Киндерле мәмерйәһе
Киндерле мәмерйәһе | |
---|---|
урыҫ Киндерлинская пещера | |
Ҡылыҡһырлама | |
Тәрәнлеге | яҡынса 215 м |
Оҙонлоғо | оҙонораҡ 8130 м |
Объём | яҡынса 229 900 м³ |
Асылған йылы | ≈1940 |
Тип | тектоник |
һыйҙырышлы тоҡомдар | эзбезташ |
Число входов | 1 |
Мәмерйәгә инеүе | |
Мәмерйәгә инеү асыҡ | еңел үтә алырлыҡ ≈300 м |
Яҡтыртыу | юҡ |
Урынлашыуы | |
54°09′25″ с. ш. 56°51′16″ в. д.HGЯO | |
Ил | |
РФ субъекты | Башҡортостан |
Медиафайлы на РУВИКИ.Медиа |
Киндерле мәмерйәһе (рус. Пещера Победа) — Көньяҡ Уралда оҙонлоғо буйынса икенсе урында торған мәмерйә. Ул Ғафури районының «Еҙем» тәбиғәт паркы биләмәһендә, Ташаҫты ауылынан 5 км йырыҡлыҡта Еҙем йылғаһының уң яҡ ҡушымтаһы Киндерле[1]. йылғаһының тамағында урынлашҡан.[2]
Мәмерйә юғары Девон осоро эзбизташтарында өңөлгән дүрт ҡатлы горизонталь юлдар галереялар систамаһын хасил итә. Мәмерйәгә ингән урында 720 кв. м. майҙанды боҙ ҡатламы биләп тора, уның оҙонлоғо 720 м, ҡалынлығы 8 м-ға етә.Боҙ өҫтөнән төрлө ҡиәфәттәге сталагмиттар ҡалҡып тора.
Мәмерйәнең дөйөм оҙонлоғо 8130 м (шуның 230 м һыу аҫтында), күләме 229600 куб.м, иҙәненең майҙаны 39400 кв.м., юлдарының уртаса киңлеге 5,4 м, бейеклеге 7,1 м. Киндерле Уралдың иң тәрән мәмерйәһе. Уның амплитудаһы 215 м. Мәмерйәгә инеү урыны трапецияға оҡшаған.
Ерле халыҡ был мәмерйәне тирә яғында киндер үҫкәнгә күрә Киндерле тип атаған. Мәңгелек боҙлоғонда йәйен ит һаҡлағандар.
Тәү башлап мәмерйәне 1974 йылда А. Андреев етәкселегендәге Стәрлетамаҡ спелеологтары тикшерә. Фашист Германаяһын еңеүҙең 30 йыллығына Киндерле мәмерйәһен Башҡортостан туризм экскурсиялар өлкә советы экспедицияһы ентекләберәк өйрәнеп «Еңеү мәмерйәһе» тигән яңы исем бирә.
Еҙем тәбиғәт паркы биләмәһендә барлығы 67 мәмерйә булыуы билдәле.
2010 йылда мәмерйәнең бер өлөшөнә туристарҙы үткәрмәү өсөн ҡойма ҡуйылды. Был сара мәмерйәләге экологик хәлде тотороҡландырыу өсөн спелеологтар тарафынан тәҡдим ителде һәм башҡарылды[2].
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- ↑ А. Р. Калмурзин. Гафурийский район. Природные условия, население, хозяйство и экология. — Уфа, 1999 г.
- ↑ 2,0 2,1 Пещера Киндерлинская (Победы, 30-летия Победы) . Ураловед. Дата обращения: 30 декабрь 2017. Архивировано 7 ноябрь 2018 года.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]
- Киндерле мәмерйәһе // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2015—2020. — ISBN 978-5-88185-143-9.
- Андрей Устюжанин сайтында фотолар