Адыгей Республикаһы
| Субъект Российской Федерации | |||||
| Адыгей Республикаһы | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| адыг. Адыгэ Республик | |||||
 | |||||
|
|||||
| Гимн Адыгеи[d] | |||||
| 44°39′ с. ш. 40°00′ в. д.HGЯO | |||||
| Ил | |||||
| Входит в | Көньяҡ федераль округ | ||||
| Адм. үҙәк | Майкоп | ||||
| Губернатор | Мурат Каральбиевич Кумпилов[d] | ||||
| Тарихы һәм географияһы | |||||
| Майҙаны |
|
||||
| Сәғәт бүлкәте | MSD | ||||
| Һанлы идентификаторһар | |||||
| Код ISO 3166-2 | RU-AD | ||||
| Код ОКАТО | 79 | ||||
|
|
|||||
| Рәсми сайт (рус.) | |||||
 |
|||||
 РУВИКИ.Медиа файлдары | |||||
![Флаг[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Adygea.svg)
![Герб[d]](/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Coat_of_arms_of_Adygea.svg)
Адыгей Республикаһы (адығса Адыгэ Республик) — Рәсәй составындағы субъект[1].
1922 йылдың 27 июленән Адыг (Черкес) автономиялы өлкә булараҡ төҙөлә.
Дәүләт ҡоролошо
Адыгей Республикаһы Конституцияһына ярашлы дәүләт власы суд, башҡарма һәм закондар сығарыу йүнәлештәренә бүленә.
Башҡарма влас
Ҡарағыҙ: Адыгей Республикаһы Хөкүмәте
Ҡарағыҙ: Адыгей Республикаһы Башлығы
Адыгей Республикаһы Башлығы — Адыгей Республикаһының иң юғары вазифалы кешеһе. Адыгей Республикаһы Хөкүмәте етәксеһе.
Адыгей Республикаһы Хөкүмәте статусы һәм хоҡуғы Адыгей Республикаһы Конституцияһы менән билдәләнгән.
Суд власы
Адыгей Республикаһы суд системаһы составында:
- Адыгей Республикаһы республика суды, Рәсәйҙең Юғары судының түбәнге инстанция суды
- Адыгей Республикаһы республика арбитраж суды, Рәсәйҙең Арбитраж судының түбәнге инстанция суды
Закондар сығарыу власы
Ҡарағыҙ: Адыгей Республикаһы Советы - Хасэ
Республика Парламенты — Адыгей Республикаһы Советы-Хасэ.
Милли составы
| Иҫәп алыу йылы | 1979[2] | 2002[3] | 2010[4] |
|---|---|---|---|
| Дөйөм халыҡ | 404 390 | ▲ 447 109 | ▼ 439 996 |
| Милләтте күрһәткән халыҡ | 404 390 (100 %) | ▲ 445 306 (100 %) | ▼ 425 386 (100 %) |
| урыҫтар | 285 626 (70,6 %) | ▲ 288 280 (64,7 %) | ▼ 270 714 (63,6 %) |
| адығтар | 86 388 (21,4 %) | ▲ 108 115 (24,3 %) | ▼ 107 048 (25,2 %) |
| әрмәндәр | 6 359 (1,6 %) | ▲ 15 268 (3,4 %) | ▲ 15 561 (3,7 %) |
| украиндар | 12 078 (3,0 %) | ▼ 9 091 (2,0 %) | ▼ 5 856 (1,4 %) |
| курдтар | 2 (0,0 %) | ▲ 3 631 (0,8 %) | ▲ 4 528 (1,1 %) |
| черкестар | 173 (0,0 %) | ▲ 642 (0,1 %) | ▲ 2 651 (0,6 %) |
| татарҙар | 2 415 (0,6 %) | ▲ 2 904 (0,7 %) | ▼ 2 571 (0,6 %) |
| сиғандар | 1 109 (0,3 %) | ▲ 1 844 (0,4 %) | ▲ 2 364 (0,6 %) |
| әзербайджандар | 274 (0,1 %) | ▲ 1 399 (0,3 %) | ▲ 1 758 (0,4 %) |
| Гректар | 1 021 (0,3 %) | ▲ 1 726 (0,4 %) | ▼ 1 385 (0,3 %) |
| Белорустар | 2 244 (0,6 %) | ▼ 1 934 (0,4 %) | ▼ 1 253 (0,3 %) |
| Башҡа милләттәр | 6 701 (1,7 %) | ▲ 10 472 (2,4 %) | ▼ 9 697 (2,3 %) |
| Милләтен күрһәтмәгәндәр | 0 | ▲ 1 803 | ▲ 14 610 |
| 1000 кеше артыҡ булһан халыҡтар күһәтелғән |
.png)
.png)
Ҡоролош
| № | Герб | Муниципаль берекмә |
Үҙәк | Майҙан, км² |
Халыҡ һаны, кеше |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | .png){kind=small}
|
Майкоп ҡала округы | Майкоп | 57 | |
| 2 | 
|
Адыгейск ҡала округы | Адыгейск | ||
| 3 | 
|
Гиагин районы | Гиагинская | 790 | |
| 4 | 
|
Кошехабльск районы | Кошехабль | 606 | |
| 5 | 
|
Красногвардейск районы (Адығстан) | Красногвардейское | 726 | |
| 6 | 
|
Майкоп районы | Тульский | 3667 | |
| 7 | 
|
Тахтамукайск районы | Тахтамукай | 440 | |
| 8 | 
|
Теучеж районы | Понежукай | 710 | |
| 9 | .svg){kind=small}
|
Шовген районы | Хакуринохабль | 521 |
Фән һәм мәғариф
- Адыгея дәүләт университеты
- Майкоп дәүләт технологик университеты.
- Адыгея ауыл хужалығы ғилми-тикшереү институты
- Т. М. Керашев ис. гуманитар тикшеренеүҙәр институты
Иҫкәрмәләр
- ↑ Конституция Российской Федерации. Ст. 5, пп. 1, 2
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Национальный состав и владение языками, гражданство. Население по национальности и владению русским языком по субъектам Российской Федерации 2013 йылдың 24 июль көнөндә архивланған.
Һылтанмалар
- Официальный сайт Республики Адыгея 2011 йылдың 15 май көнөндә архивланған.
- Официальный сайт Государственного Совета-Хасэ Республики Адыгея
- Законодательные и нормативные акты Республики Адыгея
- Республика Адыгея в справочнике-каталоге «Вся Россия» 2009 йылдың 9 апрель көнөндә архивланған.
- История национального состава Адыгеи
- Краткий очерк Республики Адыгея(недоступная ссылка)
- Карты республики Адыгея
- Закон РСФСР от 3 июля 1991 г. «Об изменениях и дополнениях Конституции (Основного Закона) РСФСР в связи с преобразованием автономных областей в Советские Социалистические Республики в составе РСФСР»
- Закон РСФСР от 3 июля 1991 г. «О преобразовании Адыгейской автономной области в Советскую Социалистическую Республику Адыгея в составе РСФСР»
