1912 йылғы йәйге Олимпия уйындары
V Олимпиада уйындары | |
---|---|
Файл:1912 Summer Olympics poster.jpg | |
Ойоштороусы ҡала |
![]() |
Ҡатнашыусы илдәр | 28 |
Спортсылар һаны | 2407 |
Уйнатылған миҙалдар | 19 спорт төрөндә 109 миҙал тупланмаһы. |
Асыу тантанаһы | 6 июль 1912 |
Аса | Густав V |
Ябыу тантанаһы | 27 июль 1912 |
Олимпия уты | юҡ, 1928 йылда индерелә |
Олимпия анты | юҡ, 1920 йылда индерелә |
Стадион | Олимпия стадионы |
Сайт | olympic.org/stock… (инг.) |
![]() |
V йәйге Олимпия уйындары (ингл. 1912 Summer Olympics, франц. Jeux Olympiques d'été de 1912, швед. Olympiska sommarspelen 1912; рәсми атамаһы — V Олимпиада уйындары) 1912 йылдың 6 июленән 27 июленә тиклем Стокгольмда (Швеция) үткәрелә.
Олимпиада баш ҡалаһын һайлау
Швеция Халыҡ-ара олимпия комитеты ойошторолғандан алып, йәғни 1894 йылдан алып, уйындар үткәреүҙе һорап мөрәжәғәт итә. 1904 йылда Берлинда үткән Халыҡ-ара олимпия комитеты сессияһында Стокгольм 1912 йылғы Олимпиада баш ҡалаһы итеп һайлана.
Ярыштарҙы ойоштороу
Олимпия уйындарында ваҡытты үлсәү өсөн швед инженеры Р. Карлстед системаһы ҡулланыла. Фиништағы фотоаппарат электр сылбырына тоташтырыла, уның затворы судья йәки хронометрсы секундомерҙарҙың береһен туҡтатҡанда эшләп китә.
1906 йылда Парижда үткән Халыҡ-ара олимпия комитеты сессияһында Олимпия уйындарында, антик традицияларына ярашлы, сәнғәт конкурсын үткәрергә ҡарар ителә. Беренсе тапҡыр бындай конкурс Стокгольмда ойошторола. Конкурста тәҡдим ителгән архитектура, һынлы сәнғәт, скульптура, музыка һәм әҙәбиәт әҫәрҙәре олимпия хәрәкәтенә арнала.
Ҡатнашыусылар

Зәңгәр = Беренсе тапҡыр ҡатнашалар
Йәшел = Беренсе тапҡыр ҡатнашмайҙар
Һоро = Ҡатнашмайҙар
Һары = Стокгольм
Был осорҙа Финляндия Рәсәй империяһы, ә Исландия Дания составында була, әммә үҙ аллы командалар ойоштора. Биш ил Олимпиадала тәүге тапҡыр ҡатнаша (Мысыр, Люксембург, Португалия, Сербия һәм Япония). Беренсегә ҡатнашҡан алтынсы команда Исландия була.
Олимпиадала спорт төрҙәре
Асыу тантанаһы
V Олимпиада уйындарын асыу тантанаһы Король стадионында 1912 йылдың 6 июлендә үтә. Унда Швеция короле Густав V һәм Пьер де Кубертен ҡатнаша. 32 мең тамашасы һыйҙырышлы стадион трибуналары тулы була.
Рәсәй спортсылары Олимпиадала
Рәсәй империяһы Стокгольмға 178 кеше ебәрә, улар спорттың бөтә төрҙәрендә тиерлек сығыш яһай. Рәсәй спортсыларына алтын миҙалдар яулай алмай. Мартин Клейн грек-рим көрәшендә 75 килограмға тиклем ауырлыҡ категорияһында көмөш миҙал яулай.
Рәсәй империяһы уҡсылары ике миҙал ала: Николай Мельницкий, Амос Каш, Павел Войлошников һәм Георгий Пантелеймоновтан торған пистолеттан атыу командаһы көмөш призер була. «Трап» дисциплинаһында Риганан Гарольд Блау өсөнсө урынды биләй.
«Галлия II» «10 м» яхтаһында бронза призерҙар — Эспер Белозельский, Эрнест Брачет, Николай Пушица, Александр Родионов, Филипп Штраух, Иосиф Шомейкер, Карл Линдхольм, яхта хужаһы — Александр Вышнеградский.
Академик ишеүҙә Март Куузик (яңғыҙ уҙышта) бронза миҙал яулай.
Награалар статистикаһы
Был — миҙалдар саф алтындан эшләнгән һуңғы Олимпия уйындар, артабанғы Олимпия уйындарында миҙалдар алтын менән ялатылған көмөштән эшләнә.
1912 йылғы йәйге Олимпия уйындары | ![]() | ||||
---|---|---|---|---|---|
Урын | Ил | 1 | 2 | 3 | Бөтәһе |
1 | ![]() |
25 | 19 | 19 | 63 |
2 | ![]() |
24 | 24 | 17 | 65 |
3 | ![]() |
10 | 15 | 16 | 41 |
4 | ![]() |
9 | 8 | 9 | 26 |
5 | ![]() |
7 | 4 | 3 | 14 |
6 | ![]() |
5 | 13 | 7 | 25 |
7 | ![]() |
4 | 2 | 0 | 6 |
8 | ![]() |
4 | 1 | 4 | 9 |
9 | ![]() |
3 | 2 | 3 | 8 |
![]() |
3 | 2 | 3 | 8 | |
11 | ![]() |
3 | 1 | 2 | 6 |
12 | ![]() |
2 | 2 | 3 | 7 |
13 | ![]() |
2 | 1 | 3 | 6 |
14 | ![]() |
1 | 6 | 5 | 12 |
15 | ![]() |
1 | 0 | 1 | 2 |
16 | ![]() |
0 | 2 | 3 | 5 |
17 | ![]() |
0 | 2 | 2 | 4 |
18 | ![]() |
0 | 0 | 3 | 3 |
103 | 104 | 103 | 310 |
Иҫкәрмәләр
- ↑ Команда выступала отдельно от команды Российской империи.
Һылтанмалар
- Страница Олимпиады (ингл.). Официальный сайт МОК.
- 1912 йылғы йәйге Олимпия уйындары // Большая олимпийская энциклопедия: В 2 т. / Автор-составитель В. Л. Штейнбах. — М.: Олимпия Пресс, 2006.