Грузия Совет Социалистик Республикаһы

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
СССР составындағы союз республикаһы (19361991)
Грузия Совет Социалистик Республикаһы
груз. საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური ყლეეე
Грузия ССР-ы флагы (1951—1990) Грузия ССР-ы гербы (1921—1990)
Грузия ССР-ы флагы (1951—1990) Грузия ССР-ы гербы (1921—1990)
Девиз: «პროლეტარებო ყველა ქვეყნისა, შეერთდით!»
Гимн: «Грузия ССР-ының дәүләт гимны »
груз. საქართველოს სსრ სახელმწიფო ჰიმნი
Soviet Union - Georgian SSR.svg
 Flag of the Georgian Soviet Socialist Republic (1922–1937).svg
Flag of Georgia (1990-2004).svg 
Баш ҡала Тбилиси
Телдәр
Рәсми тел Грузин теле и урыҫ теле
Аҡса берәмеге СССР һумы
Майҙаны 69,7 мең км²
СССР-ҙа 10-сы
Халҡы 4,3 млн кеше
СССР-ҙа 7-се
Идара итеү формаһы Совет республикаһы
Сәғәт бүлкәте +4
Интернет-домен .su
Телефон коды +7
Дәүләт ҡоролошо формаһы унитар автономиялары менән
Наградалары Ленин ордены  — 1935Ленин ордены  — 1965Октябрь Революцияһы ордены — 1971Халыҡтар Дуҫлығы ордены  — 1972
Дәүләт башлыҡтары
Бөтә Грузия Үҙәк Башҡарма Комитеты рәйесе
 • 1921—1922 Филипп Иесеевич Махарадзе (тәүге)
Грузия ССР-ы Юғары Советы рәйесе
 • 1990—1991 Звиад Константинович Гамсахурдия (һуңғы)
Логотип РУВИКИ.Медиа РУВИКИ.Медиа файлдары
Silk-film.png Тышҡы видеофайлдар
Silk-film.png гимн Грузинской ССР

Грузия Совет Социалистик Республикаһы (рус. Грузи́нская Сове́тская Социалисти́ческая Респу́блика, груз. საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა) — Советтар Союзының союздаш республикаларының береһе (1936—1991).

1921—1936 йылдарҙа рәсми рәүештә Грузия Социалистик Совет Республикаһы тип атала. 1921 йылдың 25 февралендә ойошторола. 1922 йылдың 12 мартынан 1936 йылдың 5 декабренә тиклем Кавказ аръяғы Социалистик Федератив Совет Республикаһы составында була. Етәксе органы — Грузия Коммунистар партияһы.

Грузин Совет Социалистик Республикаһы Кавказ аръяғының төньяҡ-көнбайыш өлөшөндә урынлашҡан. Күрше республикалар: төньяҡта РСФСР, көнсығышта һәм көньяҡ-көнсығышта Әзербайжан Совет Социалистик Республикаһы, көньяҡта Әрмән Совет Социалистик Республикаһы. Шулай уҡ республиканың Төркиә менән сиктәш участкаһы була[1].

1990 йылдың 14 ноябрендә Грузин ССР-ы Юғары Советы бойондороҡһоҙ Грузия Демократик Республикаһы тергеҙелгәнгә тиклем күсеү осорон иғлан итә һәм Грузия Республикаһы тип үҙгәртә[2]. 1991 йылдың 31 мартында Грузияның дәүләт бойондороҡһоҙлоғон тергеҙеү буйынса референдум үткәрелә, ә 1991 йылдың 9 апрелендә Грузия Юғары Советы СССР-ҙан бойондороҡһоҙлоғон иғлан итә. Әммә СССР тарҡалғанға тиклем Грузия башҡа республикалар кеүек үк (Балтик буйы республикаларынан тыш) халыҡ-ара берләшмә тарафынан бойондороҡһоҙ дәүләт тип танылмай һәм формаль рәүештә 1991 йылдың 26 декабренә тиклем Советтар Союзы составында ҡалыуын дауам итә.

Грузия СССР составында[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

СССР-ҙың 1936 йылғы Конституцияһы буйынса Грузин ССР-ы, Әрмән ССР-ы һәм Әзербайжан ССР-ы СССР составына үҙ аллы союз республикалары булараҡ 1936 йылда инә. Кавказ аръяғы федерацияһы бөтөрөлә.

Грузия ССР-ы халҡы иҫәбе
Йыл Халыҡ һаны, мең кеше ҡала ауыл ҡала (%) ауыл (%)

1926

2677 594 2083 22 78

1939

3540 1066 2474 30 70

1959

4044 1713 2331 42 58

1970

4686 2240 2446 48 52

1979

5015 2608 2407 52 48

1989[3]

5443 3035 2407 56 44
  1. Большая советская энциклопедия. Гл. ред. О. Ю. Шмидт. 1-е изд. «Сов. энциклопедия». Отдельный том. Союз Советских Социалистических Республик. 1947. 2026 стб.
  2. Закон Республики Грузия от 14.11.1990 Об объявлении переходного периода в Республике Грузия. soveticus5 (14 ноябрь 1990). Дата обращения: 1 август 2018. Архивировано 19 апрель 2017 года.
  3. Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей. www.demoscope.ru. Дата обращения: 10 декабрь 2019. Архивировано 22 февраль 2014 года.
  • Cornell, Svante E. (2001), «Small Nations and Great Powers: A Study of Ethnopolitical Conflict in the Caucasus», London: Curzon Press, ISBN 978-0-70-071162-8 
  • Jones, Stephen F. (October 1988), "«The Establishment of Soviet Power in Transcaucasia: The Case of Georgia 1921–1928»", Soviet Studies Т. 40 (4): 616–639, DOI 10.1080/09668138808411783 
  • Marshall, Alex (2010), «The Caucasus Under Soviet Rule», New York City: Routledge, ISBN 978-0-41-541012-0 
  • Martin, Terry (2001), «The Affirmative Action Empire: Nations and Nationalism in the Soviet Union, 1923–1939», Ithaca, New York: Cornell University Press, ISBN 978-0-80-143813-4 
  • Rayfield, Donald (2012), «Edge of Empires: A History of Georgia», London: Reaktion Books, ISBN 978-1-78-023030-6 
  • Rayfield, Donald (2004), «Stalin and His Hangmen: The Tyrant and Those Who Killed for Him», New York City: Random House, ISBN 978-0-37-575771-6 
  • Saparov, Arsène (2015), «From Conflict to Autonomy in the Caucasus: The Soviet Union and the making of Abkhazia, South Ossetia and Nagorno Karabakh», New York City: Routledge, ISBN 978-0-41-565802-7 
  • Scott E. R. Familiar Strangers: The Georgian Diaspora and the Evolution of Soviet Empire (инг.). — Oxford — New York: Oxford University Press, 2016. — xviii, 333 p. — ISBN 978-0-19-939637-5.
  • Smith, Jeremy (2013), «Red Nations: The Nationalities Experience in and after the USSR», Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press, ISBN 978-0-52-112870-4 
  • Suny, Ronald Grigor (1994), «The Making of the Georgian Nation» (Second ed.), Bloomington, Indiana: Indiana University Press, ISBN 978-0-25-320915-3 
  • Zürcher, Christoph (2007), «The Post-Soviet Wars: Rebellion, Ethnic Conflict, and Nationhood in the Caucasus», New York City: New York University Press, ISBN 978-0-81-479709-9 

Ҡалып:Грузинская ССР