһы, Кулаков Алексей Николаевич, 1941 йылдың сентябрендә хәбәрһеҙ юғала[3]. Әсәһе, Кулакова Дарья Арсентьевна (1901—1982) — колхозсы.
1954 йылдың 18 майында Удмурт АССР-ы Министрҙар Советы Воткинск һыуһаҡлағысының һыу баҫыу зонаһына эләккән ауыл халҡын, шул иҫәптән Логачи ауылын күсерергә ҡарар итә[4]. Кулаковтар ғаиләһе Степаново ауылына күсеп килә[5].
Йәш сағында Галина «Воткинский» совхозында һауынсы булып эшләй. 1964 йылда ул Воткинскиҙа һеңлеһе Лидияла ҡунаҡта була. Лидия машиналар эшләү заводында эшләй һәм завод ярыштарында саңғы уҙышында сығыш яһарға тейеш була, әммә ауырып китә. Галина уның исеме менән ярыша һәм икенсе урынды ала. Тренер Пётр Наймушин уға иғтибар итә һәм Ижевскиға ярыштарға саҡыра[6].
1962 йылда Кулакова Ижевск педагогия училищеһын тамамлай. 1964 йылда Воткинск машиналар эшләү заводына физик тәрбиә буйынса инструктор булып эшкә алына. 1966 йылда Кемерово өлкәһенә күсеп килә, унда Прокопьевск физик культура техникумында уҡый[7].
Галина Кулакова 1968 йылдан СССР йыйылма командаһы составында сығыш яһай башлай[7].
- 1972 йылда Саппоролағы Олимпия уйындарында саңғы ярыштарында мөмкин булған бөтә алтын миҙалдарҙы яулай (10 км, 5 км һәм 3х5 км эстафета);
- 1976 йылда 3х5 километрлыҡ эстафетала Олимпия чемпионы;
- 1968 йылғы Олимпия уйындарында вице-чемпион;
- 1968 йылғы Олимпия уйындарының бронза призеры (3х5 км эстафета) һәм 1976 (5 км);
- 1974 йылда Фалунда үткән донъя чемпионатында мөмкин булған бөтә алтын миҙалдарҙы яулай (10 км, 5 км һәм 4х5 км);
- 1970 йылда 5 километрҙа һәм 3х5 км эстафетала ике тапҡыр донъя чемпионы;
- 39 тапҡыр СССР чемпионы: 5 км (1969, 1973, 1974, 1975, 1977, 1979), 10 км (1969, 1970, 1971, 1972, 1973, 1974, 1975, 1977, 1978, 1982), 20 км (1977, 1978, 1979, 1979, 1979) 1980, 1981), 30 км (1975, 1976, 1977, 1979, 1980), 4х5 км эстафета (1967, 199) 69, 1970, 1971, 1972, 1973, 1974, 1975, 1976, 1978, 1979, 1981).
- 1978/79 йылдарҙа беренсе Донъя кубогын яулаусы.
1976 йылдан 1982 йылға тиклем Галина Кулакова Удмурд АССР-ы Министрҙар Советы ҡарамағындағы физик культура һәм спорт буйынса комитеттың физик культура буйынса инструкторы вазифаһын биләй[7].
Спорт карьераһын 1982 йылда тамамлай, саңғыһын Тамара Тихоноваға тапшыра. 1984 йылда Халыҡ-ара олимпия комитеты президенты Хуан Антонио Самаранч Кулакованы көмөш олимпия ордены менән бүләкләй[7].
1990 йылдар башында Галина Кулакова Италмас ауылында төпләнә, унда 2001 йылдың майында уның йорт-музейы асыла[8][9].
2019 йылдың 8 сентябрендә Удмурт Республикаһының Воткинск районында «Камские дали» туристик комплексында саңғысыға һәйкәл асыла, постаментта уның бөтә ҡаҙаныштары һәм наградалары яҙыла[10].
2022 йылдың майында Ижевскиҙа Галина Кулакова хөрмәтенә урам атала[11].
Дәүләт наградалары
- IV дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены (1997)
- Почет ордены (27.04.2023)[12]
- Ленин ордены (03.03.1972)
- 3 «Почёт Билдәһе» ордены (09.04.1970; 10.05.1976; 09.04.1980[13]))
- «Өлгөлө хеҙмәт өсөн» миҙалы
- Рәсәйҙең атҡаҙанған тренеры.
Иҫкәрмәләр
- ↑ Галина Кулакова // Физкультура и спорт. — 1982. — Ғинуар.
- ↑ Юбилей королевы лыжни. izhlife.ru. Дата обращения: 19 ғинуар 2022. Архивировано 17 сентябрь 2021 года.
- ↑ Кулаков Алексей Николаевич. Память народа. Дата обращения: 17 апрель 2021. Архивировано 17 апрель 2021 года.
- ↑ Игачева Татьяна Юрьевна, Вахрушева Эвелина Андреевна. Топонимика села Камское и его окрестностей : начало XIX – начало XXI вв / Руководитель: Новоселова Наталья Юрьевна; науч. конс.: Скачкова Алла Павловна. — Камское: Воткинское районное отделение УРО РОИА, 2015. — С. 6. — 20 с. Архивировано 23 ноябрь 2018 года.
- ↑ Малов В. И. Музей Галины Кулаковой // 100 великих спортсменов. — М.: Вече, 2012. — 431 с. — ISBN 978-5-9533-6566-6.
- ↑ Светлана Сырыгина. Галина Кулакова: «Обо мне говорили: «Удмурты привезли какую-то доярку». IZHLIFE (30 ғинуар 2014). — Интервью. Дата обращения: 17 апрель 2021. Архивировано 23 ғинуар 2021 года.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Кто есть кто в Удмуртии. Справочное издание / Гл. ред. Тонкова А.. — 3-е издание, переработанное и дополненное. — Ижевск: Регион-Пресс, 2006. — С. 259. — 448 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-93595-0042.
- ↑ Лыжи за печкой стоят. Дата обращения: 1 ноябрь 2009. Архивировано из оригинала 17 декабрь 2010 года.
- ↑ Прославленная лыжница Галина Кулакова стала хозяйкой музея — «Спорт-Экспресс», 30 апреля 2001
- ↑ Анастасия Захарова. Памятник Галине Кулаковой открыли в Удмуртии. Комсомольская правда (8 сентябрь 2019). Дата обращения: 8 сентябрь 2019. Архивировано 10 сентябрь 2019 года.
- ↑ Постановление Администрации города Ижевска от 16.05.2022 № 953 «О переименовании улицы им. Сакко и Ванцетти в улицу им. Г. А. Кулаковой»
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 27 апреля 2023 года № 304 «О награждении государственными наградами Российской Федерации»
- ↑ Указ Президиума Верховного Совета СССР от 9 апреля 1980 года № 1859—Х «О награждении орденами и медалями СССР спортсменов, тренеров, работников физической культуры и спорта по итогам XIII зимних Олимпийских игр» // «Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик». — № 16 (2038) от 16 апреля 1980 года. — Ст.292.
Һылтанмалар
- Галина Кулакова на Олимпийских играх Архивная копия от 20 ғинуар 2011 на Wayback Machine (инг.)
- Кулакова Галина Алексеевна // Большая олимпийская энциклопедия: В 2 т. / Автор-составитель В. Л. Штейнбах. — М.: Олимпия Пресс, 2006.
- Великие спортсмены XX века. Галина Кулакова
- Кулакова на сайте ski.ru
- Интервью с Кулаковой в 2002 году(недоступная ссылка)
- Сайт, посвящённый Кулаковой
- Интервью с Кулаковой в 2014 году
- Документальный фильм YouTube сайтында Галина Кулакова: «Я человек деревенский…» . Режиссёр Андрей Русских, 2012 год.
 | |
|---|---|
| Словари и энциклопедии |
 Саңғы ярыштары буйынса 5 километрға йүгереү буйынса Олимпия чемпионкалары | |
|---|---|
| |
| Саңғы ярыштары буйынса 10 километрға йүгереү буйынса Олимпия чемпионкалары | |
|---|---|
| |
 Саңғы ярыштары буйынса эстафетала Олимпия чемпионкалары | |
|---|---|
| |
| |
.svg){kind=small}
| |
| |
- 29 апрелдә тыуғандар
- 1942 йылда тыуғандар
- Ҡалыптар:Олимпия уйындары
- IV дәрәжә «Ватан алдындағы хеҙмәттәре өсөн» ордены кавалерҙары
- Почёт ордены кавалерҙары
- Ленин ордены кавалерҙары
- «Почёт Билдәһе» ордены кавалерҙары
- «Өлгөлө хеҙмәт өсөн» миҙалы менән наградланыусылар
- Көмөш Олимпия ордены кавалерҙары
- СССР-ҙың атҡаҙанған спорт мастерҙары
- Рәсәйҙең атҡаҙанған тренерҙары
- Алфавит буйынса шәхестәр
- Алфавит буйынса спортсылар
- Алфавит буйынса саңғысылар