Дыуан районы

РУВИКИ — интернет энциклопедия мәғлүмәте
Дыуан районы
Флаг
Flag of Duvansky rayon.svgCoat of Arms of Duvan rayon (Bashkortostan).png
Административ-территориаль берәмек Башҡортостан Республикаhы
Майҙаны
  • 3243 км²
Административ үҙәк Мәсәғүт
Нигеҙләү датаһы 20 август 1930
Урынлашыу картаһы
Дәүләт
Сиктәш Мәсетле районы, Ҡариҙел районы, Салауат районы, Ҡыйғы районы, Нуриман районы и Асҡын районы
Рәсми сайт duvanrb.ru
Рәсем
Халыҡ һаны
Логотип РУВИКИ.Медиа Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа

Дыуан районы (рус. Дуванский район) — Башҡортостан Республикаһындағы муниципаль район. Административ үҙәге — Мәсәғүт ауылы. Свердловск өлкәһенең Красноуфим районы, Башҡортостандың Мәсетле, Ҡыйғы, Салауат, Нуриман, Ҡариҙел, Асҡын райондары менән сиктәш. Районда 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 31068 кеше[2]. Район 324,3 мең гектар майҙанды биләй, шуның 126,391-е — ауыл хужалығы ере. Дыуан районында газ, нефть, балсыҡ, ваҡ таш кеүек файҙалы ҡаҙылмалар сығарыла. Ауыл хужалығы, урман эшкәртеү сәнәғәте ныҡлы үҫешкән.[3]

Символикаһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Билдәле шәхестәр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Байышев Таһир Ғәлләм улы (15.08.1886—4.11.1974), башҡорт тел белгесе. Филология фәндәре кандидаты (1950). Беренсе донъя һуғышында ҡатнашыусы. Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры (1949). Иҫке Хәлил ауылынан.
Булатов Анатолий Павлович (14.09.1939—23.12.2017), ғалим-зоотехник, юғары мәктәп уҡытыусыһы. Биология фәндәре докторы (1987), профессор (1989). Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1994). Ләмәҙ ауылынан.
Ившин Аркадий Игнатьевич (24.03.1933—29.03.1988), ауыл хужалығы эшмәкәре, 1961—1988 йылдарҙа «Искра» колхозы рәйесе. БАССР-ҙың 9‑сы саҡырылыш Юғары Советы депутаты. Октябрь Революцияһы (1973), ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ (1971, 1976) һәм Халыҡтар дуҫлығы (1981) ордендары кавалеры. Таҙтүбә ауылынан[4].
Ҡотипов Зиннәт Ҡотип улы (1918—6.07.1944), Бөйөк Ватан һуғышында батырҙарса һәләк булған шағир. СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы.
Ожегова Анастасия Васильевна (11.11.1922—18.12.1999), ауыл хужалығы алдынғыһы, 1958—1978 йылдарҙа Дыуан районы «Рәсәй» колхозы тракторсыһы. Башҡорт АССР-ының 8-се саҡырылыш Юғары Советы депутаты, Юғары Совет Президиумы ағзаһы (1971—1975). Социалистик Хеҙмәт Геройы (1971).
Пашков Алексей Фёдорович (17.03.1920—15.01.1998), Бөйөк Ватан һуғышы яугиры, артиллерия полкының орудие командиры, гвардия сержанты. Советтар Союзы Геройы (1943). Атавка ауылынан.
Әхмәтов Радик Рәхимйән улы (3.03.1933—9.08.2008), ғалим-биохимик, биотехнолог, юғары мәктәп уҡытыусыһы. 1981—1985 йылдарҙа Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө фәнни үҙәгенең Биология институты директоры. Биология фәндәре докторы (1976), профессор (1986). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1975), «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры (1975). Өлкөндө ауылынан[5].

Милли составы

2010 йылғы Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәренә ярашлы: урыҫтар — 63,9 %, башҡорттар — 20,4 %, татарҙар — 12,8 %, мордвалар — 1,6 %, башҡалар — 1,1 %[6].

Халыҡ һаны[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

1939 йылдан башлап халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса районда даими йәшәгән халыҡ һаны (кеше):

Йыл Халыҡ һаны
1939 36 915 [7][8]
1959 35 122 [9][8]
1970 34 629 [10][8]
1979 30 873 [11][8]
1989 29 887 [12][8]
Йыл Халыҡ һаны
2002 32 016 [13][8]
2008 31 566 [14]
2009 31 501 [15]
2010 31 068 [16]
2012 30 959 [17]
Йыл Халыҡ һаны
2013 30 974 [18]
2014 30 900 [19]
2015 30 813 [20]
2016 30 825 [21]
2017 30 930 [22]
Йыл Халыҡ һаны
2019 30 839 [23]
2021 30 942 [1]
Халыҡ иҫәбе
2002[24]2008[25]2009[26]2010[27]2012[28]2013[29]2014[30]
32 01631 56631 50131 06830 95930 97430 900
2015[31]2016[32]
30 81330 837


10 000
20 000
30 000
40 000
2010
2016

Халыҡтың уртаса тығыҙлығы — 1 квадрат километрға 9 кеше.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. 1,0 1,1 https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom1_tab-5_VPN-2020.xlsx
  2. Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
  3. ИҒТИБАР ҮҘӘГЕНДӘ — ДЫУАН РАЙОНЫ 2013 йылдың 30 май көнөндә архивланған.
  4. Башҡорт энциклопедияһы — Ившин Аркадий Игнатьевич 2016 йылдың 21 апрель көнөндә архивланған. (Тикшерелеү көнө: 15 март 2018)
  5. Башкирская энциклопедия — Ахметов Радик Рахимьянович 2019 йылдың 24 декабрь көнөндә архивланған. (Тикшерелеү көнө: 1 март 2018)
  6. Итоги Всероссийской переписи населения по Республике Башкортостан (pdf). Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Башкортостан. Дата обращения: 5 март 2013. Архивировано 9 март 2013 года.(недоступная ссылка)
  7. 1939 йылғы Бөтә Союз халыҡ иҫәбен алыу
  8. 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 Население Башкортостана:XIX-XXI века: статистический сборник. — 2008. — бит 448.
  9. 1959 йылғы Бөтә Союз халыҡ иҫәбен алыу
  10. 1970 йылғы Бөтә Союз халыҡ иҫәбен алыу
  11. 1979 йылғы Бөтә Союз халыҡ иҫәбен алыу
  12. 1989 йылғы Бөтә Союз халыҡ иҫәбен алыу
  13. 2002 йылғы Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу
  14. http://bashstat.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_ts/bashstat/resources/88ec76804db875b29208d3356f373569/4+%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%BB.pdf
  15. https://web.archive.org/web/20150518102941/http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls
  16. 2010 йылғы Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу
  17. https://web.archive.org/web/20130516092833/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar
  18. https://web.archive.org/web/20131012013314/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2013/bul_dr/mun_obr2013.rar
  19. https://web.archive.org/web/20140810202114/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar
  20. https://web.archive.org/web/20150923180801/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar
  21. http://web.archive.org/web/20210508043701/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar
  22. http://web.archive.org/web/20170731141731/http://www.gks.ru/free_doc/doc_2017/bul_dr/mun_obr2017.rar
  23. Численность населения муниципальных образований Республики Башкортостан — 2019. — бит 62.
  24. Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. Архивировано 3 февраль 2012 года.
  25. 1.5. Численность населения республики Башкортостан по муниципальным образованиям на 1 января 2009 года
  26. Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, посёлкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. Дата обращения: 2 ғинуар 2014. Архивировано 2 ғинуар 2014 года.
  27. Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан. Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
  28. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. Дата обращения: 31 май 2014. Архивировано 31 май 2014 года.
  29. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). Дата обращения: 16 ноябрь 2013. Архивировано 16 ноябрь 2013 года.
  30. Таблица 33. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Дата обращения: 2 август 2014. Архивировано 2 август 2014 года.
  31. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2015 года. Дата обращения: 6 август 2015. Архивировано 6 август 2015 года.
  32. Предварительная оценка численности населения Республики Башкортостан на 1 января 2016 года по муниципальным образованиям. Дата обращения: 21 февраль 2016. Архивировано 21 февраль 2016 года.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]