Сырышҡы
| Ауыл | |||
| Сырышҡы | |||
|---|---|---|---|
| башҡ. Сырышҡы | |||
 | |||
| 53°52′54″ с. ш. 57°12′01″ в. д.HGЯO | |||
| Ил |
 Рәсәй Федерацияһы |
||
| Федерация субъекты | Башҡортостан | ||
| Муниципаль район | Белорет | ||
| Ауыл советы | Егәҙе | ||
| Тарихы һәм географияһы | |||
| Сәғәт бүлкәте | UTC+6:00 | ||
| Халҡы | |||
| Халҡы | ↗1[1] кеше (2010) | ||
| Конфессиялар | сөнни мосолмандар | ||
| Һанлы идентификаторҙар | |||
| Почта индексы | 453552 | ||
| Автомобиль коды | 02, 102 | ||
| ОКАТО коды | 80 211 816 004 | ||
| ОКТМО коды | 80 611 416 116 | ||
|
|
|||
 РУВИКИ.Медиа файлдары | |||
Сырышҡы (рус. Сарышка) — Башҡортостандың Белорет районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 1 кеше[2].
Почта индексы — 453552, ОКАТО коды — 80211816004.
Егәҙе ауыл советына ҡарай.
Тарихынан
Сырышҡы ауылы — Белорет районындағы Ҡатай ырыуына ҡараған сик буйындағы һуңғы ауыл.
Ауыл халҡы борондан урман эше, ҡортсолоҡ менән көн күрә, шулай уҡ Егәҙе суйын иретеү заводына ла эшкә йәлеп ителгән була. Завод 1888 йылда кирбес етештереү заводы төҙөүҙән башланып китә. 1893 йылда яңы төҙөлгән заводҡа эргә-тирәләге ауылдарҙан халыҡ ағыла башлай. Улар араһында Сырышҡы ауылынан йөрөп эшләүселәр табыла[3].
Өфө губернияһы буйынса 1897 йылғы халыҡ иҫәбе мәғлүмәттәре баҫылған китапта 500 кешенән күберек кеше йәшәгән ауылдар исемлеге бар, унда Сырышҡы ла ингән булған [1]
Ә.З. Әсфәндиәровтың «История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий» тигән китабында Тамъян-Ҡатай кантоны Ҡатай улусына ҡараған Сырышҡы утарында 1926 йылда 5 кенә йорт булғаны билдәләнгән[4].
Үҙгәртеп ҡороу йылдары Туҡандағы, Егәҙеләге ойошмаларҙың ябылыуына килтерә, шуның һөҙөмтәһендә Сырышҡы ла юҡҡа сығыу сигенә етә. 2010 йылда үткәрелгән халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса, ауылда 1 кеше йәшәгән[2].
Халыҡ һаны
Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)
| Иҫәп алыу йылы һәм көнө | Бөтә халыҡ | Ир-егеттәр | Ҡатын-ҡыҙҙар | Ир-егеттәр өлөшө (%) | Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%) |
| 1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар) | |||||
| 1920 йыл 26 август | |||||
| 1926 йыл 17 декабрь | |||||
| 1939 йыл 17 ғинуар | |||||
| 1959 йыл 15 ғинуар | |||||
| 1970 йыл 15 ғинуар | |||||
| 1979 йыл 17 ғинуар | |||||
| 1989 йыл 12 ғинуар | |||||
| 2002 йыл 9 октябрь | |||||
| 2010 йыл 14 октябрь | 1 | 1 | - | 100,0 |
Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.
- 1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
- 1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны
Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.
- 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.
- Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.
- 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.
- Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.
- 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)
- Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.
- 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.
- Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.
- 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.
- Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.
- 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
- 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7
- 1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.
Географик урыны
- Район үҙәгенә тиклем (Белорет): 114 км
- Яҡындағы тимер юл станцияһы (Улу-Елга): 68 км
Фольклорҙан
Ауылдың мәҙәк атамаһы көләмәстәр сығыуға ла сәбәп булғылай.
Белорет районында элек Сырышҡы тигән ауыл була торғайны. Бына шул ауылдан бер апай поезда китеп бара икән дә, ғәҙәттәгесә һөйләшеп киткәндәр бер юлдашы менән. Араларында һөйләшеү ошолай килеп сыҡҡан:
— Һин ҡайһы ауылдан? — ти юлдашы
— Сырышҡынан. Ә һин?
— Бөрөшкөнән! — тип турһайған юлдашы, ҡатын юрый шулай яуап бирә тип уйлап.
Сығанаҡтар
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан. Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
- ↑ 1 2 Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- ↑ Зигазинский чугуноплавильный завод 2017 йылдың 8 сентябрь көнөндә архивланған.
- ↑ Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — ISBN 978-5-295-04683-4. стр.111
.png)
